Οι στάσεις και οι πεποιθήσεις των μαθητών της Α' Λυκείου των δημόσιων σχολείων της Κύπρου απέναντι στο μάθημα και την επιστήμη της Φυσικής

Abstract

The object of this dissertation is to highlight the characteristics and educational needs of the students of the 1st grade of Lyceum at public schools of Cyprus who selected Physics and Mathematics as elective subjects. The aim of the research was the investigation and recording of the attitude of the students of the specific group towards the subject and the science of Physics, the degree of response of this student population to the objectives of the Gymnasium Physics Curricula, as well as the degree to which these students have developed the skills of experiment design, conversion of information from and into diagrams, evaluation of experimental procedures, etc. The differentiation of the answers according to the gender, the level of education of the parents and the area of residence was investigated for each question. The research tools were a properly structured questionnaire, which was successfully tested for reliability and validity as well as a diagnostic test. The research sample consisted of 686 students.The questionnaire recorded the students’ demographic characteristics, their attitude towards the subject and the science of Physics in general and investigated the factors that contributed to the formation of the students’ attitude. Also, the students presented their views on the Physics lesson in an open-ended question.The research showed that the students of the sample under investigation, has a positive attitude towards the subject and the science of Physics, irrespectively of their gender and area of residence. However, students whose parents have a higher level of education form a higher level in individual factors of attitudes.The content of the diagnostic test was based on the cognitive objectives of the Gymnasium Physics Curricula. The degree of response of the students was recorded with specific graded questions. Targeted questions were also included in both known and unknown contexts for recording the extent of the development of the skills mentioned above.According to the results, the students surveyed have a more satisfactory performance compared to the image that emerges for the general population. Nevertheless, the significant deviations from the desired level, indicate a risk of disconnection of students from the learning process, over time.Regarding the investigation of the differentiation observed related to the performance the research showed that boys tend to achieve higher level of performance. Students living in the city respond better to issues related to cognitive competence. Also, the performance of the students whose parents have a higher level of education is significantly higher compared to that of the other students.Based on the findings of the present research and aiming to form a more positive attitude and improve the response of students to the objectives of the Physics lesson, the PHYGA approach is presented. The approach was formed in the context of the present dissertation and is based on the gamification and game-based learning.Finally, conclusions and proposals are formulated that, in addition to their research value, may be used in the context of shaping improvements in educational planning as well as the teacher training.

Αντικείμενο της παρούσας διατριβής είναι η ανάδειξη των χαρακτηριστικών και των εκπαιδευτικών αναγκών των μαθητών της Α’ Λυκείου των δημόσιων σχολείων της Κύπρου που επιλέγουν την Ομάδα Προσανατολισμού 2 (Ο.Π.2), στην οποία μαθήματα κατεύθυνσης είναι η Φυσική και τα Μαθηματικά. Η σχετική έρευνα αφορούσε στη διερεύνηση της στάσης των παιδιών της ομάδας Ο.Π.2 απέναντι στο μάθημα και την επιστήμη της Φυσικής, στον βαθμό ανταπόκρισης του συγκεκριμένου μαθητικού πληθυσμού στους γνωσιολογικούς στόχους του Α.Π της Φυσικής του Γυμνασίου καθώς και στον βαθμό στον οποίο οι εν λόγω μαθητές και μαθήτριες έχουν αναπτύξει τις ικανότητες σχεδιασμού πειράματος, μετατροπής της πληροφορίας από και σε διαγράμματα, αξιολόγησης πειραματικών διαδικασιών κ.ά. Για κάθε ερευνητικό ερώτημα καταγράφηκε η διαφοροποίηση των απαντήσεων ανάλογα με το φύλο, το επίπεδο σπουδών των γονιών και την περιοχή διαμονής. Τα ερευνητικά εργαλεία αποτέλεσαν ένα κατάλληλα δομημένο ερωτηματολόγιο το οποίο υποβλήθηκε επιτυχώς σε έλεγχο αξιοπιστίας και εγκυρότητας και ένα διαγνωστικό δοκίμιο. Το ερευνητικό δείγμα αποτελείτο από 686 παιδιά.Με το ερωτηματολόγιο καταγράφηκαν τα δημογραφικά χαρακτηριστικά των παιδιών και η στάση τους απέναντι στο μάθημα και την επιστήμη της Φυσικής, ενώ διερευνήθηκαν οι παράγοντες που συνέβαλαν στη διαμόρφωση της στάσης. Σε μία ανοικτού τύπου ερώτηση οι μαθητές και μαθήτριες κατέθεσαν την άποψή τους για το μάθημα της Φυσικής. Η έρευνα ανέδειξε ότι η ομάδα των παιδιών που αποτελεί τον υπό διερεύνηση πληθυσμό, έχει θετική στάση απέναντι στο μάθημα και την επιστήμη της Φυσικής, η οποία δεν διαφοροποιείται ανάλογα με το φύλο και την περιοχή διαμονής τους. Ωστόσο, τα παιδιά των οποίων οι γονείς έχουν ψηλότερο επίπεδο σπουδών, διαμορφώνουν ψηλότερο επίπεδο σε κάποιους επί μέρους παράγοντες των στάσεων. Το διαγνωστικό δοκίμιο δομήθηκε με βάση τους γνωσιολογικούς στόχους των Α.Π του Γυμνασίου και στους οποίους ο βαθμός ανταπόκρισης των παιδιών καταγράφηκε με διαβαθμισμένες ερωτήσεις. Επίσης περιλάμβανε στοχευμένες ερωτήσεις τόσο σε γνωστό όσο και σε άγνωστο συγκείμενο, προς καταγραφή του βαθμού ανάπτυξης των ικανοτήτων που αναφέρθηκαν πιο πάνω. Με βάση τα αποτελέσματα, οι μαθητές και μαθήτριες στους οποίους απευθύνθηκε η έρευνα, έχουν επιδόσεις οι οποίες είναι ικανοποιητικές συγκριτικά με την εικόνα που αποτυπώνουν οι μετρήσεις στον γενικό πληθυσμό, αλλά καταγράφονται σημαντικές αποκλίσεις από το επιθυμητό επίπεδο οι οποίες ελλοχεύουν κίνδυνο αποσύνδεσης των παιδιών από τη μαθησιακή διαδικασία, στην πορεία του χρόνου.Όσον αφορά στη διερεύνηση της διαφοροποίησης που παρατηρείται στην επίδοση, η έρευνα ανέδειξε ότι τα αγόρια πετυχαίνουν ψηλότερες επιδόσεις. Τα παιδιά που διαμένουν στην πόλη, ανταποκρίνονται καλύτερα στα θέματα που αφορούν στη γνωσιολογική επάρκεια. Ακόμα, οι επιδόσεις των παιδιών, των οποίων οι γονείς έχουν ψηλότερο επίπεδο σπουδών, υπερτερούν των υπολοίπων.Με βάση τη συσχέτιση που προκύπτει από την παρούσα έρευνα και με στόχο τη διαμόρφωση θετικότερης στάσης και βελτίωσης της ανταπόκρισης των παιδιών στις στοχεύσεις του μαθήματος της Φυσικής, παρουσιάζεται συνοπτικά η διδακτική προσέγγιση PHYGA η οποία διαμορφώθηκε στο πλαίσιο της διατριβής και είναι βασισμένη στην παιχνιδοποίηση και τη μάθηση βασισμένη στο παιχνίδι. Καταληκτικά διατυπώνονται συμπεράσματα και προτάσεις που, πέραν της όποιας ερευνητικής τους αξίας, ενδεχομένως να μπορούν να αξιοποιηθούν στο πλαίσιο διαμόρφωσης βελτιωτικών αλλαγών στον εκπαιδευτικό σχεδιασμό αλλά και της επιμόρφωσης εκπαιδευτικών.