Τεχνητή νοημοσύνη - ηθική ευθύνη - σύγχρονη και εξ αποστάσεως εκπαίδευση

Abstract

The development of new technologies is a very topical issue, as the techniques of artificial intelligence (ΑΙ), the Internet of Things (IoT), augmented reality, are not terms that refer to a distant tomorrow of a scientific fantasy, but it’s already here. Their effects are very strong in many areas of world everyday life, shaping new habits and new rules for the future. The transition to the next stage, that of the coupling of man and machine thanks to the capabilities of ΑΙ, is an adjustment that requires radical cuts in the daily life of the average person. It takes special courage to be able to face and not to ignore these great challenges, that the fourth industrial revolution is already raising as questions. Significant ethical dilemmas that have already been formulated, seeks immediate answers through a set of ethical rules that need to be formulated. Questions concerning personality, protection of personal data, accountability and taking responsibility in case of failure of decisions made by machines with AI, the existential insecurity of the human entity, etc., must be answered before creating the “super-intelligence”, capable of conquering the impossible. However, in no case can we overlook the apparent benefit in several areas of human daily life, especially in education, as it seems that the contribution of AI applications (AIEd), can offer enormous potential for improving all activities in the educational ecosystem, to develop distance education, to start the education of people with disabilities, to multiply the knowledge and the members of the educational community and to enrich with new educational models of pervasive learning, the daily practice of educators universally, without, of course, failing to ensure the protection of those, involved in critical ethical issues of the educational process which must first and foremost be resolved.

Η ανάπτυξη των νέων τεχνολογιών είναι ένα ιδιαίτερα επίκαιρο θέμα, καθώς οι τεχνικές της τεχνητής νοημοσύνης (ΤΝ), το διαδίκτυο των πραγμάτων (ΙοΤ), η επαυξημένη εικονική πραγματικότητα (augmented reality), δεν είναι όροι οι οποίοι αναφέρονται σε ένα απώτερο αύριο μιας επιστημονικής φαντασίας, αλλά είναι ήδη εδώ. Οι επιδράσεις τους είναι πολύ έντονες σε πολλούς τομείς της παγκόσμιας καθημερινότητας, διαμορφώνοντας νέες συνήθειες και νέους κανόνες για το μέλλον. Η μετάβαση στο επόμενο στάδιο, αυτό της σύζευξης ανθρώπου και μηχανής χάρη στις δυνατότητες της ΤΝ, συνιστά μία προσαρμογή η οποία απαιτεί ριζικές τομές στην καθημερινότητα του μέσου ανθρώπου. Απαιτείται ιδιαίτερο θάρρος, ώστε να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε και όχι να παραγνωρίσουμε τις μεγάλες αυτές προκλήσεις που η τέταρτη βιομηχανική επανάσταση προβάλλει ήδη ως ερωτήματα. Σημαντικά ηθικά διλήμματα που έχουν ήδη διατυπωθεί αναζητούν άμεσα απαντήσεις, μέσα από ένα πλαίσιο ηθικών κανόνων που είναι αναγκαίο να διατυπωθεί. Ερωτήματα που αφορούν την προσωπικότητα, την προστασία των προσωπικών δεδομένων, τη λογοδοσία και την ανάληψη ευθύνης σε περίπτωση αστοχίας των αποφάσεων που λαμβάνουν μηχανές με ΤΝ, την υπαρξιακή ανασφάλεια της ανθρώπινης οντότητας κ.ά., πρέπει να απαντηθούν πριν τη δημιουργία μιας υπέρ νοημοσύνης, ικανής να κατακτήσει το ακατόρθωτο. Ωστόσο, σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να παραβλέψουμε τη διαφαινόμενη ωφέλεια σε αρκετούς τομείς της ανθρώπινης καθημερινότητας, ιδιαίτερα εν προκειμένω στην εκπαίδευση, καθώς φαίνεται πως η συμβολή των εφαρμογών της ΤΝ μπορεί να προσφέρει τεράστιες δυνατότητες για την βελτίωση όλων των δραστηριοτήτων στο εκπαιδευτικό οικοσύστημα, να αναπτύξει την εξ αποστάσεως εκπαίδευση, να εκκινήσει την εκπαίδευση των ατόμων με αναπηρία, να πολλαπλασιάσει τη γνώση και τα μέλη της εκπαιδευτικής κοινότητας και να εμπλουτίσει με νέα εκπαιδευτικά μοντέλα διεισδυτικής-διάχυτης μάθησης (Pervasive learning), την καθημερινή πρακτική των εκπαιδευτών οικουμενικά, χωρίς βέβαια να παραλείπουμε την εξασφάλιση της προστασίας των συμβαλλομένων σε κρίσιμα ηθικά ζητήματα της εκπαιδευτικής διαδικασίας που πρέπει πρωτίστως να επιλυθούν.