Future climate change impact on wildfire danger over the Mediterranean: the case of Greece

Abstract

This thesis studies the anticipated impact of climate change on wildfire danger in Greece, using meteorological variables and both atmospheric and land modelling techniques. The combined insights from this thesis underline the multifaceted challenges posed by climate change and wildfires in Mediterranean regions, and particularly in Greece. The projected increase in fire danger due to climate change necessitates robust fire management strategies and adaptive policies. Integrating advanced atmospheric and land modeling simulations, such as with WRF-Chem and JULES-INFERNO, can provide valuable predictions and guide effective interventions. As climate conditions continue to evolve, continuous monitoring and adaptive management will be essential to mitigate the adverse impacts of wildfires on ecosystems, human health, and economies.The first paper “Future climate change impact on wildfire danger over the Mediterranean: the case of Greece” focuses on three Representative Concentration Pathways (RCPs): RCP2.6 (optimistic), RCP4.5 (moderate), and RCP8.5 (pessimistic) to study their effect on future fire danger. Findings indicate a significant increase in fire danger across Greece, particularly in high-risk areas such as Crete, the Aegean Islands, the Attica region, and parts of the Peloponnese. Projections show that, under the RCP8.5 scenario, these regions could experience up to 40 additional days of critical fire danger by the late 21st century compared to the late 20th century. The study highlights the importance of localized FWI thresholds due to varying climatic conditions across regions. The extension of the fire season is also anticipated, with some areas experiencing an increase of up to one month under the worst-case scenario. This could lead to higher frequencies of wildfires and associated health impacts from particulate emissions.The second study "Wildfire Aerosols and Their Impact on Weather: A Case Study of the August 2021 Fires in Greece Using the WRF-Chem Model" investigates the impact of aerosols emitted from the August 2021 catastrophic wildfires in Greece on local weather patterns using the Weather Research and Forecasting model coupled with Chemistry (WRF-Chem). The study focuses on how wildfire aerosols affect temperature amongst other atmospheric variables. The results demonstrate that wildfire aerosols significantly modify atmospheric conditions, leading to decreased solar radiation reaching the surface, which in turn reduces surface temperatures. Moreover, the study finds that aerosols in the smoke plume can absorb solar radiation leading to the creation of rising air movement as well as a remote atmospheric circulation feedback away from the plume where pressure increases to counteract the lower pressure above the smoke plume, resulting in higher surface temperatures. The study underscores the importance of integrating aerosol data into weather forecasting models to improve the accuracy of weather predictions during wildfire events and enhance emergency response strategies.Connecting the first two studies, the third one titled “Automatic smoke plume detection using satellites” investigates the detection and analysis of aerosols released by wildfires in Greece using satellite products such as thermal anomalies and aerosol optical depth (AOD), in addition to the Canadian Fire Weather Index (FWI) that is produced from the widely used MERRA reanalysis weather data. This dataset was used as it provides long-term continues high temporal and spatial resolution essential for regional climate studies. It also incorporates obseravations from satellites and ground stations resulting in a reliable dataset that uses a consistent methodology essential for capturing climate data trends. The research attempts to separate fire-related aerosols and establish a relationship between AOD levels and wildfire activity by utilizing a variety of filtering techniques. The findings show that a dependable technique for tracking wildfire emissions is to combine thermal anomaly detection with AOD filtering based on the 99th percentile of readings. The results highlight how integrating satellite data might enhance air quality monitoring and wildfire identification, especially in areas where fires occur often.The forth research titled "Estimating future burnt area changes over Greece using the JULES-INFERNO model" explores the role of changing climate conditions as well as the evolution of different types of vegetation cover to examine future burnt area trends over Greece using the Joint UK Land Environment Simulator (JULES) combined with the INteractive Fire and Emission algoRithm for Natural environments (INFERNO) wildfire scheme. The study highlights that when keeping a static vegetation cover, burnt area is projected to increase everywhere in Greece in response to dryer climatological conditions. When the vegetation is allowed to change dynamicaly, however, the overall burning is overall smaller, with the main agricultural areas of the country actually experiencing a reduction in burned area. With the potential for up to 1000 additional big burnt area incidents in a future period of 20 years (2080-2090) when compared with the period (2030-2040) across Greece, high emission scenarios greatly raised the probability of wildfires, with eastern continental Greece being especially susceptible. Future predictions using static vegetation resulted in an average increase of 0.8 km² in burnt area over Greece. On the other hand, because burnt areas were less likely to burn again, dynamic vegetation simulations projected a lesser increase of 0.3 km², showcasing that vegetation dynamics have a substantial impact on the future of wildfire activity.

Αυτή η διατριβή μελετά τον αναμενόμενο αντίκτυπο της κλιματικής αλλαγής στον κίνδυνο πυρκαγιάς στην Ελλάδα, χρησιμοποιώντας μετεωρολογικούς δείκτες και τεχνικές μοντελοποίησης της ατμόσφαιρας και της γης. Τα αποτελέσματα από αυτήν τη διατριβή υπογραμμίζουν τις πολυδιάστατες προκλήσεις που θέτουν η κλιματική αλλαγή και οι πυρκαγιές στις μεσογειακές περιοχές και ιδιαίτερα στην Ελλάδα. Η προβλεπόμενη αύξηση του κινδύνου πυρκαγιάς λόγω της κλιματικής αλλαγής απαιτεί ισχυρές στρατηγικές διαχείρισης πυρκαγιών και προσαρμοστικές πολιτικές. Η ενσωμάτωση μοντελοποίησης της ατμόσφαιρας και της γης, όπως με τα μοντέλα WRF-Chem και JULES-INFERNO, μπορεί να παρέχει πολύτιμες προβλέψεις και να καθοδηγεί αποτελεσματικές παρεμβάσεις. Καθώς οι κλιματικές συνθήκες συνεχίζουν να εξελίσσονται, η συνεχής παρακολούθηση και προσαρμοστική διαχείριση θα είναι απαραίτητες για τον μετριασμό των αρνητικών επιπτώσεων των πυρκαγιών στα οικοσυστήματα, την ανθρώπινη υγεία και την οικονομία. Η πρώτη εργασία "Future climate change impact on wildfire danger over the Mediterranean: the case of Greece" επικεντρώνεται σε τρία Σενάρια Αντιπροσωπευτικής Συγκέντρωσης (RCPs): RCP2.6 (αισιόδοξο), RCP4.5 (μέτριο) και RCP8.5 (απαισιόδοξο) για τη μελέτη της επίδρασής τους στον μελλοντικό κίνδυνο πυρκαγιών. Τα ευρήματα δείχνουν σημαντική αύξηση του κινδύνου πυρκαγιάς σε όλη την Ελλάδα, ιδιαίτερα σε περιοχές υψηλού κινδύνου όπως η Κρήτη, τα νησιά του Αιγαίου, η περιοχή της Αττικής και τμήματα της Πελοποννήσου. Οι προβλέψεις δείχνουν ότι, σύμφωνα με το σενάριο RCP8.5, αυτές οι περιοχές είναι πιθανό να υποστούν έως και 40 επιπλέον ημέρες κρίσιμου κινδύνου πυρκαγιάς έως τα τέλη του 21ου αιώνα σε σύγκριση με τα τέλη του 20ού αιώνα. Η μελέτη τονίζει τη σημασία των τοπικών ορίων επικινδυνότητας του Δείκτη Καιρικών Συνθηκών Πυρκαγιάς (FWI) λόγω των διαφορετικών κλιματικών συνθηκών ανά περιοχή. Αναμένεται επίσης η επέκταση της περιόδου πυρκαγιάς, με ορισμένες περιοχές να υποστούν αύξηση έως και 40 ημερών στο χειρότερο σενάριο. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε υψηλότερη συχνότητα πυρκαγιών καθώς και σε επιπτώσεις στην υγεία από εκπομπές σωματιδίων. Η δεύτερη μελέτη "Wildfire Aerosols and Their Impact on Weather: A Case Study of the August 2021 Fires in Greece Using the WRF-Chem Model" διερευνά τον αντίκτυπο των αερολυμάτων που εκλύθηκαν από τις καταστροφικές πυρκαγιές του Αυγούστου 2021 στην Ελλάδα στα τοπικά καιρικά φαινόμενα, χρησιμοποιώντας το μοντέλο Έρευνας και Πρόγνωσης Καιρού με Χημεία (WRF-Chem). Η μελέτη επικεντρώνεται στο πώς τα αερολύματα των πυρκαγιών επηρεάζουν τη θερμοκρασία, μεταξύ άλλων ατμοσφαιρικών μεταβλητών. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι αυτά τα αερολύματα τροποποιούν σημαντικά τις ατμοσφαιρικές συνθήκες, οδηγώντας σε μείωση της ηλιακής ακτινοβολίας που φτάνει στην επιφάνεια, η οποία με τη σειρά της μειώνει τις επιφανειακές θερμοκρασίες. Επιπλέον, η μελέτη διαπιστώνει ότι τα αερολύματα στον καπνό μπορούν να απορροφούν ηλιακή ακτινοβολία, οδηγώντας στη δημιουργία ανοδικής κίνησης του αέρα καθώς και σε απομακρυσμένη ανατροφοδότηση ατμοσφαιρικής κυκλοφορίας μακριά από τον καπνό, όπου η πίεση αυξάνεται για να αντισταθμίσει τη χαμηλότερη πίεση πάνω από την περιοχή με τον καπνό, με αποτέλεσμα την αύξηση των επιφανειακών θερμοκρασιών σε αυτές τις περιοχές. Η μελέτη υπογραμμίζει τη σημασία της ενσωμάτωσης δεδομένων αερολυμάτων στα μοντέλα πρόγνωσης καιρού για τη βελτίωση της ακρίβειας των προβλέψεων καιρού κατά τη διάρκεια γεγονότων πυρκαγιάς και την ενίσχυση των στρατηγικών απόκρισης εκτάκτου ανάγκης. Συνδέοντας τις δύο πρώτες μελέτες, η τρίτη η οποία έχει τίτλο “Automatic smoke plume detection using satellites” διερευνά την ανίχνευση και ανάλυση αερολυμάτων που εκλύονται από πυρκαγιές στην Ελλάδα χρησιμοποιώντας δορυφορικά προϊόντα όπως θερμικές ανωμαλίες και οπτικό βάθος αερολύματος (AOD), σε συνδυασμό με τον Καναδικό Δείκτη Καιρού Πυρκαγιάς (FWI) που παράχθηκε από τα ευρέως χρησιμοποιημένα καιρικά δεδομένα MERRA reanalysis. Αυτά τα δεδομένα χρησιμοποιήθηκαν καθώς παρέχουν μακροπρόθεσμη συνεχή υψηλή χρονική και χωρική ανάλυση απαραίτητη για τις περιφερειακές κλιματικές μελέτες. Ενσωματώνουν επίσης παρατηρήσεις από δορυφόρους και επίγειους σταθμούς δημιουργώντας ένα αξιόπιστο σύνολο δεδομένων που χρησιμοποιεί μια συνεπή μεθοδολογία απαραίτητη για την καταγραφή των τάσεων των κλιματικών δεδομένων. Η έρευνα επιχειρεί να διαχωρίσει και να επιλέξει τα αερολύματα που σχετίζονται με τη φωτιά και να δημιουργήσει μια σχέση μεταξύ των επιπέδων AOD και των δασικών πυρκαγιών χρησιμοποιώντας μια ποικιλία τεχνικών φιλτραρίσματος. Τα ευρήματα δείχνουν ότι μια αξιόπιστη τεχνική για την παρακολούθηση των εκπομπών δασικών πυρκαγιών είναι ο συνδυασμός της ανίχνευσης θερμικών ανωμαλιών με το φιλτράρισμα AOD με βάση το 99ο εκατοστημόριο των μετρήσεων. Τα αποτελέσματα υπογραμμίζουν πώς η ενσωμάτωση δορυφορικών δεδομένων μπορεί να βελτιώσει την παρακολούθηση της ποιότητας του αέρα και τον εντοπισμό των δασικών πυρκαγιών, ειδικά σε περιοχές όπου εμφανίζονται συχνά πυρκαγιές. Η τέταρτη έρευνα "Estimating future burnt area changes over Greece using the JULES-INFERNO model" εξετάζει τον ρόλο των κλιματικών συνθηκών καθώς και την εξέλιξη των διαφορετικών τύπων βλάστησης για την εκτίμηση των μελλοντικών τάσεων καμένης έκτασης στην Ελλάδα, χρησιμοποιώντας τον Προσομοιωτή Περιβάλλοντος Γης του Ηνωμένου Βασιλείου (JULES). Η μελέτη εξάγει το συμπέρασμα ότι, με στατική κάλυψη βλάστησης, η καμένη έκταση προβλέπεται να αυξηθεί παντού στην Ελλάδα λόγω τις ύπαρξης πιο ξηρών κλιματολογικών συνθηκών στο μέλλον. Ωστόσο, όταν η βλάστηση ορίζεται να αλλάζει δυναμικά, η συνολική καμένη έκταση είναι σχετικά μικρότερη, με τις κύριες αγροτικές περιοχές της χώρας να παρουσιάζουν ακόμα και μείωση στην καμένη έκταση. Τα σενάρια υψηλών εκπομπών δείχνουν σημαντική αύξηση της πιθανότητας πυρκαγιών, με εκτίμηση για έως και 1000 επιπλέον μεγάλα περιστατικά πυρκαγιών σε μια μελλοντική περίοδο 20 ετών (2030-2040) and (2080-2090) σε όλη την Ελλάδα, με την ανατολική ηπειρωτική Ελλάδα να είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη περιοχή, τονίζοντας την επείγουσα ανάγκη μετριασμού της κλιματικής αλλαγής. Οι μελλοντικές προβλέψεις με στατικές προσομοιώσεις βλάστησης οδήγησαν σε μέση αύξηση 0,8 km² στις καμένες εκτάσεις. Ενώ οι δυναμικές προσομοιώσεις βλάστησης προέβλεψαν αύξηση κατά 0,3 km², καθώς σε αυτές οι καμένες περιοχές είναι λιγότερο πιθανό να καούν ξανά, δείχνοντας το σημαντικό αντίκτυπο της εξέλιξης της βλάστησης στον προσδιορισμό των μελλοντικών καμένων εκτάσεων.