Αποτελεσματικότητα και αποδοτικότητα των αρχών φορολογικής διοίκησης στις χώρες της Ευρωζώνης: η δομή και ο τρόπος λειτουργίας του φοροεισπρακτικού μηχανισμού στην Ελλάδα, μελετώντας τις προοπτικές βελτίωσης του σε σχέση με τις χώρες της Ευρωζώνης

Abstract

The object of study and research of this dissertation is the effectiveness and efficiency of the tax administration authorities in the countries of the Eurozone. It aims at analysing the modern theories and approaches relating to the efficiency and effectiveness of tax administrations and the improvement of their tax collection mechanism. The dissertation is divided into two parts. The first part reviews issues of conceptual content, institutional framework and organisational structure of tax administrations. It focuses on the issue of autonomy and it analyses the theoretical model of Semi-autonomous Revenue Authority. It emphasizes on the performance indicators as a broad part of the strategic and operational design procedures of the Semi-autonomous Revenue Authorities. It analyses the Key Performance Indicators and the strategy employed by the tax administrations for debt management with the purpose of improving their tax collection mechanism. It also analyses the human resource performance management system based on the tax administration experiences. The second part investigates the efficiency of tax administrations through the Data Envelopment System (DEA), operating in the form of a Semi-Autonomous Revenue Authority in the countries of the Eurozone, with the purpose of finding the variables affecting their efficiency and highlighting the modifications that can define them as efficient. First, the most significant results arising from relevant studies in the specific field are mentioned. Following, a comparison model focusing on outflow maximisation and inflow minimisation and the CCR model for the measurement of performance of the semi-autonomous Revenue Authorities in the countries of the Eurozone were created. Then, there is an analysis of multiple regression by creating a model that explains the effect of selected variables for the improvement of tax collection systems on the efficiency of the Semi-autonomous Revenue Authorities of tax administrations, and suggestions for its improvement are presented. The dissertation concludes that the efficiency of tax administrations, which are institutionally represented by the Semi-Autonomous revenue Authorities, is 4 affected by variables that concern the total delays regarding the debt owed as a recovery rate per tax type, the cost of digital economy and human resources. The highest expenditure rate for the use of ΙΤ technologies, via special IT programmes, the minimal increase of staff employed for the provision of relevant services with specialisation in the control, research and debt collection, in addition to the reduction of the percentage of total delays regarding debts owed, undoubtedly lead to a higher level of services provided to tax payers, and they improve the debt recovery procedure thus increasing the efficiency of the tax collection mechanism.

Η διατριβή αυτή έχει ως αντικείμενο μελέτης και έρευνας την αποτελεσματικότητα και την αποδοτικότητα των αρχών φορολογικής διοίκησης στις χώρες της Ευρωζώνης. Σκοπός της είναι να αναλύσει τις σύγχρονες θεωρίες και προσεγγίσεις σχετικά με την αποδοτικότητα και την αποτελεσματικότητα των φορολογικών διοικήσεων και την βελτίωση του φοροεισπρακτικού τους μηχανισμού. Η διατριβή χωρίζεται σε δυο μέρη. Το πρώτο μέρος εξετάζει ζητήματα εννοιολογικού περιεχομένου, θεσμικού πλαισίου και οργανωτικής δομής των φορολογικών διοικήσεων. Εστιάζει στο ζήτημα της αυτονομίας και αναλύει το θεωρητικό υπόδειγμα της Ημιαυτόνομης Αρχής Εσόδων. Επικεντρώνεται στους δείκτες μέτρησης της απόδοσης ως ευρύτερο μέρος της διαδικασίας του στρατηγικού και επιχειρησιακό σχεδιασμού των Ημιαυτόνομων Αρχών Εσόδων. Αναλύει τους καίριους δείκτες απόδοσης (Key Performance Indicators) και την στρατηγική που εφαρμόζουν οι φορολογικές διοικήσεις για την διαχείριση του χρέους με σκοπό την βελτίωση του φοροεισπρακτικού τους μηχανισμού. Επίσης αναλύει το σύστημα διαχείρισης της απόδοσης του ανθρώπινου δυναμικού μέσα από τις εμπειρίες των φορολογικών διοικήσεων. Στο δεύτερο μέρος της διατριβής διερευνάται η αποδοτικότητα των φορολογικών διοικήσεων μέσα από τη μέθοδο της Περιβάλλουσας Ανάλυσης Δεδομένων (Data Envelopment Analysis -DΕA), που λειτουργούν υπό τη μορφή μιας Ημιαυτόνομης Αρχής Εσόδων στις χώρες της Ευρωζώνης, με σκοπό την εξεύρεση μεταβλητών που επηρεάζουν την αποδοτικότητα τους και την ανάδειξη των μεταβολών που μπορούν να τις καθορίσουν ως αποδοτικές. Αρχικά αποτυπώνονται τα σημαντικότερα αποτελέσματα, που έχουν προκύψει από έρευνες στο συγκεκριμένο πεδίο. Στη συνέχεια δημιουργήθηκε ένα μοντέλο σύγκρισης με προσανατολισμό τη μεγιστοποίηση των εκροών και ελαχιστοποίηση των εισροών, το μοντέλο CCR για την μέτρηση της αποδοτικότητας των ημιαυτόνομων Αρχών Εσόδων στις χώρες της Ευρωζώνης. Ακολουθεί μια ανάλυση πολλαπλής παλινδρόμησης με τη δημιουργία ενός μοντέλου που εξηγεί 2 πως επιλεγμένες μεταβλητές για την βελτίωση του φοροεισπρακτικού μηχανισμού έχουν επίδραση στην αποδοτικότητα των Ημιαυτόνομων Αρχών Εσόδων των φορολογικών διοικήσεων και προκύπτουν προτάσεις για την βελτίωση του. Η διατριβή καταλήγει ότι η αποδοτικότητα των φορολογικών διοικήσεων που θεσμικά εκπροσωπούνται από Ημιαυτόνομες Αρχές εσόδων, επηρεάζεται, από τις μεταβλητές που αφορούν τις συνολικές καθυστερήσεις στο οφειλόμενο χρέος ως ποσοστό εισπράξεων ανά τύπο φόρου, το κόστος της ψηφιακής οικονομίας και το ανθρώπινο δυναμικό. Το υψηλότερο ποσοστό δαπανών για τη χρήση τεχνολογιών πληροφορικής, μέσω ειδικών προγραμμάτων πληροφορικής, η οριακή αύξηση του προσωπικού που χρησιμοποιείται για την παροχή υπηρεσιών με εξειδίκευση στον έλεγχο, την έρευνα και την είσπραξη οφειλών, η μείωση του ποσοστού των συνολικών καθυστερήσεων του οφειλόμενου χρέους, οδηγούν αναμφίβολα σε υψηλότερο επίπεδο παρεχόμενων υπηρεσιών προς στους φορολογούμενους, βελτιώνουν τη διαδικασία ανάκτησης χρέους και συνακόλουθα αυξάνουν την αποδοτικότητα του φοροεισπρακτικού μηχανισμού.