Η ενεργειακή διπλωματία της Ρωσίας: οι περιπτώσεις της Ανατολικής Μεσογείου, της Ανατολικής Ευρώπης και του Αρκτικού Κύκλου

Abstract

Occasioned by the countries' strategic planning for the energy agenda of 2030, this dissertation aims to map Europe's network of interdependence with Russia and to further explore its expansionist policy in Eastern Europe through the existing patterns of cooperation.The aim of the research is to work out possible future scenarios for the development of the Russian energy sector. Also, by applying Spykman and Mackinder's theory of restraint, will predict the next moves of Russian foreign policy in terms of energy. The main question that arises from the existing international bibliography is: What is the goal of Russia’s energy expansion strategy in Europe. What are the patterns of Russia's cooperation in concluding energy agreements? What will be Russia's next move based on long-term economic forecasts.The following case studies will help answer the above questions. First of all, this dissertation will analyze the energy expansion of Russia in south-eastern Europe, but especially the goal of this strategy. Another case study is the dispute between the US and Russia over the reserves in the Arctic Circle, but also how some states (eg Norway) will react on this issue. Finally, the Eastern Mediterranean is also a case study in terms of the energy confrontation between Russia and Europe.The aim of Russia’s energy strategy is to maintain its leading position in gas, but also to maintain its position oil too. This is so the state can offset the energy independence that the US has achieved through the production of shale oil. It is understood that US energy independence is going to change the world map of power.

Με αφορμή τον στρατηγικό σχεδιασμό των χωρών για την διαμόρφωση της ενεργειακής ατζέντας για το 2030, η διατριβή αυτή έχει ως στόχο την χαρτογράφηση του δικτύου αλληλεξάρτησης της Ευρώπης με την Ρωσία και την περαιτέρω διερεύνηση της επεκτατικής πολιτικής της τελευταίας στην Ανατολική Ευρώπη μέσω των μοτίβων των συνεργασιών. Στόχος της έρευνας είναι να εκπονήσει μελλοντικά πιθανά σενάρια της εξέλιξης του ρωσικού ενεργειακού τομέα. Ακόμη, εφαρμόζοντας την θεωρία του ανασχετικού δακτυλίου των Spykman και Mackinder, θα προβεί στην πρόβλεψη των επόμενων κινήσεων της ρωσικής εξωτερικής πολιτικής σε ότι αφορά την ενέργεια. Το κύριο ερώτημα που προκύπτει μέσα από την υπάρχουσα διεθνή βιβλιογραφία είναι το εξής: Ποιος είναι ο στόχος των Ρωσικών κινήσεων ενεργειακής επέκτασης στην Ευρώπη. Ποια είναι τα μοτίβα συνεργασίας της Ρωσίας ως προς την σύναψη ενεργειακών συμφωνιών. Ποια θα είναι η επόμενη κίνηση της Ρωσίας με βάση τις μακροπρόθεσμες οικονομικές προβλέψεις.Στην απάντηση των παραπάνω ερωτήσεων θα βοηθήσουν οι παρακάτω υποθέσεις εργασίας. Καταρχήν, υπόθεση εργασίας αποτελεί η ενεργειακή επέκταση της Ρωσίας στην νοτιοανατολική Ευρώπη, αλλά και ποιος είναι ο στόχος αυτής της στρατηγικής. Επίσης υπόθεση εργασίας αποτελεί η διαμάχη ΗΠΑ και Ρωσίας για τα αποθέματα που βρίσκονται στον Αρκτικό Κύκλο, αλλά και πως δρουν τα κράτη δορυφόροι (πχ Νορβηγία) πάνω στο ζήτημα αυτό. Τέλος, υπόθεση εργασίας αποτελεί και η Ανατολική Μεσόγειος ως προς την ενεργειακή αντιπαράθεση μεταξύ Ρωσίας και Ευρώπης.Σε γενικές γραμμές, ως προς την ενέργεια, η μεν Ρωσία προσπαθεί να διατηρήσει την πρωτοκαθεδρία στο φυσικό αέριο, αλλά και να διατηρήσει τη θέση που κατέχει σε ότι αφορά το πετρέλαιο, προκειμένου να αντισταθμίσει την ενεργειακή ανεξαρτησία που έχουν πετύχει οι ΗΠΑ μέσω της παραγωγής σχιστολιθικού πετρελαίου. Όπως γίνεται αντιληπτό η ενεργειακή ανεξαρτησία των ΗΠΑ πρόκειται να αλλάξει το παγκόσμιο χάρτη ισχύος.