Ο χώρος του μουσείου-μνημείου ως εκθεσιακός και πολιτιστικός χώρος

Abstract

This PhD thesis focuses on the significance of memorial museums and exhibitions that depict traumatic events resulting from crimes against humanity, examining the themes of memory, trauma, and representation. The main subject of the research includes the analysis of three museums: the Jewish Museum in Berlin, the Armenian Genocide Museum in Yerevan, and the Hiroshima Peace Memorial Museum in Hiroshima, through an aesthetic, philosophical, psychological, and museological approach. In the first part, the concepts of memory and trauma are examined in a theoretical framework, focusing on the positions of major philosophers such as Aristotle, Husserl, Freud, and Halbwachs. The second part concentrates on the history of wars and genocides and analyzes the practices of the three museums. The third part investigates the theoretical approaches of Benjamin and Adorno concerning memory after Auschwitz and the role of art in understanding trauma. The dissertation concludes with a museological analysis of the exhibition practices of the three museums, examining how museums depict traumatic events and enhance collective memory. The research aims to demonstrate whether it is ethical to exhibit such events in museums and identify the most appropriate ways to do so, in order to achieve the notion of "Never Again."

Η διδακτορική αυτή διατριβή επικεντρώνεται στη σημασία των μουσείων-μνημείων και των εκθέσεων που αναπαριστούν τραυματικά γεγονότα από εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, εξετάζοντας τις θεματικές της μνήμης, του τραύματος και της αναπαράστασης. Το κύριο αντικείμενο της έρευνας περιλαμβάνει την ανάλυση τριών μουσείων: του Jewish Museum στο Βερολίνο, του Armenian Genocide Museum στην Υερεβάν και του Hiroshima Peace Memorial Museum στη Χιροσίμα, μέσω μιας αισθητικής, φιλοσοφικής, ψυχολογικής και μουσειολογικής προσέγγισης. Στο πρώτο μέρος, εξετάζονται σε θεωρητικό πλαίσιο οι έννοιες της μνήμης και του τραύματος εστιάζοντας σε θέσεις μεγάλων φιλοσόφων όπως ο Αριστοτέλης, ο Husserl, ο Freud, και ο Halbwachs. Το δεύτερο μέρος, επικεντρώνεται στην ιστορία των πολέμων και των γενοκτονιών και αναλύει τις πρακτικές των τριών μουσείων. Στο τρίτο μέρος, διερευνώνται οι θεωρητικές προσεγγίσεις των Benjamin και Adorno σχετικά με τη μνήμη μετά το Άουσβιτς και ο ρόλος της τέχνης στην κατανόηση του τραύματος. Η διατριβή καταλήγει σε μια μουσειολογική ανάλυση των εκθεσιακών πρακτικών των τριών μουσείων, εξετάζοντας πώς τα μουσεία αναπαριστούν τραυματικά γεγονότα και ενισχύουν τη συλλογική μνήμη. Ο στόχος της έρευνας είναι να αποδείξει εάν είναι δεοντολογικό να εκτίθενται τέτοια γεγονότα στα μουσεία και ποιοι είναι οι πιο ορθοί τρόποι να γίνει αυτό, ώστε να επιτευχθεί το λεγόμενο «Ποτέ ξανά».