Άμυνα και οικονομική κρίση στην Ε.Ε.: η περίπτωση της Ελληνικής εθνικής άμυνας

Abstract

This thesis is a study of the existence and development of the Greek-Turkish armaments competition that has important reverberations on the area of great strategical and geopolitical importance, which both countries belong to. If the aforementioned competition did not exist between the two countries, they would have the ability to build alternative strategic relations. The reconsideration of strategic relations between the two neighbors, could help in the solution of long-existing political, social, and financial problems of both countries and contribute decisively to the stability of the area. However, the existence of Greek-Turkish armament competition drastically changes the relations of the two countries on a diplomatic level, as well as their military dimension. The result is for Greece to occupy itself with an intense armament effort, in order to counterbalance Turkey’s expanding supremacy and for Turkey to invest in huge armament programs in an attempt to stand out as a regional military superpower and to significantly open the shears of armaments with Greece, in the context of a long-standing rivalry which governs the two countries. Greece and Turkey are two competing countries in the area of defense, due to the latter’s claims. Given the Greek economic crisis and the restrictions imposed by the EU, it becomes especially interesting to explore how the armament race between them was affected and how it could develop. With the help of the “Dickey-Fuller test” and the Granger causality check, it was confirmed that there are causality relations in military spending of the countries in 13question for specific periods considered. This way the existence of armament competition between them emerged. Utilizing Richardson’s mathematical model as well as econometrics, a mathematical model was synthesized, and it helped analyze the existing situation in the Greek and Turkish armament competition and explore its possible development prospects. The results of the study indicated that between Greece and Turkey there is a long-standing armament competition, which seems to have started in 1974 (invasion of Cyprus). The specific armament competition presents periodic ups and downs. Its study, based on a mathematical model, showed that its future development will be, generally speaking, difficult for the Greek side. This is due to the fact that Greek defense funds are 3,9 times lower than the equivalent of Turkey and it has a low defense stock as a result of the preceding financial crisis.

Η εργασία αυτή αποτελεί μελέτη, που αφορά στην ύπαρξη και εξέλιξη του ελληνοτουρκικού εξοπλιστικού ανταγωνισμού, ο οποίος έχει σημαντικές επιπτώσεις στην μεγάλης στρατηγικής και γεωπολιτικής σημασίας περιοχή, που ανήκουν οι δύο χώρες. Εάν μεταξύ των δύο χωρών δεν υπήρχε ο προαναφερθείς ανταγωνισμός τότε θα είχαν τη δυνατότητα να οικοδομήσουν εναλλακτικές στρατηγικές σχέσεις. Η αναθεώρηση των στρατηγικών σχέσεων μεταξύ των δύο γειτόνων, θα μπορούσε να βοηθήσει στην επίλυση των μακροχρόνιων πολιτικών, κοινωνικών και οικονομικών προβλημάτων και των δύο χωρών και να συμβάλει καθοριστικά στην σταθερότητα της περιοχής. Όμως, η ύπαρξη ελληνοτουρκικού εξοπλιστικού ανταγωνισμού μεταβάλει άρδην τόσο τις σχέσεις των δύο χωρών σε διπλωματικό επίπεδο όσο και την στρατιωτική διάσταση τους. Το αποτέλεσμα είναι, η Ελλάδα να επιδίδεται σε μία έντονη εξοπλιστική προσπάθεια, για να αντισταθμίσει την διευρυνόμενη υπεροχή της Τουρκίας και η Τουρκία να επιδίδεται σε τεράστια εξοπλιστικά προγράμματα στην προσπάθειά της να αναδειχθεί σε περιφερειακή στρατιωτική υπερδύναμη και να ανοίξει αισθητά την ψαλίδα την εξοπλισμών με την Ελλάδα, στο πλαίσιο μακροχρόνιας αντιπαλότητας που διέπει τις δύο χώρες. Η Ελλάδα και η Τουρκία είναι δύο ανταγωνιστικές χώρες στον τομέα της άμυνας, εξαιτίας των διεκδικήσεων της τελευταίας. Με δεδομένα την ελληνική οικονομική κρίση και τους επιβληθέντες από την ΕΕ οικονομικούς περιορισμούς, αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον η διερεύνηση για το πως επηρεάστηκε και πως θα μπορούσε να εξελιχθεί η κούρσα των εξοπλισμών μεταξύ τους. Με την βοήθεια του «Dickey-Fuller test» και του ελέγχου αιτιότητας Granger, διαπιστώθηκε η ύπαρξη σχέσεων αιτιότητας στις στρατιωτικές δαπάνες των υπόψηχωρών για συγκεκριμένες εξεταζόμενες περιόδους. Με τον τρόπο αυτό αναδείχθηκε η ύπαρξη εξοπλιστικού ανταγωνισμού μεταξύ τους. Με την συνδρομή του μαθηματικού μοντέλου του Richardson και της οικονομετρίας συνετέθη μαθηματικό μοντέλο, με τη βοήθεια του οποίου αναλύθηκε η υπάρχουσα κατάσταση στον ελληνοτουρκικό εξοπλιστικό ανταγωνισμό και διερευνήθηκαν οι πιθανές προοπτικές εξέλιξης του. Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν, ότι μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας υπάρχει ένας μακροχρόνιος εξοπλιστικός ανταγωνισμός, που φαίνεται να ξεκινά το 1974 (εισβολή στην Κύπρο). Ο εν λόγω εξοπλιστικός ανταγωνισμός παρουσιάζει κατά περιόδους εξάρσεις και υφέσεις. Η εξέταση του βάση του μαθηματικού 12μοντέλου κατέδειξε, ότι η μελλοντική του εξέλιξη θα είναι, σε γενικές γραμμές, δύσκολη για την ελληνική πλευρά. Η διαπίστωση αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι τα αμυντικά κεφάλαια της Ελλάδας είναι αισθητά χαμηλότερα (3,9 φορές) από τα αντίστοιχα της Τουρκίας και έχει χαμηλό αμυντικό απόθεμα εξαιτίας της προηγηθείσας οικονομικής κρίσης.