Διερεύνηση της ετήσιας επίπτωσης της Langerhans Cell Histiocytosis (LCH) και του επιπολασμού της γονιδιακής μετάλλαξης BRAF σε ενήλικες Έλληνες ασθενείς με LCH

Abstract

Langerhans cell histiocytosis (LCH) is a rare condition, characterized by tissue infiltration with cells that resemble Langerhans cells, a specialized subset of dendritic cells, which populates the epidermal layer of the skin and the mucosal tissues. LCH can affect any organ and is considered an inflammatory myeloid neoplasm with mutations in the MAPK/ERK pathway being found in all histological examinations. The BRAFV600E is the most common mutation, with a frequency of up to 60% in pediatric studies and an association with the disease extent, number of affected systems and severity of clinical manifestations.LCH is diagnosed in all age groups, but is most commonly seen in children with a mean age of diagnosis at 3 years old and an estimated annual incidence of up to 8.9 cases per million population in children under 15 years old. In adults the disease is rarer and is considered an ''orphan disease'' with an estimated incidence of 1-2 cases per million population and mean age at diagnosis at 33 years old. However, this estimated annual incidence hasn't been further investigated through an organized epidemiological study in the adult population.The aim of this research study is the prospective recording of the annual incidence of LCH in adults for the first time in literature and the investigation of the presence of the BRAFV600E mutation in Greek adults with LCH as well as its association with clinical parameters, such as the disease extent, age at diagnosis, gender, organ involvement, response to initial treatment (chemotherapy, surgical excision, smoking cessation, local radiotherapy or combination therapy), presence of diabetes insipidus, history of malignancy and relapse risk.The recording of new cases took place from the 1st of September 2018 until the 31st of August 2019 after frequent communication with the vast majority of pathology laboratories in theNational Health System in Greece (85%). The annual incidence of the disease in adults in Greece was estimated at 1.58 per million population with a mean age at diagnosis at 43.5 years and a female to male ratio of 1.34.The BRAF V600E mutation was found in 39% of the patients who are followed up in the LCH adult clinic and agreed to take part in the study. Upon written consent, DNA was isolated from 40 formalin fixed, paraffin-embedded tissue blocks, of which 31 yielded sufficient DNA for molecular analysis with PCR. The BRAFV600E mutation was found in 12 patients (38,71%) with the majority being females (83.3%), while 13 patients (41,94%) did not carry the mutation. In 6 patients (2 men), (19,35%), genotyping qPCR studies failed to meet the technical standards required for definitive interpretation of results.There was no statistically significant association of the presence of the mutation with age at diagnosis, organ involvement, disease extent (single system or multi-system), response to initial treatment, development of diabetes insipidus and relapse risk.As targeted therapies become more widespread in the management of LCH, further studies are needed for the discovery of the full spectrum of mutations implicated in disease pathogenesis.

Η ιστιοκυττάρωση Langerhans (LCH) αποτελεί μία σπάνια διαταραχή που χαρακτηρίζεται από διήθηση των ιστών από κύτταρα που προσομοιάζουν στα κύτταρα Langerhans, μία υποκατηγορία δενδριτικών κυττάρων που βρίσκεται στο δέρμα και τους βλεννογόνους. Η νόσος μπορεί να προσβάλει οποιοδήποτε όργανο εκτός από την καρδιά και τους νεφρούς και κατηγοριοποιείται ως φλεγμονώδες μυελοειδές νεόπλασμα με μεταλλάξεις στο μονοπάτι MAPK/ERK να ανευρίσκονται στο σύνολο των ιστολογικών διαγνώσεων της νόσου. Η μετάλλαξη BRAFV600E αποτελεί την συχνότερα εντοπιζόμενη με τη συχνότητα της να φτάνει το60% στους παιδιατρικούς πληθυσμούς, στους οποίους αναφέρεται συσχέτιση της με την εντόπιση, την έκταση και την βαρύτητα της νόσου.Η LCH έχει διαγνωσθεί σε όλες τις ηλικιακές ομάδες, αλλά παγκοσμίως συναντάται συχνότερα στα παιδιά με μέση ηλικία διάγνωσης τα 3 έτη, με μία εκτιμώμενη ετήσια επίπτωση έως 8.9 περιπτώσεις ανά εκατομμύριο πληθυσμού σε παιδιά κάτω των 15 ετών. Στους ενήλικες η νόσος είναι σπανιότερη και θεωρείται ''ορφανή νόσος'' με εκτιμώμενη επίπτωση από τα παιδιατρικά δεδομένα 1-2 περιπτώσεις ανά εκατομμύριο πληθυσμού ετησίως και μέση ηλικία διάγνωσης τα 33 έτη χωρίς οι ανωτέρω εκτιμήσεις να έχουν επιβεβαιωθεί μέσω μίας οργανωμένης επιδημιολογικής μελέτης στον ενήλικο πληθυσμό.Σκοπός της παρούσας διδακτορικής διατριβής είναι η προοπτική καταγραφή, για πρώτη φορά στη βιβλιογραφία, της ετήσιας επίπτωσης της LCH στους ενήλικες και η διερεύνηση του επιπολασμού της μετάλλαξης BRAFV600E στον ενήλικο Ελληνικό πληθυσμό καθώς και η συσχέτιση αυτής με κλινικό-εργαστηριακά δεδομένα, όπως η έκταση της νόσου, η ηλικία κατά τη διάγνωση, το φύλο, η προσβολή οργάνων, η ανταπόκριση στην αρχική θεραπεία (χημειοθεραπεία, χειρουργική εκτομή, διακοπή καπνίσματος, τοπική ακτινοθεραπεία ή συνδυαστική θεραπεία), η παρουσία άποιου διαβήτη, το ιστορικό κακοήθειας και ο κίνδυνος υποτροπής.Η καταγραφής των νέων περιπτώσεων LCH πραγματοποιήθηκε από την 1η Σεπτεμβρίου 2018 έως τις 31 Αυγούστου 2019 μέσω τακτικής επικοινωνίας με τα παθολογοανατομικά εργαστήρια που λειτουργούν στο Ελληνικό Σύστημα Υγείας, φθάνοντας συνολικά σε ποσοστό κάλυψης το 85%. Η ετήσια επίπτωση της LCH μεταξύ των ενηλίκων στην Ελλάδα υπολογίστηκε σε 1,58 ανά εκατομμύριο πληθυσμού ανά έτος, με μέση ηλικία διάγνωσης τα 43,5 έτη και αναλογία θήλεων / αρρένων 1.34.Η μετάλλαξη BRAF V600E ανευρέθηκε στο 39% των ασθενών της κλινικής ενηλίκων με LCH που έλαβαν μέρος στη μελέτη. Συγκεκριμένα, κατόπιν έγγραφης συγκατάθεσης, απομονώθηκε DNA από 40 κύβους παραφίνης, εκ των οποίων 31 απέδωσαν επαρκές υλικό για περαιτέρω ανάλυση με PCR. Η μετάλλαξη BRAFV600E εντοπίστηκε σε 12 ασθενείς (38.71%) με επικράτηση των γυναικών (83.3%), ενώ 13 ασθενείς (41.94%) δεν έφεραν τη μετάλλαξη. Σε 6 ασθενείς (2 άνδρες), (19.35%), η qPCR μελέτη του BRAFV600E δεν πληρούσε τα τεχνικά πρότυπα που απαιτούνται για την οριστική ερμηνεία των αποτελεσμάτων.Δεν υπήρξε στατιστικά σημαντική συσχέτιση της παρουσίας της μετάλλαξης με την ηλικία κατά τη διάγνωση, τη συμμετοχή συγκεκριμένων οργάνων, την έκταση της νόσου (μονοσυστηματική ή πολυσυστηματική), την ανταπόκριση στην αρχική θεραπεία, την ανάπτυξη άποιου διαβήτη και τον κίνδυνο υποτροπής.Καθώς οι νεότερες θεραπευτικές παρεμβάσεις στοχεύουν σε μοριακά μονοπάτια της νόσου απαιτούνται περαιτέρω μελέτες για τον εντοπισμό ολόκληρου του φάσματος μεταλλάξεων που σχετίζονται με την παθογένεια της νόσου και τις κλινικές της εκδηλώσεις.