Αποσπάσματα μυθοπλασίας: ο αρχαίος ελληνικός μύθος στους ελάσσονες τραγικούς ποιητές του 5ου και 4ου αι. π.Χ.

Abstract

In our doctoral thesis we attempt to study the ways in which the considered minor poets of the 5th and 4th c. B.C. utilized in their tragic creations the myths related to the mythical houses of Cadmus, Minyas, Oineas and Pyleas. In other words, we explore the mythological background revealed by the study of the subject matter of the fragmentarily extant tragedies of the minor poets, drawing information from the relevant mythological tradition as reflected in epic, lyric poetry, and the major tragic poets, so that to understand the way of their reconstruction by the minor tragedians in their poetic compositions. Despite the wealth of recent research on the various problems arising from the study of the fragmentary work of the minor tragedians, works which we will present in our introduction, the thorough presentation and investigation of the way in which the minor tragedians of the 5th and 4th c. B.C. handled the tragic myths, is still a question of research.The introduction presents the overview of previous research, the structure and objectives of the thesis. In the first part of the study, which occupies the largest area, the mythological background of the surviving tragic fragments, whose possible plot is inspired by Theban myths, is investigated. In the second part, the method of reconstruction of the myth is examined in the only two surviving fragments, the possible plot of which is related to the myths of Orchomenos. The third part explores the use of the myth by the minor dramatists in the plot of the surviving fragments, who draw their inspiration from the myths of Aetolia. The fourth part examines the reconstruction of the myth by the minor poets in the surviving tragic fragments, whose possible plot is inspired by the myths of the region of Phthia. In the fifth part, based on the findings of our research, we formulate some partial conclusions and explore the possible way in which the minor dramatists in the postclassical period dealt with the four aforementioned mythological cycles. The general conclusions and the appendix follow, where a brief consideration of the mythological cycles is carried out, so that the reader has a more complete picture. In the appendix, citations are limited to primary sources only. However, an indicative bibliography of secondary sources is listed in each chapter of the appendix. The thesis concludes with the bibliography tables and the chronological tables of the examined tragic authors and their works.

Στη διδακτορική μας διατριβή επιχειρούμε να μελετήσουμε τους τρόπους, με τους οποίους οι θεωρούμενοι ως ελάσσονες ποιητές του 5ου και 4ου αι. π.Χ. αξιοποίησαν στις τραγικές τους δημιουργίες τους μύθους, που σχετίζονται με τους μυθικούς οίκους του Κάδμου, του Μινύα, του Οινέως και του Πηλέως. Με άλλα λόγια, διευρευνούμε το μυθολογικό υπόβαθρο, που αποκαλύπτεται από τη μελέτη του περιεχομένου των υποθέσεων των αποσπασματικά διασωζόμενων τραγωδιών των ελασσόνων ποιητών, αντλώντας πληροφορίες από τη σχετική μυθολογική παράδοση, όπως αυτή αποτυπώνεται στο έπος, τη λυρική ποίηση και τους μείζονες τραγικούς ποιητές, ώστε να κατανοήσουμε τον τρόπο ανάπλασής τους από τους ελάσσονες τραγικούς στις ποιητικές τους συνθέσεις. Παρά τον πλούτο των πρόσφατων ερευνών πάνω στα ποικίλα προβλήματα, που ανακύπτουν από τη μελέτη του διασωθέντος έργου των ελασσόνων τραγικών, εργασίες τις οποίες θα παρουσιάσουμε στην εισαγωγή μας, η διεξοδική παρουσίαση και διερεύνηση του τρόπου, με τον οποίο οι ελάσσονες τραγικοί του 5ου και του 4ου αι. π.Χ. χειρίστηκαν τους τραγικούς μύθους, αποτελεί ακόμη ζητούμενο της έρευνας. Στην εισαγωγή παρουσιάζεται η επισκόπηση της προηγούμενης έρευνας, η δομή και οι στόχοι της διατριβής. Στο πρώτο μέρος της μελέτης, το οποίο καταλαμβάνει και τη μεγαλύτερη έκταση, διερευνάται το μυθολογικό υπόβαθρο των διασωθέντων τραγικών αποσπασμάτων, των οποίων η πιθανή υπόθεση είναι εμπνευσμένη από τους θηβαϊκούς μύθους. Στο δεύτερο μέρος εξετάζεται ο τρόπος ανασύνθεσης του μύθου στα μοναδικά δύο διασωθέντα απόσπασματα, η πιθανή υπόθεση των οποίων σχετίζεται με τους μύθους του Ορχομενού. Στο τρίτο μέρος διερευνάται η αξιοποίηση του μύθου από τους ελάσσονες δραματουργούς στην πλοκή των διασωζόμενων αποσπασμάτων, που αντλούν την έμπνευσή τους από τους μύθους της Αιτωλίας. Στο τέταρτο μέρος εξετάζεται η ανάπλαση του μύθου από τους ελάσσονες ποιητές στα διασωθέντα τραγικά αποσπάσματα, των οποίων η πιθανή πλοκή είναι εμπνευσμένη από τους μύθους της περιοχής της Φθίας. Στο πέμπτο μέρος με βάση τα πορίσματα, που προκύπτουν από την έρευνά μας, διατυπώνουμε ορισμένα επιμέρους συμπεράσματα και διερευνούμε τον πιθανό τρόπο, με τον οποίο οι ελάσσονες δραματουργοί πραγματεύτηκαν στη μετακλασική περίοδο τους τέσσερις προαναφερθέντες μυθολογικούς κύκλους. Έπονται τα γενικά συμπεράσματα και το επίμετρο, όπου πραγματοποιείται μια συνοπτική θεώρηση των μυθολογικών κύκλων, ώστε ο αναγνώστης να έχει πληρέστερη εικόνα. Στο επίμετρο, οι παραπομπές περιορίζονται μόνο στις πρωτογενείς πηγές. Ωστόσο, σε κάθε κεφάλαιο του επιμέτρου παρατίθεται ενδεικτική βιβλιογραφία δευτερογενών πηγών. Η διατριβή ολοκληρώνεται με τους πίνακες βιβλιογραφίας και τους χρονολογικούς πίνακες των υπό εξέταση τραγικών συγγραφέων και των έργων τους.