Collective identification among the internally displaced persons in the Bosnian town of Bijeljina: the impact of war on people’s sense of membership and belonging

Abstract

The study looks into the interrelationship between social identity and forcible displacement and explores the question of how have the war and the experience of forcible displacement influenced IDPs’ identification process or their sense of membership and belonging. One important characteristic of the subjects of this study is that they are re-settlers, meaning that they are former IDPs who did not wish to return to their pre-war places of residence after the war ended, but willingly decided to settle down in their place of refuge; thus, the study’s interest also spreads to the question of what have been the reasons behind these group(s)’ decision to resettle. The study intended to challenge the overall assumption that IDPs’ resettlement decision in Bosnia and Herzegovina could be seen through the prism of their ethnic identifications and ethnic loyalties only. Also, it aimed to show that the shared ethnic identity between locals and newcomers in Bosnia and Herzegovina does not lessen the significance of perceived cultural differences between these two groups. In other words, the thesis intended to challenge the narratives of unconditional unity and cultural homogeneity within one particular ethnic group, which have often been stressed in the post-war rhetoric of the ethno-national political elites in Bosnia and Herzegovina. Finally, the study intended to explore the presumption that ethnically based groups and categories in Bosnia and Herzegovina, although very much present and influential, are not quite as solid, stable and relevant in all aspects of social life, as it has usually been stressed and given attention to. Thus, although ethnic identities are impossible to separate from the topics of war and forcible displacement in Bosnia and Herzegovina and this thesis too discusses these issues, it nevertheless attempts to point out that people in post-war Bosnia and Herzegovina possess a variety of different identities that, within particular social settings and under particular social circumstances, can matter more than their sense of ethnic belonging.

Η μελέτη εξετάζει την αλληλεξάρτηση μεταξύ της κοινωνικής ταυτότητας και της βίαιης εκτόπισης των ατόμων και διερευνά το ερώτημα πώς ο πόλεμος και η εμπειρία της βίαιης μετακίνησης επηρέασαν τη διαδικασία ταυτοποίησης των εσωτερικά εκτοπισμένων ή την αίσθηση ένταξης και συμμετοχής τους. Ένα σημαντικό χαρακτηριστικό των υποκειμένων αυτής της μελέτης είναι ότι έχουν επαναγκατασταθεί, πράγμα που σημαίνει ότι είναι πρώην εσωτερικά εκτοπισμένοι που δεν ήθελαν να επιστρέψουν στους προπολεμικούς τόπους διαμονής τους μετά τον πόλεμο, αλλά αποφάσισαν να επαναεγκατασταθούν. Το ενδιαφέρον της μελέτης έγκειται επίσης στο ερώτημα ποιοι ήταν οι λόγοι πίσω από την απόφαση αυτής της ομάδας (-ων) να επανεγκατασταθούν. Η μελέτη αποσκοπούσε στην αμφισβήτηση της γενικής υπόθεσης ότι η απόφαση επανεγκατάστασης των εκτοπισθέντων στο εσωτερικό της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης μπορούσε να δει μόνο μέσα από το πρίσμα των εθνοτικών τους αναγνωρίσεων και των εθνικών τους δεσμεύσεων. Επίσης, είχε ως στόχο να δείξει ότι η κοινή εθνική ταυτότητα μεταξύ ντόπιων και νεοφερμένων στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη δεν μειώνει τη σημασία των αντιληπτών πολιτισμικών διαφορών μεταξύ αυτών των δύο ομάδων. Με άλλα λόγια, η διατριβή αποσκοπούσε να αμφισβητήσει τις αφηγήσεις της άνευ όρων ενότητας και της πολιτισμικής ομοιογένειας μέσα σε μια συγκεκριμένη εθνοτική ομάδα, οι οποίες συχνά τονίστηκαν στη μεταπολεμική ρητορεία των εθνο-εθνικών πολιτικών ελίτ στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη. Τέλος, η μελέτη σκοπεύει να διερευνήσει την εκδοχή ότι οι εθνικές ομάδες και οι κατηγορίες στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη, παρόλο που είναι πολύ πρόσφατες και επιρρεάζουν, δεν είναι εξίσου σταθερές, σταθερές και συναφείς σε όλες τις πτυχές της κοινωνικής ζωής, όπως συνήθως τονίζεται και δίνεται έμφαση. Έτσι, παρόλο που οι εθνικές ταυτότητες είναι αδύνατο να διαχωριστούν από τα θέματα του πολέμου και των βίαιων εκτοπισμών στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη και αυτή η διατριβή συζητά επίσης αυτά τα ζητήματα, προσπαθεί ωστόσο να επισημάνει ότι οι άνθρωποι στη μεταπολεμική Βοσνία και Ερζεγοβίνη διαθέτουν μια ποικιλία διαφορετικών ταυτοτήτων ότι, μέσα σε συγκεκριμένους κοινωνικούς χώρους και υπό συγκεκριμένες κοινωνικές συνθήκες, μπορεί να έχει σημασία περισσότερο από την αίσθηση της εθνικής τους ανικανότητας.