Η τριπτή λιθοτεχνία της Αρχαιότερης Νεολιθικής στη Δυτική Μακεδονία: ο οικισμός της Μαυροπηγής: τεχνολογία, οικονομία, κοινωνικές διαστάσεις.

Abstract

The present thesis studies the characteristics of ground stone technology in the earliest phases of the Neolithic in Greece, based on the unpublished archaeological ground stone assemblage from the excavation at Mavropigi (site: Fillotsairi) (6600-5900 BC) in the area of Kozani in Western Macedonia. This assemblage of ground stone artefacts consists of various tool types, such as edge tools, abrading and percussion tools, grinding/pulverizing tools, but also various other objects which are manufactured and/or used by various applications of abrasion (such as saw plates or stone jewelry). In addition, the assemblage is complemented by semi-finished tools, processing waste and unutilized lithic raw materials, providing important information on the manufacturing sequence of early Neolithic ground stone tools. Based on macroscopic data related to all aspects of artefacts’ biographies, the aim of this study is the contribution to the approach and understanding of the appearance and spread of ground stone technology in Greece and its interpretive dynamics in the context of the Early Neolithic. Additionally, possible ground stone lithological traditions in the wider Aegean region are examined as well as innovations that could connect and explain the adoption and spread of the ground stone artefacts in relation to the technological, economic and social changes that are associated to the appearance of the first farmers.

Η παρούσα εργασία μελετά τα λίθινα τριπτά τεχνουργήματα στα πρωιμότερα στάδια της Νεολιθικής στην Ελλάδα, βασισμένη στο αδημοσίευτο αρχαιολογικό σύνολο από την ανασκαφή στη Μαυροπηγή (θέση: Φυλλοτσαΐρι) (6600-5900 π.Χ) στην περιοχή της Κοζάνης στη Δυτική Μακεδονία. Το συγκεκριμένο σύνολο τριπτών τεχνουργημάτων αποτελείται από διάφορους εργαλειακούς τύπους, όπως εργαλεία με κόψη, εργαλεία τριβής και κρούσης, εργαλεία άλεσης/σύνθλιψης αλλά και διάφορα άλλα αντικείμενα στα οποία η τριβή αποτελεί την κύρια τεχνική για την κατασκευή ή/και τη λειτουργία τους (όπως πλάκες πριονίσματος ή λίθινα κοσμήματα). Επιπλέον, το σύνολο συμπληρώνουν ημίεργα εργαλεία, απορρίμματα κατεργασίας και αναξιοποίητες πρώτες ύλες, τα οποία παρέχουν σημαντικές πληροφορίες για την κατασκευαστική ακολουθία της πρώιμης νεολιθικής τριπτής λιθοτεχνίας. Αξιοποιώντας πολύπλευρα τα μακροσκοπικά δεδομένα που σχετίζονται με όλα τα στάδια της βιογραφίας των τεχνουργημάτων, στόχος της εργασίας είναι να συμβάλει στην προσέγγιση και κατανόηση της εμφάνισης και διάδοσης της τριπτής λιθοτεχνίας στην Ελλάδα και να αναζητήσει την ερμηνευτική δυναμική της στο πλαίσιο της Αρχαιότερης Νεολιθικής. Παράλληλα, ερευνά πιθανές λιθοτεχνικές παραδόσεις στην ευρύτερη περιοχή του Αιγαίου αλλά και καινοτομίες που θα μπορούσαν να συνδέσουν και να εξηγήσουν την υιοθέτηση και εξάπλωση της τριπτής λιθοτεχνίας σε σχέση με τις τεχνολογικές, οικονομικές και κοινωνικές αλλαγές που σημειώνονται με την εμφάνιση των πρώτων γεωργοκτηνοτρόφων.