Συστημικές καινοτομίες στην κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία: χτίζοντας συνεταιριστικές δομές βιώσιμης και αρμοστικής οικονομίας στην Ελλάδα

Abstract

A different view on how we perceive money, social innovation and social economy players is provided by this piece of research. The combination of methodologies and time together in the field along with the participating groups and individuals attempts to give a thought-and-action proposal to the actors of the social economy/innovation field and a common field of perception and understanding of the need for cooperation and the strengthening of trust. In this effort, the work and life of important figures of the second half of the 19th century and the first half of the 20th century were a point of reference. In particular, Rudolf Steiner, who among the social innovations he thought, designed and founded associative economics, as a discrete economic stream if not an alternative school of thought within economics. The systemic action research used puts the researcher and the participants on an equal footing, making them responsible for solving problems they face, to the extent that they are appropriate, while pursuing the activation of decision-makers through participatory processes. Social innovation and Monetary Innovation as parts of Systemic Innovation can provide solutions to social, environmental and economic problems. Methodological holism, as an alternative to methodological individualism, finds fertile ground in systemic thinking and complexity theories. Particularly in a complex environment, public decision-makers at local, regional and global level need co-generation and co-production. Participatory active research proposes an applied participatory policy for the social economy, which in Greece cannot be top-down, but shared, expanded also to other forms and types of economic and social organisations.

Η ανά χείρας εργασία προσφέρει μια διαφορετική ματιά στον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε το χρήμα, την κοινωνική καινοτομία και τους φορείς κοινωνικής οικονομίας. Ο συνδυασμός μεθοδολογιών και ο από κοινού χρόνος στο πεδίο μαζί με τις συμμετέχουσες ομάδες και πρόσωπα επιχειρεί να δώσει μια πρόταση σκέψης και δράσης στους φορείς του πεδίου της κοινωνικής οικονομίας/καινοτομίας και ένα κοινό πεδίο αντίληψης και κατανόησης της ανάγκης συνεργασίας και της ενδυνάμωσης της εμπιστοσύνης. Το έργο και η ζωή σημαντικών προσώπων του δεύτερου μισού του 19ου αιώνα και του πρώτου μισού του 20ου αποτέλεσαν σημείο αναφοράς. Ιδιαίτερα ο Rudolf Steiner, ο οποίος μεταξύ των κοινωνικών καινοτομιών που σκέφτηκε, σχεδίασε και θεμελίωσε τα συνδεσμικά οικονομικά, που αν και δεν μπορούν να χαρακτηριστούν ως εναλλακτική σχολή οικονομικής σκέψης και πράξης, τουλάχιστον, αποτελούν διεθνώς διακριτό οικονομικό ρεύμα. Η χρησιμοποιούμενη συστημική έρευνα δράσης θέτει τον ερευνητή και τους/τις συμμετέχοντες/ουσες σε ισότιμη θέση καθιστώντας τους υπεύθυνους για την επίλυση προβλημάτων που αντιμετωπίζουν, στο μέτρο που τους αναλογεί, επιδιώκοντας παράλληλα την ενεργοποίηση των ληπτών αποφάσεων μέσω συμμετοχικών διαδικασιών, αναγνωρίζοντας, τη συστημική φύση των προβλημάτων και της πολυπλοκότητας του πεδίου της ΚΑΛΟ. Η κοινωνική και χρηματική καινοτομία στο πλαίσιο της Συστημικής Καινοτομίας μπορούν να δώσουν λύσεις σε κοινωνικά, περιβαλλοντικά και οικονομικά προβλήματα. Ο μεθοδολογικός ολισμός, βρίσκει γόνιμο έδαφος στη συστημική σκέψη και στις θεωρίες πολυπλοκότητας. Ιδιαίτερα σε ένα πολύπλοκο περιβάλλον οι λήπτες δημόσιων αποφάσεων σε τοπικό, περιφερειακό εθνικό αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο χρειάζονται τη συνδημιουργία και συμπαραγωγή. Προτείνεται η εφαρμοσμένη συμμετοχική πολιτική για την κοινωνική οικονομία, η οποία στην Ελλάδα δεν μπορεί να αποτελεί πεδίο εφαρμογής από τα πάνω, αλλά να μοιράζεται, διερυνόμενη κυρίως και σε άλλες μορφές και δομές οικονομικών και κοινωνικών φορέων.