Συστηματική και τοπική χορήγηση μετρονιδαζόλης σε επιθετικές μορφές περιοδοντίτιδας σε ομάδα νέων ατόμων. Κλινικά και μικροβιολογικά ευρήματα. Συγκριτική αξιολόγηση των μεθόδων για χρονική διάρκεια 12 μηνών

Abstract

Based upon the considerable amount of evidence indicating that certain bacterial species (mainly anaerobic Gram- and facultative anaerobic Gram-) appear to be etiologic factors of initiation and progression of periodontal disease, we assumed that antimicrobial therapy could contribute to resolution of inflammation of the periodontal tissues as well as stabilization of the clinical and microbiological shift to a situation more compatible with health. Systemic administration of antibiotics and during the last years local application of antimicrobial agents to periodontal pockets has been used extensively as an alternative or supplement to scaling and root planing in an effort to control periodontal disease. To date there have been only few reports concerning local delivery of antibiotics in young people with aggressive forms of periodontitis. Aim of the present study was the evaluation and comparison of the effect produced by systemic administration of metronidazole or local application of the drug using resorbable sponges of metronidazole 5%, as an adjunct to scaling and root planing (SRP), in treating young patients with aggressive periodontitis, by means of clinical and microbiological parameters. The course of the study was 12 months following SRP (52 weeks). In addition the role of oral hygiene and mechanical therapy was evaluated during the course of the study in this group of patients. A parallel study model design was followed. 22 young (20-35 years old) patients with advanced periodontal disease participated in the present study. Each patient was diagnosed with aggressive periodontitis assessed by radiographic and clinical criteria and supported by microbiological findings (deep pockets, loss of attachment, bone loss, bleeding on probing or suppuration, high detection levels of P.gingivalis and B.forsythus at initial screening visit). All participants received oral hygiene instructions (OHI) and full mouth supragingival scaling (SS) at the initial screening visit (ISV) after which they were randomly assigned in two groups. Both groups received mechanical treatment (SRP) (full mouth approach) and metronidazole therapy. Group A (10 patients) received systemically administrated metronidazole (250mg x3, 7 days), while in Group B (12 patients) resorbable sponges of collagen containing 5% metronidazole were placed subgingivally in all residual pockets of probing depth ³5mm, 6 weeks after completion of SRP.

Η πληθώρα των ενδείξεων που ενοχοποιούν συγκεκριμένα βακτηριακά στελέχη (κατά κύριο λόγο αναερόβια κατά Gram- και δυνητικά αναερόβια κατά Gram-) ως υπεύθυνα για την έναρξη και εξέλιξη της νόσου οδήγησε στο σκεπτικό ότι η αντιμικροβιακή θεραπεία θα μπορούσε να συνεισφέρει στην αντιμετώπιση της φλεγμονής και τη σταθεροποίηση ενός κλινικού και μικροβιολογικού αποτελέσματος περισσότερο συμβατού με υγεία. Η συστηματική χορήγηση και -τα τελευταία χρόνια- τα συστήματα υποουλικής απελευθέρωσης αντιμικροβιακών παραγόντων στο περιβάλλον του περιοδοντικού θυλάκου έχουν χρησιμοποιηθεί ευρέως στην προσπάθεια αντιμετώπισης των περιοδοντικών νόσων, είτε ως μονοθεραπεία είτε ως συμπλήρωμα της συντηρητικής περιοδοντικής θεραπείας. Παρόλα αυτά υπάρχουν ελάχιστες αναφορές στη βιβλιογραφία που να αξιολογούν την υποουλική απελευθέρωση των αντιβιοτικών στις περιπτώσεις προχωρημένου βαθμού περιοδοντίτιδας σε νέα άτομα. Ο σκοπός της παρούσης ερευνητικής μελέτης ήταν η αξιολόγηση, με κλινικά και μικροβιολογικά κριτήρια, του αποτελέσματος που επιφέρει για περίοδο 12 μηνών (52 εβδομάδες) μετά τη συντηρητική περιοδοντική θεραπεία, η συστηματική χορήγηση μετρονιδαζόλης και η υποουλική τοποθέτηση σκευάσματος απορροφήσιμων σπόγγων μετρονιδαζόλης, όταν χορηγούνται ως συμπλήρωμα των ριζικών αποξέσεων σε ομάδα νέων ασθενών με «επιθετικής μορφής» περιοδοντίτιδα. Στα άτομα αυτά αξιολογήθηκαν επίσης ο ρόλος της στοματικής υγιεινής και της συντηρητικής περιοδοντικής θεραπείας στους κλινικούς και μικροβιολογικούς δείκτες. Η μελέτη αυτή σχεδιάστηκε ως παράλληλη και συμπεριέλαβε δύο ομάδες νέων ασθενών που εμφάνιζαν περιοδοντίτιδα επιθετικής μορφής, η διάγνωση της οποίας έγινε βάση κλινικών, ακτινογραφικών και μικροβιολογικών ευρημάτων. Οι ασθενείς που επιλέχθηκαν για την πειραματική αυτή μελέτη είχαν νεαρή ηλικία (20-35 ετών) και μεγάλη περιοδοντική καταστροφή με βαθείς θυλάκους, μεγάλη απώλεια πρόσφυσης, γωνιώδη φατνιολυσία, αιμορραγία και πυόρροια, όπως επίσης υψηλά αρχικά ποσοστά ανίχνευσης των κύριων δυνητικών περιοπαθογόνων βακτηρίων P.gingivalis και B.forsythus. Με βάση τη σειρά προσέλευσής τους στην κλινική μας, χωρίστηκαν τυχαία σε μία από τις δύο ομάδες. Στη μία ομάδα (Α) που περιελάμβανε 10 άτομα, έγινε συντηρητική περιοδοντική θεραπεία με ριζικές αποξέσεις (ΣΠΘ) και 6 εβδομάδες μετά την ολοκλήρωση των αποξέσεων χορηγήθηκε μετρονιδαζόλη συστηματικά για περίοδο 7 ημερών (250mgx3). Στη δεύτερη ομάδα (Β) στην οποία συμπεριλήφθηκαν 12 άτομα 6 εβδομάδες μετά τις ριζικές αποξέσεις τοποθετήθηκε στους υπολειμματικούς περιοδοντικούς θυλάκους (³5mm) απορροφήσιμο σκεύασμα μετρονιδαζόλης 5% (σπόγγοι κολλαγόνου) που απελευθερώνει τοπικά το φάρμακο. Η αξιολόγηση των κλινικών και μικροβιολογικών δεδομένων (λήψη δειγμάτων υποουλικής μικροβιακής πλάκας) στη μελέτη αυτή έγινε στην αρχική εξέταση (ΑΕ), 4 εβδομάδες μετά την αρχική εξέταση και 6, 13, 26 και 52 εβδομάδες μετά την ολοκλήρωση των ριζικών αποξέσεων (χρονική στιγμή «0»). Οι κλινικές μετρήσεις έγιναν σε όλα τα δόντια και περιελάμβαναν τους ακόλουθους δείκτες: δείκτης πλάκας (ΔΠ), δείκτης αιμορραγίας (ΔΑ), βάθος περιοδοντικού θυλάκου (ΒΘ), υφίζηση (Υ), επίπεδα πρόσφυσης (ΕΠ), κινητικότητα (Κ).