Η διττή διάσταση της ανθρώπινης οντότητας: ψυχοσωματικές συνέπειες κι επιπτώσεις

Abstract

The current doctoral thesis has as its object of study the dual dimension of the human entity, which unfolds as an existential whole in the midst of intracosmic phenomena, and the psychosomatic consequences of the modalities and deviations of this unfolding within the hic et nunc. The main objectives of the present study are: the highlighting of philosophy as an undoing of reductionism through the dialectical side, even dialectical nuggets of each thinker and the approach of the therapeutic dimension of philosophy through the focus on the modalities of the experienced body, which extends as physical-human intermediality. The duality of human nature is revealed through the concepts soul, mind, brain, through the immaterial-material existential becoming, through the emotions, passions, intuition and will that make up both the individual and the collective imagination, which moves simultaneously with the whole body. At this point the interplay of mentality-corporeality emerges, that is, the way in which the idea leads to the induction of physical symptoms, especially within the contemporary sociopolitical unpredictable reality. A few decades ago, many scientists, especially from the medical field, would have viewed the mind-body connection theory with suspicion. The development of Phenomenology and its evolution into neuro-phenomenology brought human physicality to the fore as a leib of intuition. The psychophysical reactions that change the state of human physicality as -unconditional- openness could be analyzed in the terms of the French mathematician and philosopher, René Thom, and more specifically in this term of "Catastrophes". The Theory of "Catastrophes" is inspired both by Heracleian unstoppable becoming and by stable, but not stagnant, Parmenidean Being. According to René Thom the term "catastrophe" expresses any violent rupture, which many times, allows a system to survive. It is a "survival maneuver" of a system that abandons its smooth characteristic within a spatio-temporality characterized by the triple of Stakes, Unexpectedness and Complexity. Human existence leads its life under conditions of violence, war, cruelty, phenomena of sad universality and instrumentalized death, body and soul. In this chaos, man seems to stand up as if it were a collateral loss. So today the stake is: For man to assume his relationship with life from scratch, but how can this be achieved in a reality in which man abhors the human? So how can the human be protected from humans, especially in the modern age of the post-human?

Η ανά χείρας διδακτορική διατριβή έχει ως αντικείμενο μελέτης τη διττή διάσταση της ανθρώπινης οντότητας, η οποία εκδιπλώνεται ως υπαρκτική ολότητα εν μέσω ενδοκοσμικών φαινομένων και τις ψυχοσωματικές συνέπειες των τροπικοτήτων και εκτροπών της εκδίπλωσης αυτής εντός του hic et nunc. Βασικοί στόχοι της παρούσας μελέτης είναι: : η ανάδειξη της φιλοσοφίας ως αναίρεσης του αναγωγισμού μέσα από τη διαλεκτική πλευρά, έστω και διαλεκτικά ψήγματα κάθε στοχαστή και η προσέγγιση της θεραπευτικής διάστασης της φιλοσοφίας μέσα από την εστίαση στις τροπικότητες του βιωμένου σώματος, το οποίο εκτείνεται ως ενδιαμεσότητα φυσικού- ανθρώπινου. Η διττότητα της ανθρώπινης φύσης αποκαλύπτεται μέσα από τις έννοιες ψυχή, νους, εγκέφαλος, μέσα από το άυλο- υλικό υπαρκτικό γίγνεσθαι, μέσα από τα συναισθήματα, τα πάθη, τη διαίσθηση και τη βούληση που συνθέτουν τόσο το ατομικό, όσο και το συλλογικό φαντασιακό, το οποίο κινείται συγχρόνως με ολόκληρο το σώμα. Σε αυτό το σημείο αναδεικνύεται η αλληλενέργεια νοητικότητας- σωματικότητας, ο τρόπος, δηλαδή, με τον οποίο η ιδέα οδηγεί στην πρόκληση σωματικών συμπτωμάτων, ιδίως εντός της σύγχρονης κοινωνικοπολιτικής απρόβλεπτης πραγματικότητας. Πριν από κάποιες δεκαετίες πολλοί επιστήμονες, ιδίως από τον χώρο της ιατρικής, θα αντιμετώπιζαν με καχυποψία τη θεωρία σύνδεσης νου- σώματος. Η ανάπτυξη της Φαινομενολογίας και η μετεξέλιξή της σε νευρο-φαινομενολογία, έφερε στο προσκήνιο την ανθρώπινη σωματικότητα ως leib εναίσθησης. Οι ψυχοφυσικές αντιδράσεις που μεταβάλλουν την κατάσταση της ανθρώπινης σωματικότητας ως –άνευ όρων- ανοιχτότητας θα μπορούσε να αναλυθεί με τους όρους του Γάλλου μαθηματικού και φιλοσόφου, René Thom, και πιο συγκεκριμένα με αυτόν τον όρο των «καταστροφών». Η θεωρία των «καταστροφών» εμπνέεται τόσο από το ηρακλείτειο αεικίνητο γίγνεσθαι, όσο και από το σταθερό, αλλά όχι στάσιμο, παρμενίδειο Είναι. Σύμφωνα με τον René Thom ο όρος «καταστροφή» εκφράζει κάθε βίαιη ρήξη, η οποία πολλές φορές, επιτρέπει σε ένα σύστημα να επιζήσει. Πρόκειται για έναν «ελιγμό επιβίωσης» ενός συστήματος που εγκαταλείπει την ομαλή του χαρακτηριστική εντός μίας χωροχρονικότητας η οποία χαρακτηρίζεται από το τριπλό της Διακύβευσης, του Απροσδόκητου και της Περιπλοκότητας. Η ανθρώπινη ύπαρξη διάγει το βίο της υπό συνθήκες βιαιότητας, πολέμου, σκληρότητας, φαινόμενα θλιβερής καθολικότητας και εργαλειοποιημένου θανάτου, σώματος και ψυχής. Μέσα σε αυτό το χάος ο άνθρωπος μοιάζει να τίθεται εκ ποδών σαν να πρόκειται για παράπλευρη απώλεια. Σήμερα λοιπόν το διακύβευμα είναι: Να αναλάβει ο άνθρωπος από το μηδέν τη σχέση του με το ζην, όμως πώς μπορεί να κατορθωθεί αυτό σε μία πραγματικότητα κατά την οποία ο άνθρωπος αποστρέφεται το ανθρώπινο; Πώς λοιπόν, μπορεί το ανθρώπινο να προστατευτεί από τους ανθρώπους, ιδίως στη σύγχρονη εποχή του μετα-ανθρώπινου;