Επιχειρηματολογία μαθητών πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης για το φαινόμενο της εξάτμισης

Abstract

Argumentation is a very important practice in Science Education. Although much research has been done to study students’ argumentation, relevant research focusing on the study of the contribution of teaching interventions to students’ argumentation skills is very limited. The purpose of this research is to study the effect of a teaching intervention, which includes both the teaching of particle theory and the explicit teaching of argumentation, on 5th grade primary students’ argumentation skills concerning evaporation process and factors affecting evaporation. The research design was based on a pre-experimental design of one experimental group with pre and post control and on two quasi experimental designs. The data were collected through two written tests, before and after the teaching intervention, in which 117 students took part, as well as through carrying out semi-structured interviews with 36 students, in order to clarify those investigated in the tests. The analysis of the data revealed that the improvement of students’ argumentation skills regarding the evaporation process and the factors affecting evaporation is feasible through an appropriate teaching intervention. This concerns mainly the components of claim and evidence, whereas the use of the particle theory seems to contribute further to this improvement, as well as to the improvement of the reasoning component. In addition, with the explicit teaching of argumentation, it was possible to improve to an even greater degree the evidence and the reasoning components, while progress was also noted in rebuttal component.

Η επιχειρηματολογία αποτελεί μία πολύ σημαντική πρακτική στον χώρο της εκπαίδευσης των Φυσικών Επιστημών. Παρόλο που έχουν πραγματοποιηθεί πολλές έρευνες για τη μελέτη της επιχειρηματολογίας των μαθητών, οι σχετικές έρευνες που επικεντρώνονται στη μελέτη της συμβολής διδακτικών παρεμβάσεων στις δεξιότητες επιχειρηματολογίας των μαθητών είναι ιδιαίτερα περιορισμένες. Σκοπός της παρούσας διατριβής είναι η μελέτη της επίδρασης μιας διδακτικής παρέμβασης, που περιλαμβάνει τόσο τη διδασκαλία της σωματιδιακής θεωρίας όσο και τη ρητή διδασκαλία της επιχειρηματολογίας, στις δεξιότητες επιχειρηματολογίας μαθητών της Ε’ τάξης του Δημοτικού Σχολείου ως προς το φαινόμενο της εξάτμισης και τους παράγοντες που την επηρεάζουν. Η διεξαγωγή της έρευνας, ανάλογα με τους επιμέρους στόχους, βασίστηκε σε ένα προ-πειραματικό σχέδιο μίας πειραματικής ομάδας και σε δύο οιονεί πειραματικά σχέδια. Η συλλογή των δεδομένων έγινε μέσα από τη συμπλήρωση δύο γραπτών δοκιμασιών, μία για την αξιολόγηση της δεξιότητας κατανόησης των επιχειρημάτων και μία για την αξιολόγηση της δεξιότητας παραγωγής επιχειρημάτων από τους μαθητές. Οι γραπτές δοκιμασίες συμπληρώθηκαν από 117 μαθητές, πριν και μετά τη διδακτική παρέμβαση, ενώ επιπλέον δεδομένα συλλέχθηκαν μέσα από τη διεξαγωγή ημιδομημένων συνεντεύξεων σε 36 μαθητές. Η ανάλυση των δεδομένων έδειξε ότι μέσα από την εφαρμογή της συγκεκριμένης διδακτικής παρέμβασης είναι εφικτή η βελτίωση των δεξιοτήτων επιχειρηματολογίας των μαθητών σχετικά με την εξάτμιση και τους παράγοντες που την επηρεάζουν. Η βελτίωση αυτή αφορά κυρίως τον ισχυρισμό και τα αποδεικτικά στοιχεία, ενώ η διδασκαλία της σωματιδιακής θεωρίας φαίνεται πως συνεισφέρει ακόμη περισσότερο σε αυτήν τη βελτίωση, καθώς επίσης και στη βελτίωση του συλλογισμού. Επιπλέον, με τη ρητή διδασκαλία της έννοιας της επιχειρηματολογίας κατέστη δυνατή η βελτίωση σε ακόμη μεγαλύτερο βαθμό των αποδεικτικών στοιχείων και του συλλογισμού, ενώ σημειώθηκε πρόοδος και στο στοιχείο της αντίκρουσης.