Η αυτεπάρκεια των μαθητών με συγγενείς καρδιοπάθειες και οι στάσεις τους ως προς τη φυσική άσκηση ως παράγοντες που επηρεάζουν το ΔΜΣ (Δείκτη Μάζας Σώματος)

Abstract

Background:Children with congenital heart disease (CHD) experience challenges in developing healthy life style behaviors mostly due to parental misconceptions and fears about what is permissible. This study aimed to explore physical activity levels, physical self-efficacy and their relationship in Greek children with CHD aged 10-17 years. We also considered it important to compare our results to those of healthy children.Methods: Participants with mean age 12.5 years were 46 males with CHD, 30 females with CHD and 40 healthy males and 38 healthy females (n=154). Data for this cross-sectional study were collected through self-report instruments - Self Efficacy Scale (SES) and Previous Day Physical Activity Recall (PDPAR). The Metabolic Equivalent of Tasks (METs) was estimated where appropriate in order to get an index of participation in moderate to vigorous physical activity and vigorous physical activity, respectively.Results: Mean physical self-efficacy of children with CHD 29.01±7.28 and of healthy ones 29.04±6.60 indicated a medium score for both groups with no statistically significant differences. Physical activity levels for diagnosed participants (2.38±0.85METs) were significantly lower than those of healthy ones (3.1±0.95METs). Physical self-efficacy and self-reported physical activity were positively correlated (r=0.515, p=0.00<0.001) indicating that children with higher self-efficacy had higher levels of physical activity. In children with CHD self-efficacy was estimated as an important factor for predicting physical activity as it explained about ¼ of the variability of the latter which was not the case for healthy children.Conclusions: The low physical activity levels of Greek children with CHD may lead to a sedentary way of life in adulthood. Improving their physical self-efficacy which was assessed as medium may help them raise their physical activity levels and their quality of life. School could play such a role.

Με εξασφαλισμένη πλέον σήμερα την μακροβιότητα παιδιών με συγγενείς καρδιοπάθειες (ΣΚ), τα παιδιά αυτά υφίστανται τις επιπτώσεις της νοσηρότητας του γενικού πληθυσμού της ηλικίας τους που συνυπάρχει στην σύγχρονη εποχή με τους επιβαρυντικούς παράγοντες της έλλειψης σωματικής άσκησης και της παχυσαρκίας. Είναι επίσης γνωστό ότι η σχέση μεταξύ της αυτεπάρκειας και της φυσικής δραστηριότητας, όπως και μεταξύ φυσικής δραστηριότητας και παχυσαρκίας έχει μελετηθεί στα υγιή παιδιά. Όμως οι έννοιες αυτές και οι μεταξύ τους συσχετισμοί δεν έχουν διερευνηθεί για τα παιδιά με ΣΚ. ΣΚΟΠΟΣ : Με αυτή τη διατριβή ερευνώνται και περιγράφονται για πρώτη φορά οι συσχετισμοί αυτοί στα Ελληνόπουλα. Παρόμοιες εργασίες έχουν γίνει στο εξωτερικό, με αντικείμενο τους συσχετισμούς ανάμεσα στην αυτεπάρκεια, στην φυσική άσκηση και το ΔΜΣ που ισχύουν για τα παιδιά με ΣΚ. ΔΕΙΓΜΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ : Στην έρευνα συμμετέχουν δυο ισάριθμες ομάδες παιδιών, μια ομάδα παιδιών με συγγενείς καρδιοπάθειες και μια ομάδα υγιών παιδιών αντίστοιχης ηλικίας από 10-17 χρόνων. Τα 76 παιδιά με ΣΚ (46 αγόρια και 30 κορίτσια) παρακολουθούνται από τις παιδοκαρδιολογικές κλινικές του Ωνασείου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου και του νοσοκομείου «Μητέρα». ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ-ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ : Το ερωτηματολόγιο που αφορά την Κλίμακα Αυτεπάρκειας-Self Efficacy Scale (SES), το ερωτηματολόγιο Καταγραφής της φυσικής δραστηριότητας της προηγούμενης μέρας –Previous Day Physical Activity Recall (PDPAR) το ερωτηματολόγιο που αφορά τη φυσική δραστηριότητα από την κλίμακα Ανάλυσης κινδύνου των συνηθειών των νέων – Youth Risk Behavior Survey (YRBS) χρησιμοποιήθηκαν ως ερευνητικά εργαλεία επιπρόσθετα με τη φόρμα καταγραφής ιατρικών δεδομένων του ύψους, του βάρους και του ΔΜΣ. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Η μέση τιμή της αυτεπάρκειας για τα διαγνωσμένα με ΣΚ παιδιά ήταν 29,013±7,28 και η μέση τιμή για τα υγιή ήταν 29,038±6,60 και κρίνεται μέτρια η αυτεπάρκεια των δυο ομάδων, καθώς η μέγιστη τιμή της είναι 40 και χωρίς στατιστικά σημαντικές διαφορές μεταξύ τους. Η μέση τιμή φυσικής δραστηριότητας των συμμετεχόντων ήταν 3,1±0,95 METs ημερησίως για τα υγιή παιδιά και 2,38±0,85 METs για τα παιδιά με ΣΚ και διέφερε στατιστικά σημαντικά.Αυτεπάρκεια και αυτοαναφερόμενη φυσική δραστηριότητα συσχετίζονται στατιστικά σημαντικά με r=0,515 και p=0,00 με την αυτεπάρκεια να είναι σημαντικός παράγοντας για τον προσδιορισμό της φυσικής άσκησης, ιδίως στα παιδιά με ΣΚ. Γενικότερα τα παιδιά με ΣΚ ασκούνται λιγότερο σε έντονες δραστηριότητες (≥6METs) σε σχέση με τα υγιή παιδιά.Δεν υπήρξε σημαντική συσχέτιση μεταξύ ΔΜΣ και των METs ημερησίως, όπως δεν υπήρξε σημαντική συσχέτιση μεταξύ ΔΜΣ και της συμμετοχής στη φυσική δραστηριότητα. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ : Σε αυτή την έρευνα δεν υπήρξαν διαφορές ανάμεσα στις δυο ομάδες (διαγνωσμένα και μη) παιδιών ως προς το βαθμό αυτεπάρκειάς τους, όμως η αυτεπάρκειά τους βρέθηκε να είναι σημαντικός παράγοντας καθορισμού της άσκησής τους. Επίσης παρατηρήθηκαν χαμηλά ποσοστά συμμετοχής στη φυσική άσκηση των παιδιών με ΣΚ, αν και δεν υπήρξε διαφορά στο ΔΜΣ υγιών και διαγνωσμένων με ΣΚ παιδιών. Παρατηρήθηκε ακόμα σημαντική συσχέτιση μεταξύ της αυτεπάρκειας των παιδιών με ΣΚ και του αριθμού των μισάωρων μέτριας φυσικής δραστηριότητας ίσης ή μεγαλύτερης των 3METs και ανάλογη συσχέτιση μεταξύ αυτεπάρκειας και αριθμού μισάωρων έντονης φυσικής δραστηριότητας ίσης ή μεγαλύτερης των 6METs. Άρα αποδεικνύεται η αμφίδρομη σχέση αυτεπάρκειας και συμμετοχής στη φυσική άσκηση καθώς για τα παιδιά με ΣΚ τα χαμηλά ποσοστά συμμετοχής σε μέτριας έντασης δραστηριότητες και τα ακόμη χαμηλότερα ποσοστά συμμετοχής σε έντονης έντασης δραστηριότητες σε σχέση με τα υγιή παιδιά σχετίζονται άμεσα με τη χαμηλή αυτεπάρκειά τους ως προς τη φυσική άσκηση.