Το σχήμα λόγου από το πρωτότυπο στη μετάφραση: διερεύνηση του θέματος με βάση ελληνικές μεταφράσεις γαλλικής ποίησης 19ου – 20ού αιώνα

Abstract

The main purpose of this proposal is to examine how the figures of speech are preserved in the translations of original French poems in Modern Greek. The goal of the research is twofold: a) to study the transfer of the figures of speech to the translations and b) to detect the proximity between the translation and the original text. Due to the wide range of French literature, we focused on selected works of French-speaking poets of the 19th and early 20th century. This period is of particular importance, due to the coexistence of many literary movements in poetry, but also in literature in general. In addition, in this period there has been an increased interest in translating French literature (and mainly poetry) into Greek, compared to earlier periods. The originality of the research becomes clear as, while studies of the figures of speech have been carried out in an original text, the function of the figures of speech has never been studied in a complete scientific proposal. The significance of the results of the research lies in the fact that the adaptation of foreign literature to Greek reality is a large part of the wider literary tradition.

Η παρούσα πρόταση έχει ως κεντρικό αντικείμενο την εξέταση του βαθμού διατήρησης των σχημάτων λόγου στο πέρασμά τους από πρωτότυπα γαλλικά κείμενα στις νεοελληνικές τους μεταφράσεις. Ο στόχος της εργασίας είναι διττός: α) να μελετήσει τη μεταφορά των σχημάτων λόγου στις μεταφράσεις και β) να ανιχνεύσει τη συγγένεια ή την εγγύτητα του μεταφράσματος με το πρωτότυπο.Λόγω του εύρους της γαλλικής λογοτεχνίας, κρίθηκε σκόπιμο να επικεντρωθούμε σε επιλεγμένα ανθολογημένα έργα Γάλλων ποιητών του 19ου και των αρχών του 20ού αιώνα. Η υπό εξέταση περίοδος έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, λόγω της συνύπαρξης πολλών λογοτεχνικών ρευμάτων στην ποίηση αλλά και γενικότερα στη λογοτεχνία. Επιπλέον, τη δεδομένη περίοδο σημειώνεται αύξηση του ενδιαφέροντος ως προς τη μετάφραση της γαλλικής λογοτεχνίας (και ιδίως της ποίησης) στον ελληνικό χώρο, σε σύγκριση με παλαιότερες χρονικές περιόδους. Η πρωτοτυπία της έρευνας καθίσταται σαφής, καθώς, ενώ έχουν πραγματοποιηθεί μελέτες σχετικές με τα σχήματα λόγου σε ένα πρωτότυπο κείμενο, η λειτουργία των σχημάτων λόγου σε ποιητικό λόγο δεν έχει ποτέ μελετηθεί σε επίπεδο ολοκληρωμένης πρότασης και εργασίας πάνω σε μεταφράσματα. Η σημασία των αποτελεσμάτων της έρευνας έγκειται στο γεγονός ότι η μεταφορά και η προσαρμογή της ξένης λογοτεχνίας στην ελληνική πραγματικότητα αποτελεί μεγάλο κομμάτι της ευρύτερης λογοτεχνικής παράδοσης.