Η επίδραση της νοσταλγίας στη δημιουργικότητα: ψυχολογικοί παράγοντες και μηχανισμοί

Abstract

The purpose of this dissertation is to study the effect of scent-evoked nostalgia on creativity. To achieve this goal, three studies were conducted. The first study aimed to translate, adapt and calibrate the Southampton Nostalgia Scale (SNS) psychometric instrument, that measures the Predisposition to Nostalgia (Routledge, Arndt, Sedikides, & Wildschut, 2008), in Greek population. The second study aimed examines the effects of scent-evoked nostalgia, more specifically what are the psychological implications of scents from childhood that evoke nostalgia. Specifically, test participants sampled five childhood scents, rating each scent as to the extent in which they were familiar and elicited nostalgia and positive emotions (Chelsea, Reid, Jeffrey, Green, Wildschut & Sedikides, 2015; Chrea, Delplanque, Grandjean, Cayeux, Le Calvé, Margot, Velazco, Sander & Scherer, 2007); the scent that elicited the highest nostalgia was selected to be used in the third study. Finally, the third study aimed to investigate whether the scent-evoked nostalgia in relation to autobiographic nostalgic memory can affect a person's creativity and in particular the flow of ideas and originality (Reid, Green, Wildschut, & Sedikides, 2015; Chu & Downes, 2002, 2000). An individual's creativity can be influenced by emotions, memories, and experiences (Sedikides, Wildschut, Arndt, & Routledge, 2006, 2008). This study examines the effects of scent-evoked nostalgia in conjunction with the recall of autobiographic nostalgic memories on creativity.Overall, the findings of the present dissertation showed that the Southampton Nostalgia Scale (SNS) instrument, whose psychometric properties were tested, is valid and reliable and can be used in the Greek cultural context. In addition, the study of scent-evoked nostalgia confirms that scent-evoked nostalgia is positively correlated with self-esteem, optimism, social connection, and inspiration. Finally, the study on the effect of nostalgia on creativity revealed that the combination of scent-evoked nostalgia with the recollection of nostalgic memories impacts significantly creativity. The results also showed that this relationship is linked with positive emotions and inspiration.

Σκοπός της παρούσας διατριβής είναι η μελέτη της επίδρασης της νοσταλγίας που προκαλείται από τη μυρωδιά στη δημιουργικότητα. Για να επιτευχθεί ο σκοπός αυτός, πραγματοποιήθηκαν τρεις μελέτες. H πρώτη μελέτη είχε ως στόχο τη μετάφραση, προσαρμογή και στάθμιση στο ελληνικό πολιτισμικό πλαίσιο του ερωτηματολογίου Southampton Nostalgia Scale (SNS), το οποίο μετρά την Προδιάθεση για Νοσταλγία (Routledge, Arndt, Sedikides, & Wildschut, 2008). Η δεύτερη μελέτη είχε ως στόχο την διερεύνηση μυρωδιών της παιδικής ηλικίας που προκαλούν νοσταλγία και των ψυχολογικών τους λειτουργιών. Συγκεκριμένα, μελετήθηκαν πέντε μυρωδιές των παιδικών χρόνων και οι ψυχολογικές τους επιπτώσεις (Chelsea, Reid, Jeffrey, Green, Wildschut & Sedikides, 2015· Chrea, Delplanque, Grandjean, Cayeux, Le Calvé, Margot, Velazco, Sander & Scherer, 2007)· η μυρωδιά που προκάλεσε περισσότερη νοσταλγία χρησιμοποιήθηκε στην τρίτη μελέτη.Τέλος, η τρίτη μελέτη είχε ως στόχο τη διερεύνηση του κατά πόσο η όσφρηση μυρωδιάς που προκαλεί νοσταλγία (μυρωδιά που επιλέχθηκε στη δεύτερη μελέτη) σε συνάρτηση με τη νοσταλγική μνήμη μπορεί να επιδράσει στη δημιουργικότητα του ατόμου και συγκεκριμένα στη ροή ιδεών και την πρωτοτυπία (Reid, Green, Wildschut, & Sedikides, 2015· Chu & Downes, 2002, 2000). Η δημιουργικότητα ενός ατόμου μπορεί να επηρεαστεί από συναισθήματα, αναμνήσεις και εμπειρίες (Sedikides, Wildschut, Arndt, & Routledge, 2006, 2008). Αυτή η μελέτη εξετάζει τις επιδράσεις της νοσταλγίας που προκαλείται από τη μυρωδιά και της ανάκλησης στη μνήμη νοσταλγικών αναμνήσεων που προκαλούνται από τη μυρωδιά στη δημιουργικότητα· γενικότερα ποια είναι η επίδραση της οσφρητικής νοσταλγίας στη δημιουργικότητα .Συνολικά τα ευρήματα της παρούσας διατριβής έδειξαν, ότι το ερωτηματολόγιο Southampton Nostalgia Scale (SNS) του οποίου οι ψυχομετρικές ιδιότητες ελέγχθηκαν, παρουσιάζει υψηλή εγκυρότητα κι αξιοπιστία και μπορεί να χρησιμοποιηθεί αποτελεσματικά στο ελληνικό πολιτισμικό πλαίσιο. Επιπλέον, η μελέτη διερεύνησης μυρωδιών της παιδικής ηλικίας που προκαλούν νοσταλγία επιβεβαιώνει ότι η μυρωδιά που προκαλεί νοσταλγία σχετίζεται θετικά με ην αυτοεκτίμηση, την αισιοδοξία, την κοινωνική σύνδεση και την έμπνευση. Τέλος, μέσω της μελέτης επίδρασης της νοσταλγίας στη δημιουργικότητα φάνηκε ότι ο συνδυασμός της μυρωδιάς που προκαλεί νοσταλγία με την ανάκληση νοσταλγικών αναμνήσεων επηρεάζει σημαντικά στην ενίσχυση της δημιουργικότητας. Επίσης, τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η σχέση αυτή σχετίζεται με τα θετικά συναισθήματα και την έμπνευση