Ο λόγος των εκπαιδευτικών και ο λόγος για τους εκπαιδευτικούς: εκπαίδευση, εκπαιδευτικοί και ταυτότητες την περίοδο 1945-1949 στην περιοχή της Φλώρινας

Abstract

The purpose of this research is to investigate in the discourse of the teachers and in the discourse of others for them the elements that construct their identities and to study the discursive practices in relation to the historical context during the period of 1945-1949. More specifically, an attempt is made to include discourse in the historical context of the period, to determine the elements of discourse that construct "us", to determine the elements of discourse that construct the "other" and to categorize their different identities and characteristics. The material under study consisted of the unpublished and published archives and letters from Public and Private Archives, texts, books, Proceedings of Teachers' Conferences and the Press of the era. In the discourse analysis, the methodological approach of N. Fairclough and the Wodak analysis model were utilized in combination with the use of discourse analysis techniques of Potter & Edwards. The research studies the representations of identity that are produced in a period where many issues are at stake, such as the identification of national identity and the involvement of the political controversies of that period in it. The interpretive context of the construction of identities and the findings of the modern approach are used in order to evaluate those elements that contribute to the construction of the "national self" and the "national other" through the study of the discourse of teachers as well as the discourse of others for them and education. In the texts analyzed in the present research, discourse constructs and rearranges identities.

Σκοπός της παρούσας διατριβής είναι να διερευνηθούν στον λόγο των εκπαιδευτικών και στον λόγο των άλλων για εκείνους τα στοιχεία που κατασκευάζουν τις ταυτότητές τους και να μελετηθούν οι δια του λόγου πρακτικές πάντα σε σχέση με το ιστορικό συγκείμενο της περιόδου 1945-1949. Πιο συγκεκριμένα επιχειρείται η ένταξη του λόγου στο ιστορικό συγκείμενο της περιόδου, ο προσδιορισμός των στοιχείων του λόγου που κατασκευάζουν το «εμείς», ο καθορισμός των στοιχείων του λόγου που κατασκευάζουν τον «άλλο» και η κατηγοριοποίηση των διαφορετικών ταυτοτήτων και των χαρακτηριστικών τους. Το υπό μελέτη υλικό αποτέλεσαν τα ανέκδοτα και εκδοθέντα αρχεία και επιστολές από Δημόσια και Ιδιωτικά Αρχεία, κείμενα, βιβλία, Πρακτικά Συνεδρίων Εκπαιδευτικών και ο Τύπος της εποχής. Στην ανάλυση του λόγου αξιοποιήθηκαν συνδυαστικά η μεθοδολογική προσέγγιση του Ν. Fairclough και το μοντέλο ανάλυσης της Wodak με την αξιοποίηση τεχνικών ανάλυσης λόγου των Potter & Edwards. Στην έρευνα μελετώνται οι ταυτοτικές αναπαραστάσεις οι οποίες παράγονται σε μια περίοδο όπου διακυβεύονται πολλά, όπως είναι ο προσδιορισμός της εθνικής ταυτότητας και η εμπλοκή των πολιτικών αντιπαραθέσεων της εποχής σε αυτή. Το ερμηνευτικό πλαίσιο της κατασκευής των ταυτοτήτων και τα πορίσματα της νεωτερικής προσέγγισης αξιοποιούνται προκειμένου να αξιολογηθούν εκείνα τα στοιχεία που συμβάλλουν στην κατασκευή του «εθνικού εαυτού» και του «εθνικού άλλου» μέσα από τη μελέτη του λόγoυ των εκπαιδευτικών της Φλώρινας καθώς και του λόγου των άλλων για εκείνους και την εκπαίδευση. Στα κείμενα των εκπαιδευτικών της παρούσας έρευνας ο λόγος κατασκευάζει και αναδιευθετεί ταυτότητες.