Υποκερματισμένο σχήμα ΑΚΘ στον καρκίνο του μαστού με σχήμα τριών συνεδριών (Δ-Τ-Π) εβδομαδιαίως

Abstract

Aim Evaluation of local control and acute and late toxicity regarding a hypofractionated RT schedule for breast cancer patients.Methods and Materials 80 women with early breast cancer were treated by 42.75 Gy in 15 fractions over 5 weeks. This treatment involved three fractions per week (Monday– Wednesday–Friday). All patients received an additional boost dose to the tumor bed of 8.55 Gy in 3 fractions using 6 MV photons. The primary endpoint included any local recurrence in the treated breast. Secondary endpoint included acute and late radiation skin toxicity. The median follow-up time was 63 months (range 60–72). Radiation toxicity was graded according the RTOG/EORTC criteria.Results Neither local nor distant recurrence was noted in any patient during this 3-year follow-up. Grade 0, 1, 2 acute skin toxicity was observed in 56/80 (70.0 %), in 19/80 (23.8 %) and in 5/80 (6.3 %), respectively. Three months post-RT, toxicity grades 0, 1, 2 skin toxicity were 64/80 (80 %), 14/80 (17.5 %) and 2/80 (2.5 %), respectively. Late toxicity as grade 0, 1 was observed in 72/80 (90.0 %) and in 8/80 (10.0 %), respectively, 6 months post-RT, whereas after 1 year they were 78/80 (97.5 %) and 2/80 (2.5 %), respectively. Conclusions Preliminary results regarding skin reactions, cosmetic appearance and local control are consistent with published data that support the use of shorter fractionationschedules in early breast cancer patients after breast conservative surgery. Longer follow-up and a randomized prospective study stand in need for the extraction of safe conclusions.

Ο σκοπός της παρούσας διατριβής είναι η αξιολόγηση των αποτελεσμάτων της ακτινοθεραπείας με σχήμα τροποποιημένου κερματισμού της δόσης (υποκλασματοποίηση) σε ασθενείς με καρκίνο μαστού. Με βάση την ραδιοβιολογική τεκμηρίωση και τα αποτελέσματα κλινικών δοκιμών στη διεθνή βιβλιογραφία αποφασίστηκε να εφαρμοστεί στην παρούσα μελέτη το παρακάτω σχήμα υποκερματισμού: •H συνολική δόση ακτινοβολίας στον μαστό, δηλ. στον όγκo-στόχο PTV (planning target volume) να είναι 42,75Gy (ΕQD2=48,8Gy). •Το σχήμα κλασματοποίησης να εφαρμόζεται μέρα παρά μέρα 3 φορές την εβδομάδα (Δευτέρα-Τετάρτη-Παρασκευή) για 15 συνεδρίες με δόση / συνεδρία: 2,85Gy. •Στην κοίτη του όγκου να χορηγείται ενισχυτική δόση (boost) 8,55 Gy σε 3 συνεδρίες (ομοίως Δευτέρα-Τετάρτη-Παρασκευή) (ΕQD2=9,8Gy). Οι 80 ασθενείς που συμμετείχαν στη μελέτη έχουν υποβληθεί σε εκτομή όγκου και λεμφαδενικό καθαρισμό και ήταν σταδίου Ι-ΙΙΙ (Τ1-3Νο-1,Μο). Όλοι οι υπό μελέτη ασθενείς υποβλήθηκαν σε ακτινοθεραπεία με σύμμορφη τρισδιάστατη τεχνική. Η αξιολόγηση αφορούσε τον τοπικό έλεγχο της νόσου καθώς και την εκτίμηση της άμεσης και της όψιμης τοξικότητας επί του δέρματος. Για το σύνολο των 80 ασθενών το μέγιστο διάστημα παρακολούθησης είναι 5 έτη. Όσον αφορά την παρακολούθηση των ασθενών κατά τη διάρκεια της ακτινοθεραπείας, οι ασθενείς υποβλήθηκαν κάθε εβδομάδα σε κλινική εξέταση, που περιελάμβανε επισκόπηση, ψηλάφηση του μαστού, και αιματολογικό έλεγχο (γενική αίματος). Μετά το πέρας της ΑΚΘ και για το χρονικό διάστημα των πρώτων 3 μηνών, έγινε παρακολούθηση μηνιαίως για έλεγχο της δερματικής άμεσης τοξικότητας. Έκτοτε και κάθε 6 μήνες μετά το πέρας της ΑΚΘ, οι ασθενείς προσήλθαν για κλινική εξέταση του μαστού και έλεγχο του αιματολογικού τους προφίλ.Γενικότερα, η αξιολόγηση των αποτελεσμάτων της ακτινοθεραπείας στη μελέτη αυτή αφορά: •Έλεγχο διαστήματος ελευθέρας νόσου •Άμεση τοξικότητα και όψιμες παρενέργειες στη δομή του μαστού: δερματική εκτίμηση με κλίμακα RTOG (Radiation Therapy Oncology GroupΗ άμεση τοξικότητα σημειώνεται μέχρι και τους πρώτους έξι μήνες μετά το πέρας της ακτινοθεραπείας ενώ η απώτερη αναφέρεται στην παρακολούθηση των ασθενών μετά τους έξι μήνες από το πέρας της ακτινοθεραπείας και για όλο το διάστημα παρακολούθησης των 24 μηνών και 36 μηνών. Τα αποτελέσματα της παρούσας διατριβής δείχνουν πολύ υψηλά ποσοστά άριστου κοσμητικού αποτελέσματος, γεγονός που ενθαρρύνει σημαντικά τη χρήση υποκλασματοποιημένου σχήματος ακτινοθεραπείας στον καρκίνο του μαστού. Στο σύνολο των 80 ασθενών δεν αναφέρθηκε υποτροπή της νόσου για το διάστημα αυτό. Η συνολική ανεκτικότητα σχήματος κλασματοποίησης 3 συνεδριών την εβδομάδα είναι συγκρίσιμη στο μεγαλύτερο ποσοστό αποτελεσμάτων από μελέτες που αφορούν τη χρήση υποκερματισμού στην ακτινοθεραπεία του μαστού. Τα τρία σημεία περαιτέρω διερεύνησης και αναγκαιότητας περαιτέρω κλινικών μελετών ώστε να προσδιορισθούν με μεγαλύτερη ακρίβεια η τοξικότητα, τα κοσμετικά αποτελέσματα και η επιβίωση ελευθέρας νόσου αφορούν ι) την ταυτόχρονη σύγκριση του συγκεκριμένου σχήματος της μελέτης με το συμβατικό σχήμα κλασματοποίησης ιι) το μεγαλύτερο διάστημα παρακολούθησης για τη μελέτη της απώτερης τοξικότητας και τη συνολική επιβίωση και ιιι) την ανάκη προδρομικής τυχαιοποιημένης μελέτης με ταυτόχρονη συμμετοχή περισσότερων ακτινοθεραπευτικών κέντρων ώστε ο αριθμός των ασθενών να είναι στατιστικά σημαντικός και τα συμπεράσματα να είναι μέγιστης ακρίβειας.