Διερεύνηση της ποιότητας της επαγγελματικής εκπαίδευσης, της κατάρτισης στην εκπαίδευση ενηλίκων, της μαθητείας και της συμβουλευτικής σταδιοδρομίας στα σχολεία. Αξιοποίηση τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών για την ενίσχυση τεχνικών μαθημάτων

Abstract

Present doctoral thesis deals with the investigation of quality in vocational education and training, as well as the degree of improvement rate of teaching through modern ICT tools. Specifically: • Quality of Secondary Vocational Education, Higher Vocational Training, Apprenticeship programs, Counseling and Vocational Guidance provided in schools was evaluated. • Distance learning implemented during the pandemic was explored. • Level of knowledge and teachers' satisfaction with the use of ICT was evaluated. • Interactive Mechanical Engineering courses in MOODLE for teaching technical courses, to enhance teaching and evaluate the impact of digital transformation on the educational process were created. Study was based on an integrated data collection strategy, enhancing the robustness and potential generalizability, through structured questionnaires. Answers were given on a 10-point Likert scale, with a reduction to a 3-point Likert scale where necessary. Reliability of the questionnaires was evaluated with Cronbach's Alpha, while index values were very high. Their average completion time was 15 minutes. Data were analyzed with SPSS, using descriptive and inductive statistics. Various sampling methods were applied, such as mixed, stratified, cluster and simple random sampling, depending on the population studied. Results: A) Quality of Vocational Education and Training: Few teachers were satisfied with school funding (34.8%). There was satisfaction with the classrooms (61.4%), the laboratories (59.98%) and the equipment (56.48%). A lack of training (19.6%) and motivation (12%) for teachers' professional improvement was observed. School organization was quite satisfactory (56.95%), whereas school units' self-evaluation mechanism was deemed insufficient (26.4%). 86.4% of teachers completed their goals, while 85.3% were trying to make interesting lessons. There was a need to renew curricula (86.9%). ICT use in the classrooms was limited (52.73%), as new teaching methods (33.88%). The apprenticeship institution was supported by 34.8%, while it was recognized by participants that improved their knowledge and skills (76.37%). Schools' connection with the labor market was limited (36.9%), whereas graduates' absorbability in the labor market was found marginal (51.7%). Teacher-student cooperation was observed (69.6%), but limited cooperation between schools (29.68%) and schools-Municipalities (35.1%) was observed. B) Apprenticeship: A majority of apprentices (89%) and employers (78.9%) were satisfied with the apprenticeship program, while apprentices felt that their skills were enhanced (82%). Only 51.3% of apprentices regarded their payment as satisfactory. C) Counseling and Career Orientation Counseling and vocational orientation affect the choice of a profession (53.6%), while it is necessary to improve the way it is taught (44.3%). Correct information enhances the absorbability of graduates in the labor market, while visits of professionals to the school influence the choice of profession (p<0.001). D) Distance Learning: The majority of students (78.1%) were not satisfied with the implementation of distance education, while only 13% wanted its future continuation. ICT use in its implementation was considered limited. E) ICT in education: Teacher participation in ICT programs increased from 18.8% to 38%, while 68% believed that ICT improves the quality of education. Satisfaction with schools’ equipment increased from 46.3% to 60% after the pandemic. F) MOODLE Platform: The majority of pupils (66.7%) and adult students (96.7%) realized an enhancement of their knowledge through MOODLE. Asynchronous training was considered more effective in older age groups (96.7%). Most variables were statistically significant, p<0.001. Conclusions: The present study highlighted the need to improve the quality of education, with an emphasis on its connection with the professional readiness of graduates. Study participants' evaluations became stricter when educational system variables were correlated with the quality of education variable and strictest when educational system variables were correlated to personal benefit, such as career readiness. Need to improve funding, training, the use of innovative teaching methods, as well as strengthening school and labor market connection are well underlined. Apprenticeship is considered an important tool of vocational education, while the institution of Counseling and Professional Guidance must be strengthened. Distance learning requires better planning and preparation for greater effectiveness and appeal. At the same time, it helped teachers become familiar with ICT. MOODLE is a valuable tool for teachers, but its effectiveness depends on the use of appropriate educational scenarios based on modern teaching methods.

Η παρούσα διδακτορική διατριβή πραγματεύεται τη διερεύνηση της ποιότητας στην επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση, καθώς και το βαθμό βελτίωσης της διδασκαλίας μέσω σύγχρονων εργαλείων ΤΠΕ. Ειδικότερα: •Αξιολογήθηκε η ποιότητα της Δευτεροβάθμιας Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, της Ανώτερης Επαγγελματικής Κατάρτισης, των προγραμμάτων Μαθητείας, της Συμβουλευτικής και του Επαγγελματικού Προσανατολισμού που παρέχεται στα σχολεία. •Διερευνήθηκε η εξ αποστάσεως εκπαίδευση που εφαρμόστηκε κατά την πανδημία. •Αποτιμήθηκε το επίπεδο γνώσεων και η ικανοποίηση των εκπαιδευτικών από τη χρήση ΤΠΕ. •Δημιουργήθηκαν διαδραστικά μαθήματα Μηχανολογίας στο MOODLE με στόχο την ενίσχυση της διδασκαλίας τεχνικών μαθημάτων και την αξιολόγηση του αντίκτυπου του ψηφιακού μετασχηματισμού στην εκπαιδευτική διαδικασία. Η έρευνα βασίστηκε σε μια ολοκληρωμένη στρατηγική συλλογής δεδομένων, ενισχύοντας την ευρωστία και τη δυνητική γενίκευση της μελέτης, μέσω δομημένων ερωτηματολογίων. Οι απαντήσεις δόθηκαν σε δεκαβάθμια κλίμακα Likert, με αναγωγή σε τριβάθμια, όπου κρίθηκε απαραίτητο. Η αξιοπιστία των ερωτηματολογίων αξιολογήθηκε με Cronbach’s Alpha, ενώ οι τιμές του δείκτη ήταν πολύ υψηλές. Ο μέσος χρόνος συμπλήρωσής τους αντιστοιχούσε σε 15 λεπτά. Τα δεδομένα αναλύθηκαν με το SPSS, ενώ για την ανάλυση χρησιμοποιήθηκε περιγραφική και επαγωγική στατιστική. Για τη δειγματοληψία εφαρμόστηκαν διάφορες μέθοδοι, όπως μικτή, στρωματοποιημένη, κατά συστάδες και απλή τυχαία, ανάλογα με τον προς μελέτη πληθυσμό. Αποτελέσματα: Α) Ποιότητα της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης: Μικρός αριθμός εκπαιδευτικών έμεινε ικανοποιημένος από τη χρηματοδότηση των σχολείων (34,8%). Υπήρξε ικανοποίηση σχετικά με τις αίθουσες (61,4%), τα εργαστήρια (59,98%) και τον εξοπλισμό των σχολείων (56,48%). Παρατηρήθηκε έλλειψη επιμορφώσεων (19,6%) και κινήτρων (12%) για επαγγελματική βελτίωση των εκπαιδευτικών. Η οργάνωση του σχολείου ήταν ικανοποιητική (56,95%), ενώ ο μηχανισμός αυτοαξιολόγησης της σχολικής μονάδας κρίθηκε ανεπαρκής (26,4%). Το 86,4% των εκπαιδευτικών ολοκλήρωσε τους στόχους του, ενώ το 85,3% επιχείρησε να πραγματοποιήσει ενδιαφέρουσες διδασκαλίες. Διαπιστώθηκε ανάγκη ανανέωσης των αναλυτικών προγραμμάτων σπουδών (86,9%). Η χρήση ΤΠΕ στις αίθουσες ήταν περιορισμένη (52,73%), όπως και οι νέες μέθοδοι διδασκαλίας (33,88%). Ο θεσμός της Μαθητείας υποστηρίχθηκε από το 34,8% των συμμετεχόντων, ενώ αναγνωρίστηκε ότι βελτιώνει τις γνώσεις και τις δεξιότητες τους (76,37%). Η σύνδεση των σχολείων με την αγορά εργασίας ήταν περιορισμένη (36,9%), ενώ η απορροφησιμότητα των αποφοίτων στην αγορά εργασίας ήταν οριακή (51,7%). Παρατηρήθηκε συνεργασία εκπαιδευτικών-μαθητών (69,6%), αλλά περιορισμένη συνεργασία μεταξύ σχολείων (29,68%) και σχολείων- Δήμων (35,1%). Β) Μαθητεία: Κατά πλειοψηφία μαθητευόμενοι (89%) και εργοδότες (78,9%) έμειναν ικανοποιημένοι από το πρόγραμμα μαθητείας, ενώ οι μαθητευόμενοι θεωρούσαν ότι οι δεξιότητές τους ενισχύθηκαν (82%). Μόλις το 51,3% των μαθητευόμενων θεώρησε την αμοιβή ικανοποιητική. Γ) Συμβουλευτική και Επαγγελματικός Προσανατολισμός: Ο επαγγελματικός προσανατολισμός επιδρά στην επιλογή επαγγέλματος (53,6%), ενώ απαιτείται βελτίωση του τρόπου διδασκαλίας του (44,3%). Η σωστή ενημέρωση ενισχύει την απορροφησιμότητα των αποφοίτων στην αγορά εργασίας, ενώ οι επισκέψεις επαγγελματιών στο χώρο του σχολείου επηρεάζουν την επιλογή επαγγέλματος (p<0,001). Δ) Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση: Η πλειονότητα των μαθητών (78,1%) δεν ήταν ικανοποιημένη από την εφαρμογή της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, ενώ μόνο το 13% επιθυμούσε τη μελλοντική συνέχισή της. Η χρήση ΤΠΕ κατά την εφαρμογή της θεωρήθηκε περιορισμένη. Ε) ΤΠΕ στην Εκπαίδευση: Η συμμετοχή εκπαιδευτικών σε προγράμματα ΤΠΕ αυξήθηκε από 18,8% σε 38%, ενώ το 68% θεωρούσε ότι οι ΤΠΕ βελτιώνουν την ποιότητα της εκπαίδευσης. Η ικανοποίηση από τον εξοπλισμό των σχολείων αυξήθηκε από 46,3% σε 60% μετά την πανδημία. Στ) Πλατφόρμα MOODLE: Η πλειοψηφία των μαθητών (66,7%) και των σπουδαστών (96,7%) διαπίστωσε ενίσχυση των γνώσεων τους μέσω του MOODLE. Η ασύγχρονη εκπαίδευση θεωρήθηκε πιο αποδοτική σε μεγαλύτερες ηλικιακά ομάδες (96,7%).Οι μεταβλητές στην πλειοψηφία τους ήταν στατιστικά σημαντικές, p<0,001. Συμπεράσματα: Η έρευνα ανέδειξε την ανάγκη για βελτίωση της ποιότητας της εκπαίδευσης, με έμφαση στη σύνδεσή της με την επαγγελματική ετοιμότητα των τελειοφοίτων. Οι αξιολογήσεις των συμμετεχόντων στην έρευνα μετατράπηκαν σε αυστηρότερες, όταν υπήρξε συσχέτιση των μεταβλητών του εκπαιδευτικού συστήματος με τη μεταβλητή που αφορούσε την ποιότητα της εκπαίδευσης και σε αυστηρότατες όταν οι μεταβλητές του εκπαιδευτικού συστήματος συσχετίστηκαν με το προσωπικό όφελος, όπως η επαγγελματική ετοιμότητα. Υπογραμμίζεται η ανάγκη για βελτίωση της χρηματοδότησης, των επιμορφώσεων, της χρήσης καινοτόμων μεθόδων διδασκαλίας, καθώς και η ενίσχυση της σύνδεσης του σχολείου με την αγορά εργασίας. Η Μαθητεία θεωρείται σημαντικό εργαλείο της επαγγελματικής εκπαίδευσης, ενώ ο θεσμός της Συμβουλευτικής και του Επαγγελματικού Προσανατολισμού πρέπει να ενισχυθεί. Η εξ αποστάσεως εκπαίδευση απαιτεί καλύτερο σχεδιασμό και προετοιμασία για μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα και ελκυστικότητα. Παράλληλα, βοήθησε τους εκπαιδευτικούς να εξοικειωθούν με τις ΤΠΕ. Το MOODLE αποτελεί πολύτιμο εργαλείο για τους εκπαιδευτικούς, αλλά η αποτελεσματικότητά του εξαρτάται από τη χρήση κατάλληλων εκπαιδευτικών σεναρίων βασισμένων σε σύγχρονες μεθόδους διδασκαλίας.