Αναπηρική ταυτότητα και πολιτική συμμετοχή στην εποχή της κρίσης: μια ποιοτική προσέγγιση

Abstract

The present thesis aims at exploring the dialectics between the identity of disabled people and their political participation during the years in which Greece was in crisis. Our main research questions concern: a. the forms and demands of their political participation, b. the impact of their collective action in shaping their political participation, c. the obstacles which they are faced with in participating in politics, d.the impact of the socio-political status at a given moment in shaping the relation between disability identity and political participation.Our research, in the context of the qualitative approach, was carried out through the methodological synthesis of narrations by disabled citizens regarding their life, as well as through the analysis of speeches given by figures of the disability movement, which were delivered to the relevant parliamentary sub-committee on disability issues during the last decade (2010-2020). The aim of their use is a more complete description of reality, the complementarity of the researched aspects, as well as to provide answers to individual questions that arise from each of them.The narrations were the tool for the emergence of new insights and renderings, and the ways in which the disabled self is institutionalised in modern society. The narrators’ personal experiences corresponded with the events and society of that time. Social conditions during times of crisis contain–as it turned out–significant motivations and push our narrators towards new opportunities for self-realisation, assertiveness and effective intervention, by facilitating mechanisms of collective action. The organisations, the collectives of which the disabled citizens are a part of, constitute opportunities and fields of effective action for them. The diffusion of practices, as well as a culture of defence through them, contributes to the existence of political ventures and areas of claim. The existence of institutions and mechanisms for the promotion of disability rights constitutes a serious factor of progress, in general, for the social group.Confirming research findings, the analysis of speeches delivered in the parliamentary sub-committee revealed individual aspects of disability identity related to social status, demands, motivations and forms of political participation of the social group. In corroboration of the research conclusions, we highlighted the timelessness, duration and persistence in the demands of the social group, but at the same time their adaptability and direct relevance to the social and political context. Specifically, the empowerment of the disability rights movement, the dynamism and methodical approach in the actions of its members were brought to the fore through the researched speeches.

Στόχος της παρούσας διατριβής είναι η διερεύνηση της διαλεκτικής σχέσης της αναπηρικής ταυτότητας και της πολιτικής συμμετοχής κατά την περίοδο της κρίσης στη χώρα μας. Τα βασικά ερευνητικά ερωτήματα μας αφορούν α. τις μορφές και τα αιτήματα της πολιτικής συμμετοχής των αναπήρων β. την επίδραση της συλλογικής δράσης στη διαμόρφωση της πολιτικής συμμετοχής τους γ. τα εμπόδια που συναντούν κατά την πολιτική συμμετοχή τους δ. την επίδραση της κοινωνικοπολιτικής συγκυρίας στη διαμόρφωση της σχέσης αναπηρικής ταυτότητας και πολιτικής συμμετοχής.Η έρευνα, στο πλαίσιο της ποιοτικής προσέγγισης, πραγματοποιήθηκε μέσα από αφηγήσεις που συλλέχθηκαν από ανάπηρους πολίτες καθώς επίσης και μέσα από την ανάλυση λόγων στελεχών του αναπηρικού κινήματος, οι οποίοι εκφωνήθηκαν στη σχετική κοινοβουλευτική υπο-επιτροπή για θέματα αναπηρίας τη χρονική περίοδο της τελευταίας δεκαετίας (2010- 2020). Οι αφηγήσεις αποτέλεσαν το εργαλείο ανάδυσης νέων κατανοήσεων, αναπαραστάσεων αλλά και των τρόπων θεσμοθέτησης του ανάπηρου εαυτού στη σύγχρονη κοινωνία. Οι κοινωνικές συνθήκες κρίσης μας έδειξαν ότι περιέχουν σημαντικά κίνητρα και ωθούν τους αφηγητές μας σε νέες ευκαιρίες αυτοπραγμάτωσης, διεκδίκησης και ουσιαστικής παρέμβασης. Οι οργανώσεις, οι συλλογικότητες που ανήκουν αποτελούν ευκαιρίες και πεδία αποτελεσματικής δράσης τους. Η ύπαρξη θεσμών και μηχανισμών ανάδειξης των δικαιωμάτων της αναπηρίας αποτελεί ένα σοβαρό παράγοντα της προόδου, ευρύτερα, για την κοινωνική ομάδα.Η ανάλυση λόγων που εκφωνήθηκαν στην κοινοβουλευτική υπο-επιτροπή αποκάλυψε επιμέρους πτυχές της αναπηρικής ταυτότητας που σχετίζονται με την κοινωνική θέση, τα αιτήματα, τα κίνητρα και τις μορφές της πολιτικής συμμετοχής της κοινωνικής ομάδας. Σε επίρρωση των ερευνητικών συμπερασμάτων που προέκυψαν από τις αφηγήσεις, προκύπτει η διαχρονικότητα, η διάρκεια και η επιμονή στις διεκδικήσεις της κοινωνικής ομάδας, ταυτόχρονα όμως η προσαρμογή και η άμεση συνάφειά τους με το κοινωνικό και πολιτικό συγκείμενο. Ιδιαίτερα, μέσα τους ερευνώμενους λόγους αναδείχθηκε η ισχυροποίηση του κινήματος της αναπηρίας, ο δυναμισμός και η μεθοδικότητα στις δράσεις των μελών του την τελευταία δεκαετία.