Ψυχιατρικές εκδηλώσεις στην επιληψία

Abstract

Purpose: The aim of the present study is to assess the frequency of psychiatric symptoms in patients with epilepsy in Epirus, Greece and to compare the, the severity of psychiatric symptoms, the quality of life, the religiousness and the defense mechanisms between patients with epilepsy and healthy controls. Furthermore, our study tries to find factors potentially related to the severity of psychiatric symptoms, the quality of life, the illness perception, the religiousness and the defenses in patients with epilepsy. Methods: Adult patients with epilepsy followed up at the University Hospital of Ioannina and healthy controls were recruited between 2011-2016. Demographic data of all the participants and epilepsy characteristics of the patients with epilepsy were recorded. All participants were examined with the ΜΙΝΙ Psychiatric Interview and Montreal Cognitive Assessment (MoCΑ) test. They completed the Patient Health Questionnaire (PHQ-9), Symptom Check List 90 Revised (SCL-90R), WHO Quality of life brief (WHOQOLBREF), System of Belief Inventory (SΒΙ-15), Life Style Index (LSI) and Defense Style Questionnaire (DSQ-88) questionnaires. Patients with epilepsy also completed Brief Illness Perception Questionnaire (BIPQ) and Adverse Event Profile Questionnaire (ΑΕΡ). Results: Seventy patients with epilepsy and 70 healthy controls were enrolled in the study. In patients with epilepsy, 28.6% had Major Depressive Disease (in 45% depression was undiagnosed), 7.1% panic disorder, 18.6% suicidality and 42.9% Generalized Anxiety Disorder vs 2.9%, (0% undiagnosed), 2.9%, 10% and 22.9% respectively in controls. Patients with epilepsy had more severe depression, anxiety and somatization symptoms compared to controls. Patients had lower quality of life, higher religiosity and higher maladaptive defenses compared to controls. Patients with epilepsy had lower educational level compared to healthy controls. However, there were no differences in marriage and unemployment rates. In patients with epilepsy, higher educational lever was associated to lower severity of depressive, anxiety, somatization symptoms and suicidality, to better quality of life and better illness perception. Seizure frequency was associated with depression and somatization, lower quality of life and worse illness perception. The number of antiepileptic drugs was related to lower quality of life and worse illness perception. The adverse effects of antiepileptic drugs were strongly related to depression, suicidality, anxiety and somatization, to lower quality of life and worse illness perception. Conclusion: Improvement of the level of education, decrease of seizures frequency and less adverse effects of the antiepileptic drugs may decrease the severity of psychiatric symptoms and improve the quality of life and the illness perception of the patients with epilepsy.

Στόχος: Σκοπός της παρούσας διατριβής είναι να καθοριστεί ένα ενδεικτικό ποσοστό ψυχιατρικών παθήσεων στους ασθενείς με επιληψία στην Ήπειρο. Να γίνει σύγκριση δημογραφικών στοιχείων, της έντασης ψυχιατρικών συμπτωμάτων, της ποιότητας ζωής, της θρησκευτικότητας και των μηχανισμών άμυνας μεταξύ ασθενών με επιληψία και υγιών μαρτύρων. Και τέλος να καθοριστούν παράγοντες που σχετίζονται με την ένταση των ψυχολογικών συμπτωμάτων, της ποιότητας ζωής, της αντίληψης για τη νόσο, της θρησκευτικότητας και των μηχανισμών άμυνας στους ασθενείς με επιληψία. Μεθοδολογία: Ενήλικες ασθενείς που παρακολουθούνταν στα Εξωτερικά Ιατρεία Επιληψίας Νευρολογικής Κλινικής Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Ιωαννίνων καθώς και υγιείς μάρτυρες συμμετείχαν στη μελέτη το διάστημα 2011-2016. Καταγράφηκαν τα δημογραφικά τους στοιχεία καθώς και τα χαρακτηριστικά της επιληψίας των ασθενών. Εξετάσθηκαν όλοι οι συμμετέχοντες από τη ΜΙΝΙ Neuropsychiatric Interview και το Montreal Cognitive Assessment test (MoCA). Έπειτα συμπλήρωσαν τα ερωτηματολόγια the Patient Health Questionnaire (PHQ-9), Symptom Check List 90 Revised (SCL-90R), WHO Quality of life brief (WHOQOLBREF), System of Belief Inventory (SΒΙ-15), Life Style Index (LSI) and Defense Style Questionnaire (DSQ-88) questionnaires. Οι ασθενείς με επιληψία συμπλήρωσαν επιπλέον τα Brief Illness Perception Questionnaire (BIPQ) and Adverse Event Profile Questionnaire (ΑΕΡ). Αποτελέσματα: Εβδομήντα ασθενείς και 70 μάρτυρες συμμετείχαν στη μελέτη. Από τους ασθενείς με επιληψία 28,6% των ασθενών παρουσίαζαν μείζον καταθλιπτικό επεισόδιο (στο 45% αυτών των ασθενών η κατάθλιψη ήταν αδιάγνωστη), 7,1% διαταραχή πανικού, 18.6% αυτοκτονικότητα και 42,9% Γενικευμένη διαταραχή άγχους. Αντίστοιχα οι υγιείς μάρτυρες είχαν ποσοστά 2.9% (0 αδιάγνωστη), 2.9%, 10% και 22.9%. Οι ασθενείς με επιληψία είχαν χαμηλότερο επίπεδο εκπαίδευσης σε σχέση με τους υγιείς μάρτυρες. Ωστόσο, δεν παρατηρήθηκαν στατιστικώς σημαντικές διαφορές στις δύο ομάδες όσον αφορά το γάμο και τα ποσοστά ανεργίας. Όσον αφορά τα ψυχολογικά συμπτώματα, οι ασθενείς με επιληψία είχαν πιο συχνά κατάθλιψη, άγχος και σωματοποίηση σε σχέση με τους υγιείς μάρτυρες. Οι ασθενείς με επιληψία είχαν χαμηλότερη ποιότητα ζωής σε σχέση με τους υγιείς μάρτυρες ενώ η θρησκευτικότητα ήταν πιο υψηλή στους ασθενείς. Ακόμη, οι ασθενείς με επιληψία παρουσίαζαν πιο αυξημένες τις δυσπροσαρμοστικές άμυνες σε σχέση με τους μάρτυρες. Στους ασθενείς με επιληψία, υψηλότερο επίπεδο εκπαίδευσής τους σχετίσθηκε με χαμηλότερα ποσοστά κατάθλιψης και αυτοκτονικού ιδεασμού, καθώς και χαμηλότερης έντασης συμπτώματα άγχους και σωματοποίησης. Το υψηλότερο επίπεδο εκπαίδευσης επίσης συσχετίσθηκε με καλύτερη ποιότητα ζωής και καλύτερη αντίληψη για τη νόσο. Η συχνότητα των κρίσεων σχετίσθηκε σημαντικά με την ένταση συμπτωμάτων κατάθλιψης σωματοποίησης καθώς και με χαμηλότερη ποιότητα ζωής και χειρότερη αντίληψη για τη νόσο. Ο μεγάλος αριθμός των αντιεπιληπτικών φαρμάκων συσχετίσθηκε με χειρότερη ποιότητα ζωής και χειρότερη αντίληψη για τη νόσο. Οι παρενέργειες των αντιεπιληπτικών φαρμάκων συσχετίζονται πιο ισχυρά από κάθε άλλη παράμετρο με την κατάθλιψη, τον αυτοκτονικό ιδεασμό, το άγχος και τη σωματοποίηση. Συμβάλουν σε χαμηλότερη ποιότητα ζωής καθώς και χειρότερη αντίληψη των ασθενών για την επιληψία. Συμπέρασμα: Η βελτίωση του επιπέδου εκπαίδευσης, η μείωση της συχνότητας των κρίσεων και η μείωση των παρενεργειών των αντιεπιληπτικών φαρμάκων μπορούν να οδηγήσουν σε μείωση ψυχοπαθολογικών εκδηλώσεων, σε βελτίωση της ποιότητας ζωής και σε βελτίωση της αντίληψης για τη νόσο στους ασθενείς με επιληψία.