Συμβολή στη μελέτη της επίδρασης της προγεστερόνης κατά τη διάρκεια του ωοθηκικού κύκλου και της κυοφορίας στις απαιτήσεις σε προποφόλη, φαιντανύλη και ισοφλουράνιο για τη διεξαγωγή ωοθηκυστερεκτομής στο σκύλο

Abstract

The aim of the present thesis was the study of the effect of progesterone on the requirements of propofol, fentanyl and isoflurane for ovariohysterectomy in the dog. It was inspired by various published studies showing decreased anesthetic requirements during the luteal phase of the ovarian cycle, when the endogenous progesterone concentration is elevated, and after administration of progesterone in several animal species. Six groups of female dogs, who underwent ovariohysterectomy, were included in the study. A group of dogs in anestrus, with baseline concentration of progesterone, a group of dogs in anestrus which received exogenous progesterone, a group of dogs in diestrus, with elevated levels of endogenous progesterone, two groups of dogs in diestrus which received either a progesterone receptor antagonist or a steroid synthesis inhibitor, and, finally, a group of pregnant dogs. The anesthetic requirements were calculated in each case and the postoperative pain scores and need of extra analgesic drugs postoperatively were recorded. There was no statistically significant difference between the groups in anesthetic requirements, postoperative pain scores or extra postoperative analgesia, with the exception of the group which received trilostane, a steroid synthesis inhibitor, where the postoperative pain scores were significantly higher compared to the other groups. There were, also, no statistically significant correlations between progesterone concentrations, or its active metabolite’s allopregnanolone, and anesthetic requirements except for two moderate inverse correlations within specific groups, namely between progesterone concentration and propofol requirements in the group in diestrus which received the progesterone receptor antagonist aglepristone, and between progesterone concentrations and isoflurane requirements in the pregnant group. The author of the current thesis, based on its results, concludes that progesterone’s sedative or anesthetic action in the dog is mild enough to be masked by the use of anesthetic premedication and/or analgesic drugs.

Σκοπός της διατριβής ήταν η μελέτη της επίδρασης της προγεστερόνης στις απαιτήσεις σε προποφόλη, φεντανύλη και ισοφλουράνιο για τη διεξαγωγή ωοθηκυστερεκτομής στο σκύλο. Υπάρχουν δημοσιευμένες αναφορές στη διεθνή βιβλιογραφία τόσο για χαμηλότερες απαιτήσεις σε αναισθητικά φάρμακα κατά το ωχρινικό στάδιο του ωοθηκικού κύκλου, οπότε και η συγκέντρωση της ενδογενούς προγεστερόνης είναι αυξημένη, όσο και για μείωση των απαιτήσεων σε αναισθητικά φάρμακα μετά από χορήγηση εξωγενούς προγεστερόνης σε διάφορα ζωικά είδη. Η υπόθεση εργασίας ήταν ότι σκύλοι με υψηλή συγκέντρωση προγεστερόνης θα έχουν χαμηλότερες απαιτήσεις σε αναισθητικά φάρμακα, σε σύγκριση με σκύλους με χαμηλή συγκέντρωση προγεστερόνης. Μελετήθηκαν 6 ομάδες θηλυκών σκύλων που υποβλήθηκαν σε ωοθηκυστερεκτομή σε διαφορετικά στάδια του ωοθηκικού κύκλου και σε κυοφορία, με ή χωρίς τη χορήγηση ορμονικών σκευασμάτων, και καταγράφηκαν οι απαιτήσεις στα αναισθητικά που αναφέρθηκαν. Συγκεκριμένα μελετήθηκαν σκύλοι στο στάδιο του ανοίστρου, οπότε η συγκέντρωση ενδογενούς προγεστερόνης είναι σε βασικά επίπεδα, σκύλοι στο στάδιο του ανοίστρου στους οποίους χορηγήθηκε εξωγενής προγεστερόνη, σκύλοι στο στάδιο του διοίστρου, οπότε η συγκέντρωση ενδογενούς προγεστερόνης είναι αυξημένη, σκύλοι στο στάδιο του διοίστρου στους οποίους χορηγήθηκε είτε ανταγωνιστής των υποδοχέων προγεστερόνης είτε αναστολέας σύνθεσης προγεστερόνης, καθώς και σκύλοι σε κυοφορία, στους οποίους δεν χορηγήθηκε ορμονική αγωγή. Επίσης καταγράφηκαν οι εκτιμήσεις μετεγχειρητικού πόνου και οι απαιτήσεις σε επιπλέον μετεγχειρητική αναλγησία σε όλα τα ζώα. Μετά από στατιστική επεξεργασία των αποτελεσμάτων δεν εντοπίστηκε καμία στατιστικώς σημαντική διαφορά μεταξύ των ομάδων όσον αφορά στις απαιτήσεις σε αναισθητικά φάρμακα, στις μετεγχειρητικές εκτιμήσεις πόνου και στις απαιτήσεις σε επιπρόσθετη μετεγχειρητική αναλγησία. Μοναδική εξαίρεση αποτέλεσε η ομάδα των ζώων σε δίοιστρο που έλαβαν τριλοστάνη, έναν αναστολέα σύνθεσης στεροειδών ορμονών, στα οποία οι μετεγχειρητικές εκτιμήσεις πόνου ήταν στατιστικώς σημαντικά υψηλότερες σε σύγκριση με τα ζώα των υπολοίπων ομάδων. Μετά από έλεγχο συσχετίσεων στο σύνολο των ζώων της μελέτης, δεν βρέθηκε καμία στατιστικώς σημαντική συσχέτιση μεταξύ των συγκεντρώσεων της προγεστερόνης ή του ενεργού μεταβολίτη αυτής αλλοπρεγνανολόνη με τις απαιτήσεις σε αναισθητικά φάρμακα. Μόνο κατά τον έλεγχο συσχετίσεων εντός μεμονωμένων ομάδων εντοπίστηκαν μία μέτρια προς ισχυρή αρνητική συσχέτιση της συγκέντρωσης της προγεστερόνης με τις απαιτήσεις σε προποφόλη στην ομάδα των ζώων σε δίοιστρο που έλαβαν τον ανταγωνιστή υποδοχέων προγεστερόνης αγλεπριστόνη, και μία μέτρια αρνητική συσχέτιση της συγκέντρωσης της προγεστερόνης με τις απαιτήσεις σε ισοφλουράνιο στην ομάδα των ζώων σε κυοφορία. Βάσει των αποτελεσμάτων της παρούσας διατριβής ο συγγραφέας υποστηρίζει ότι η ενδεχόμενη ηρεμιστική ή αναισθητική δράση της προγεστερόνης στο σκύλο είναι αρκετά ήπια ώστε να επικαλύπτεται από τη χορήγηση προαναισθητικής αγωγής ή/και αναλγητικών φαρμάκων, όπως αυτή συνηθίζεται για τη διεξαγωγή ωοθηκυστερεκτομής.