Η διδακτική της Ιστορίας μέσω της δραματικής τέχνης στη διαπολιτισμική εκπαίδευση των μαθητών της Δ΄ Δημοτικού

Abstract

The primary subject discussed in the present doctoral dissertation is the way in which the teaching of History in school can be connected to the interculteral education of children, in order for the lesson to correspond with the multicultural school environment in 21st century Greece. The dissertation is developed in two main parts, Theory and Research. The theoretical part begins by underlining the question of whether elementary school History is connected to the cultivation of skills that will aid the students as they become citizens of the modern multicultural environment. Here, the approach towards the concepts of diversity, historical space and time taken by school textbooks and teaching programs are closely investigated, as well as the historical awareness displayed by Greek educators, and students alike, and the official educational policy followed for the teaching of History in schools. The second section of the theoretical part proposes an approach to diversity, historical space and time, based on contemporary models of teaching History, and, furthermore, the use of Theatre and Drama techniques as a means of connecting history to the intercultural education of the students. In the research part, the experimental research which was conducted within the scope of the present dissertation, involving students of the 4th grade, is described in full. The research was based on an experimental intervention, during which the content of chapters 20-27 of the school History textbook was approached through contemporary History teaching models, and the use of Theatre and Drama techniques. The experiment was completed during the school year of 2014-2015. The results revealed that the students who experienced the intervention showed an improved stance towards the ethnoculturally different, developed intercultural friendships, and improved their cooperation with others in the classroom. They also developed a less ethnocentric historical conscious and criticized the phenomenon of war. Lastly, they were able to shift their view of History solely as a mandatory process of memorizing historical facts, towards a deeper understanding and historical awareness. Based on these results, the conclusion arised that History in elementary school is indeed connected to the development of intercultural skills in students.

Το βασικό θέμα που πραγματεύεται η διδακτορική διατριβή είναι ο τρόπος σύνδεσης της διδακτικής της ιστορίας με τη διαπολιτισμική εκπαίδευση των μαθητών ώστε να μπορεί να ανταποκριθεί το μάθημα στο σχολικό πολυπολιτισμικό περιβάλλον της Ελλάδας του 21ου αιώνα. Η διατριβή αποτελείται από δύο συστατικά μέρη, το Θεωρητικό Σκέλος και το Ερευνητικό Σκέλος. Το Θεωρητικό Σκέλος εστιάζει στη διερεύνηση του βαθμού στον οποίο η σχολική Ιστορία στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση συνδέεται ή μη με την καλλιέργεια δεξιοτήτων, που θα βοηθήσουν τους μαθητές να μετεξελιχθούν ως πολίτες εντός του σύγχρονου πολυπολιτισμικού περιβάλλοντος. Διερευνώνται διεξοδικά ο τρόπος προσέγγισης των εννοιών της ετερότητας, του χώρου και του χρόνου στα σχολικά εγχειρίδια και τα αναλυτικά προγράμματα,η ιστορική συνείδηση που αναπτύσσουν Έλληνες εκπαιδευτικοί και μαθητές και η επίσημη εκπαιδευτική πολιτική που ακολουθείται για τη διδασκαλία της σχολικής Ιστορίας. Στο δεύτερο μέρος του Θεωρητικού Σκέλους αναπτύσσονται προτάσεις για την προσέγγιση των εννοιών της ετερότητας, του χώρου και του χρόνου με βάση κατευθύνσεις της Νέας Διδακτικής της Ιστορίας και για τον τρόπο εφαρμογής τεχνικών θεάτρου και δράματος στη σχολική Ιστορία με στόχο τη σύνδεσή της με τη διαπολιτισμική εκπαίδευση των μαθητών. Στο ερευνητικό μέρος περιγράφεται η πειραματική έρευνα που εφαρμόστηκε σε μαθητές της Δ΄ τάξης Δημοτικού. Η έρευνα βασίζεται σε μία πειραματική παρέμβαση στην οποία το περιεχόμενο των κεφαλαίων 20-27 του σχολικού εγχειριδίου προσεγγίζεται με βάση τις κατευθύνσεις της Νέας Διδακτικής της Ιστορίας μέσω της χρήσης τεχνικών θεάτρου και δράματος για τη διδασκαλία τους. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε το σχολικό έτος 2014-2015. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι μαθητές που παρακολούθησαν την παρέμβαση βελτίωσαν τη στάση τους απέναντι στο εθνοπολιτισμικά διαφορετικό, ανέπτυξαν διαφυλετικές φιλίες, βελτίωσαν τη συνεργασία μεταξύ τους εντός της σχολικής τάξης, ανέπτυξαν μία λιγότερο ελληνοκεντρική, τελολογική και γεγονοτολογική ιστορική συνείδηση και αντιμετώπισαν κριτικά το φαινόμενο του πολέμου. Προέκυψε το συμπέρασμα βάσει αποτελεσμάτων, ότι το μάθημα της Ιστορίας συνδέεται με την ανάπτυξη διαπολιτισμικών δεξιοτήτων των μαθητών.