Η επιρροή των βιταμινών Β12 και D3 επί της ισορροπίας και των πτώσεων: αποτελέσματα από τη μελέτη ενός γηριατρικού δείγματος ασθενών του Ιατρείου Πρόληψης των Πτώσεων, Οστεοπόρωσης και Σαρκοπενίας (Ι.Π.Π.Ο.Σ) της κλινικής αποκατάστασης του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Πατρών (ΠΓΝΠ)

Abstract

Balance disorders and falls are common in the elderly and have a multifactorial etiology. In the geriatric population, it is common to develop various nutritional deficiencies that manifest themselves in different ways at the clinical level. Among the deficiencies in question, the most frequent are those of vitamins B12 and D3. Both of these seem to play an important role in the regular functioning of the musculoskeletal and nervous system and, consequently, their lack plays a pathophysiological role in balance disorders and is a predisposing risk factor for falls. However, the research results and data to date are often conflicting, and especially in the case of vitamin B12, there is little on the Greek population, which presents its own particularities. The purpose of the present cross-sectional study is to evaluate for the first time in a sample of the Greek population, a possible association of vitamins B12 and D3 with balance disorders and falls and to verify the hypothesis that their lower levels are associated with worse balance and increased frequency of falls. More specifically, ninety patients, females and males, were evaluated, from December 2019 to December 2020 during their first ambulatory visit at the Prevention of Falls Clinic of the General University Hospital of Patras. Vitamins B12 and D3 levels were measured. The number of falls during the last 12 months was recorded and patients were assessed using Mini-Balance Evaluation Systems Test (Mini-BESTest), Fried Phenotype, Walking Speed, Hand Grip Strength, Short Physical Performance Battery (SPPB), Mini Mental State Examination (MMSE), Geriatric Depression Scale (GDS).It was worth to report that the levels of vitamins B12 and D3 were statistically significantly lower in participants who reported at least one fall in the previous 12 months (for B12: M=346.9, SD=128.5 and for D3: M=24 .3, SD=8.9) than participants who reported no having falls for B12 (M=452.3, SD=176.0), t(88) =3.235, p=0.002 and for D3 : (M=30.6, SD=9.3), t(88) =3.285, p=0.001 respectively). A statistically significant positive correlation was found between vitamin B12 levels and Mini-BESTest, r(90)=0.816, p<0.001. Likewise, there is a statistically significant positive correlation between vitamin D3 levels and Mini-BESTest, r(90)=0.785, p<0.001. Higher Mini-BESTest scores correspond to higher vitamin B12 and D3 values. A multiple linear regression analysis showed that Mini-BESTest, is statistically significantly predicted, F(10,79)=18.734, p<0.001, adj. R2=0.70 by Vit-B12 and FRIED Phenotype (pre-frail vs non frail). Similarly, in multiple binary logistic regression analysis, falls were statistically significantly predicted by FRIED Phenotype (pre -frail vs non-frail) χ2(5)=63.918, p<0.001, Nagelkerke R Squared=0.68. Summarizing, higher levels of vitamin B12, but not of D3, are associated with better balance but not with fewer falls in a Greek sample of community-dwelling elderly.

Οι διαταραχές ισορροπίας και οι πτώσεις είναι συχνές στους ηλικιωμένους και έχουν πολυπαραγοντική αιτιολογία. Στον γηριατρικό πληθυσμό είναι σύνηθες φαινόμενο να αναπτύσσονται διάφορες διατροφικές ελλείψεις που εκδηλώνονται ποικιλοτρόπως σε κλινικό επίπεδο. Ανάμεσα στις εν λόγω ελλείψεις συχνότερες είναι αυτές των βιταμινών Β12 και D3. Και οι δύο αυτές φαίνεται να παίζουν σημαντικό ρόλο στην ομαλή λειτουργία του μϋοσκελετικού και νευρικού συστήματος και κατ’ επέκταση, η έλλειψή τους να διαδραματίζει έναν φυσιοπαθολογία ρόλο στις διαταραχές της ισορροπίας και να αποτελεί προδιαθεσικό παράγοντα για πτώσεις. Ωστόσο, τα μέχρι σήμερα ερευνητικά αποτελέσματα και δεδομένα, αρκετές φορές είναι αντικρουόμενα και ειδικά στην περίπτωση της βιταμίνης Β12 είναι ελάχιστα επί του ελληνικού πληθυσμού ο οποίος, παρουσιάζει τις δικές του ιδιαιτερότητες. Ο σκοπός της παρούσας συγχρονικής μελέτης είναι να αξιολογήσει για πρώτη φορά σε ένα δείγμα του ελληνικού πληθυσμού, μια πιθανή συσχέτιση των βιταμινών B12 και D3 με διαταραχές της ισορροπίας και τις πτώσεις και να επαληθεύσει την υπόθεση, πως χαμηλότερα επίπεδά τους σχετίζονται με χειρότερη ισορροπία και αυξημένη συχνότητα πτώσεων. Πιο συγκεκριμένα, ενενήντα ασθενείς, γυναίκες και άνδρες, αξιολογήθηκαν, από τον Δεκέμβριο 2019 έως τον Δεκέμβριο 2020 κατά τη διάρκεια της πρώτης τους περιπατητικής επίσκεψης στην Κλινική Πρόληψης Πτώσεων του Γενικού Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Πατρών, μετρήθηκαν τα επίπεδα των Βιταμινών Β12 και τα D3, καταγράφηκε αριθμός των πτώσεων κατά τους τελευταίους 12 μήνες και οι ασθενείς αξιολογήθηκαν χρησιμοποιώντας το Mini-Balance Evaluation Systems Test (Mini-BESTest) για την ισορροπία, τα Fried Phenotype κριτήρια για την Ευπάθεια, το Short Physical Performance Battery (SPPB) για την φυσική απόδοση και μετρήθηκαν η ταχύτητα βάδισης (Walking Speed) και η δύναμη δραγμού (Hand Grip Strength), Mini Mental State Examination (MMSE), Geriatric Depression Scale (GDS).Αξίζει να σημειωθεί ότι τα επίπεδα των βιταμινών Β12 και D3 ήταν στατιστικά σημαντικά χαμηλότερα στους συμμετέχοντες που ανέφεραν ότι είχαν τουλάχιστον μία πτώση τους προηγούμενους 12 μήνες (για την Β12: M=346,9, SD=128,5 και για την D3: M=24,3, SD=8,9) από τους συμμετέχοντες που ανέφεραν ότι δεν είχαν πτώσεις (για την Β12 (M=452,3, SD=176,0), t(88) =3,235, p=0,002 και για την D3: M=30,6, SD=9,3), t(88) =3,285, p=0,001 αντίστοιχα). Βρέθηκε μία στατιστικά σημαντική θετική συσχέτιση μεταξύ των επιπέδων της βιταμίνης Β12 και του Mini-BESTest, r(90)=0,816, p<0,001. Ομοίως, υπάρχει στατιστικά σημαντική θετική συσχέτιση μεταξύ των επιπέδων της βιταμίνης D3 και του Mini-BESTest, r(90)=0,785, p<0,001. Οι υψηλότερες βαθμολογίες στο Mini-BESTest αντιστοιχούν σε υψηλότερες τιμές βιταμίνης B12 και D3.Μια ανάλυση πολλαπλής γραμμικής παλινδρόμησης έδειξε ότι τo Mini-BESTest είναι στατιστικώς σημαντικά προβλεπόμενο, F(10,79)=18.734, p<0.001, adj. R2=0,70 από την Vit-B12 και τον Φαινότυπο Ευπάθειας της FRIED (FRIED Phenotype (pre-frail vs non frail). Ομοίως, στην ανάλυση πολλαπλής δυαδικής λογιστικής παλινδρόμησης, οι πτώσεις προβλέφθηκαν στατιστικώς σημαντικά από τον Φαινότυπο Ευπάθειας της FRIED (pre-frail vs non-frail) χ2(5)=63,918, p<0,001, Nagelkerke R Squared=0,68. Συμπερασματικά, υψηλότερα επίπεδα της βιταμίνης Β12 αλλά όχι και της D3, συνδέονται με καλύτερη ισορροπία αλλά όχι με λιγότερες πτώσεις σε ένα δείγμα ελλήνων ηλικιωμένων που διαβιούν στην κοινότητα.