Ισχύς (Φύσις) - Δίκαιο (Νόμος) στον Θουκυδίδη και στον Πλάτωνα: μια προσέγγιση του ρόλου του Νόμου, της Ηθικής και της Ισχύος στην κρατοκεντρική δόμηση του συστήματος της πόλεως, στο πλαίσιο της πολιτικής οργάνωσης της αρχαίας ελληνικής κοινωνίας

Abstract

Σκοπός της παρούσας διατριβής είναι η επαναπροσέγγιση της έννοιας της δικαιοσύνης σε σχέση με την ανθρώπινη ισχύ στις ιστοριογραφικές πραγματεύσεις του Θουκυδίδη και στους διαλόγους του Πλάτωνος «Πολιτεία» και «Γοργίας», και η παράλληλη διερεύνηση συναφειών στην σκέψη των δύο συγγραφέων. Στην πορεία της έρευνας επιχειρείται η επανεκτίμηση της έννοιας της δικαιοσύνης, είτε αυτή εντοπίζεται στις σχέσεις μεταξύ ατόμων, είτε στις σχέσεις μεταξύ πολιτικών οντοτήτων στο πλαίσιο της αρχαίας ελληνικής πόλεως. Ο γενικός όρος που λαμβάνεται υπόψη είναι το πλαίσιο εντός του οποίου αναπτύσσονται η ανθρώπινη φύση και οι εκτροπές της, η υπεράσπιση του νόμου, η έννοια του συμφέροντος, το δικαίωμα του ισχυρότερου να επιβάλλει την θέλησή του και οι σχέσεις των πόλεων μεταξύ τους. Στην πορεία της έρευνας επιχειρείται η σύγκριση των απόψεων των δύο συγγραφέων, η οποία αποσκοπεί στην ανάδειξη των φαινομένων της ηθικοπολιτικής κρίσης που επεκράτησαν σταδιακά έπειτα από την έναρξη του Πελοποννησιακού Πολέμου, και ιδιαιτέρως μετά τον θάνατο του Περικλή. Κατά κάποιο τρόπο διατυπώνεται λόγος για ένα ολιστικό παράδειγμα ανάλυσης και, όσον ένεστι, ερμηνείας. Η μελέτη αυτή θα ερευνήσει τη μορφολογία και την παθολογία της πόλεως-κράτος και το «διάλογό» της με την προβληματική των σοφιστών, όπως περιγράφονται στον Θουκιδίδη, αλλά παράλληλα και στον Πλάτωνα, στην προοπτική της νομιμοποιητικής-ηθικοκανονιστικής δομής την οποία ο ίδιος περιγράφει ως Πολιτεία, δηλαδή ως κρατικό σχηματισμό που έρχεται να εμπεδώσει σε κλίμακα συλλογικότητας το αρεταϊκό πλήρωμα. […]