Η πολιτική των νησιωτών του Αιγαίου κατά την περίοδο της Ελληνικής Επανάστασης και ο ρόλος τους στη δημιουργία του σύγχρονου ελληνικού κράτους

Abstract

Doctoral Dissertation SummaryAuthor: PhD candidate Giannis M Pelekanos.Title: The policy of the Islanders of the Aegean during the period of the Greek Revolution, and their role in the creation of the Modern Greek State. Three-member Committee.Professor Maria Efthymiou (supervisor)Professor Olga Katsiardi-Hering Ass. Professor Vasiliki Sirinidou. Athens 2022The subject of this thesis is the policy of the inhabitants of the Aegean islands during the Greek Revolution and their contribution to its eventual success. The book consists of 334 pages and is based on published and unpublished sources. The published material includes archival sources, such as the archive of the community of Hydra, the archives of the Greek Renaissance, works by Greek and foreign historians, articlespublished in magazines and newspapers of the time as well as memoirs of the revolutionaries themselves. The dissertation is divided into five Chapters. In the preface and introduction, an attempt is made to introduce the reader to the topic of the thesis. In the first Chapter, an outline isgiven of the system of local self-government that was in force in the Cyclades, but also in Hydra, Spetses, Psara and Samos whose role in the development of the Revolution was decisive. During the final years of the Turkish occupation internal conflicts were observed on some islands due to the rivalries caused by social and religious differences, but also personal aspirations, while on some islands the rival factions, differed both religiously and socially. Then there is reference to the significant commercial development that some of them displayed during the same period. Finally, reference is made to the preparation of the rRevolution by the Society of Friends, and emphasis is placed on the participation of the islanders in it. In the second chapter, the political changes brought about by the Revolution are presented in as much detail as possible. The establishment of the Greek Administration, and the new system of local self-government that it established, limited the regime of broad autonomy enjoyed by most of the islands and became a source of conflict. This chapter also gives an insight into the reactions of local leaders against the central Greek Administration, which was seen by them as a threat to their power although its representatives were often forced to cooperate with one of the pre-existing factions.The third Chapter is divided into two parts. The first part discusses the relations between the leading groups of Hydra, Spetses and Psara which had assumed the burden of the naval struggle; both their partnerships at the economic and political level and the break-up of the alliances between them which inevitably led to conflict. The second part examines theinvolvement of Hydra, Spetses and Psara in the interior of other islands as well as the interdependence they had with them. Their fleet, consisting of the squadrons of the three islands, had the task of protecting the remaining islands from the enemy fleet in exchange for the provision of money to maintain the number of ships necessary for the continuationof the war operations, in addition to intervening as organs of the central Administration to quell the frequent riots that broke out on those islands.In the fourth chapter, an overview of the judicial system applied in revolutionary Greece, and especially in the islands, is given. The connection between the failure of the authorities in charge to implement the law and the internal controversies mentioned in previous chapters is examined.The phenomenon of piracy is discussed in the fifth chapter: its spread during the last years of the Revolution, which resulted in the economic devastation of the islanders, the dissolution of the social fabric of life with pirates becoming the real masters of most of the islands, and the loss of prestige of both the central Administration and the leadership of Hydra, Spetses and Psara. The thesis closes with a short epilogue in which the conclusions are set out.

Περίληψη διδακτορικής διατριβής υποψηφίου διδάκτορος Ιωάννη Μ Πελεκάνου. Η πολιτική των νησιωτών του Αιγαίου κατά την περίοδο της ελληνικής επανάστασης, και ο ρόλος τους στην δημιουργία του σύγχρονου ελληνικού κράτους. Τριμελής Επιτροπή. Καθηγήτρια Μαρία Ευθυμίου (επιβλέπουσα)Καθηγήτρια Όλγα Κατσιαρδή- HeringΑναπλ. Καθηγήτρια Βασιλική Σειρηνίδου. Αθήνα 2022Το θέμα της παρούσης διατριβής, είναι η πολιτική των κατοίκων των νησιών του Αιγαίου πελάγους κατά την διάρκεια της ελληνικής επανάστασης, και η συμβολή τους στην τελική επιτυχία της. Το βιβλίο περιλαμβάνει 334 σελίδες, και έχει στηριχθεί σε δημοσιευμένες και αδημοσίευτες πηγές. Στο δημοσιευμένο υλικό συμπεριλαμβάνονται αρχειακές πηγές, όπως είναι το αρχείο της κοινότητας Ύδρας, τα αρχεία ελληνικής παλιγγενεσίας και άλλα, καθώς και Απομνημονεύματα αγωνιστών της επανάστασης, έργα Ελλήνων και ξένων ιστορικών, άρθρα δημοσιευμένα σε περιοδικά, και εφημερίδες της εποχής. Τα αδημοσίευτα έγγραφα προέρχονται όλα από τα Γενικά αρχεία του κράτους. Το έργο χωρίζεται σε πέντε Κεφάλαια Με τον πρόλογο και την εισαγωγή, γίνεται μια προσπάθεια ο αναγνώστης να εισαχθεί στο θέμα της διατριβής. Στο πρώτο Κεφάλαιο, δίνεται μια αμυδρά εικόνα του συστήματος τοπικής αυτοδιοίκησης που ίσχυσε στις Κυκλάδες, αλλά και στην Ύδρα, τις Σπέτσες, τα Ψαρά και την Σάμο, που ο ρόλος τους στην εξέλιξη της επανάστασης ήταν καθοριστικός, των εσωτερικών συγκρούσεων πουπαρατηρούνται σε ορισμένα νησιά κατά τα τελευταία χρόνια της τουρκοκρατίας, εξ αιτίας των αντιπαλοτήτων που προκαλούν οι κοινωνικές και θρησκευτικές διαφορές, αλλά και οι προσωπικές φιλοδοξίες, ενώ σε ορισμένα νησιά οι αντίπαλες φατρίες, διαφοροποιούνται τόσο θρησκευτικά όσο και κοινωνικά. Στην συνέχεια γίνεται λόγος για την σημαντική εμπορική ανάπτυξη που κάποια από αυτά παρουσιάζουν κατά την ίδια περίοδο. Τέλος, γίνεται αναφορά στην προετοιμασία της επανάστασης από την φιλική εταιρεία, και δίνεται έμφαση στην συμμετοχή των νησιωτών σε αυτήν. Στο δεύτερο Κεφάλαιο, παρουσιάζονται όσο το δυνατόν πιο αναλυτικά οι πολιτικέςαλλαγές που έφερε η επανάσταση, με την σύσταση της ελληνικής Διοίκησης, και το νέο σύστημα τοπικής αυτοδιοίκησης που εκείνη θέσπισε, περιορίζοντας το καθεστώς ευρείας αυτονομίας που απολάμβαναν τα περισσότερα νησιά. Εξετάζονται οι συνέπειες των αλλαγών αυτών, που ήταν η αναβίωση παλαιότερων αντιπαλοτήτων στο εσωτερικό των νησιών, και οι συγκρούσεις που εξ αιτίας αυτών προκλήθηκαν. Επίσης, δίνεται μια εικόνα των αντιδράσεων των τοπικών ηγετικών παραγόντων κατά της κεντρικής ελληνικήςΔιοίκησης, η οποία αντιμετωπίζεται από αυτούς ως απειλή για την εξουσία τους, με τους εκπροσώπους της, συχνά να αναγκάζονται να συνεργαστούν με κάποια από τις προ υπάρχουσες φατρίες. Το τρίτο Κεφάλαιο είναι χωρισμένο σε δυο μέρη. Στο πρώτο μέρος, γίνεται λόγος για τις σχέσεις των ηγετικών ομάδων της Ύδρας, των Σπετσών και των Ψαρών, που είχαν αναλάβειτο βάρος του ναυτικού αγώνα. Συγκεκριμένα, εξετάζονται οι κατά καιρούς συνεργασία τους σε οικονομικό και πολιτικό επίπεδο, αλλά και οι μεταξύ τους συγκρούσεις, αναλύονται όσο πιο διεξοδικά γίνεται οι αιτίες των συγκρούσεων αυτών, αλλά και οι συνέπειες που είχανγια την πολιτική ζωή της χώρας, τόσο οι σύμπραξη τους σε πολιτικό επίπεδο όταν αυτή επιτυγχάνεται, όσο και η διάσπαση των μεταξύ τους συμμαχιών, που οδηγεί αναπόφευκτα σε συγκρούσεις. Στο δεύτερο μέρος, εξετάζεται η εμπλοκή της Ύδρας των Σπετσών και των Ψαρών στα εσωτερικά των άλλων νησιών, καθώς και οι σχέση αλληλεξάρτησης που είχανμε αυτά, μια και ο αποτελούμενος από τις μοίρες των τριών νησιών στόλος, είχε αναλάβει την αποστολή να προστατεύει τα υπόλοιπα νησιά από τον εχθρικό στόλο, με αντάλλαγματην παροχή χρημάτων για την διατήρηση του αναγκαίου για την συνέχιση των πολεμικών επιχειρήσεων αριθμού πλοίων. Το αποτέλεσμα της σχέσεις αυτής, ήταν η επαμφοτερίζουσα στάση που οι ηγεσίες των τριών νησιών κράτησαν απέναντι στους κατοίκους των άλλων, όταν καλούνταν να επέμβουν ως όργανα της κεντρικής Διοίκησης για να καταστείλουν τις συχνές ταραχές που ξεσπούσαν σε αυτά. Στο τέταρτο Κεφάλαιο, δίνεται μια εικόνα του δικαστικού συστήματος που εφαρμόστηκε στην επαναστατημένη Ελλάδα, και ιδίως στα νησιά, ενώ εξετάζεται η σύνδεση της αποτυχίας των αρμοδίων αρχών να το εφαρμόσουν, με τις εσωτερικές αντιπαραθέσεις για τις οποίες έχει γίνει λόγος σε προηγούμενα Κεφάλαια. Στο πέμπτο Κεφάλαιο, γίνεται λόγος για το φαινόμενο της πειρατείας, την εξάπλωση του κατά τα τελευταία χρόνια της επανάστασης, που είχε σαν αποτέλεσμα την οικονομική εξουθένωση των νησιωτών, την διάλυση του κοινωνικού ιστού, με τους πειρατές να γίνονται η πραγματικοί κύριοι των περισσότερων νησιών, και την απώλεια κάθε κύρουςτόσο της κεντρικής Διοίκησης, όσο και των ηγεσιών της Ύδρας, των Σπετσών και των Ψαρών. Η διατριβή κλείνει, με έναν μικρής διάρκειας επίλογο, στον οποίον εκτίθενται τα συμπεράσματα.