Φαρμακογενετική της φαιντανύλης στον Ελληνικό πληθυσμό

Abstract

This paper sets out to challenge thinking and practice among researchers in the clinical and genetics field that may lead to answers on variability of response to analgesic treatment.Methods: This is a cohort study, performed in Greek cancer patients. Its scope was to identify potential clinical and genetic reasons responsible for opioid change, due to transdermal-fentanyl intolerance, resulting from inadequate analgesia (pain relief<33% in 1week) and/or unacceptable adverse-events (grade≥3 at Common Terminology Criteria-v4.0). The final sample included 289 participants. To investigate responsible clinical reasons for transdermal-fentanyl intolerance its relation with patients’ history, clinical, haematology, biochemistry, demographic and disease related characteristics was studied. Performance status, quality-of-life and mental state questionnaires were also used. For genetic analysis properly selected single nucleotide polymorphisms in the genes STAT6, ARRB2, RGS4 and ADRA2A were studied. Results: Almost one third of the patients had to change to an alternative opioid oral-morphine in order to achieve adequate analgesia or/and avoid adverse-events. The most common adverse-events observed were nausea/vomiting and sleepiness. Statistical analysis demonstrated that younger age and obesity had a higher possibility to contribute to modification of the analgesic treatment. Furthermore, a higher impact of symptoms in patient’s life and chemotherapy could also contribute to the need of change of the opioid analgesic medication. Among the single nucleotide polymorphisms analyzed, only one polymorphism in ARRB2 gene was associated with inadequate response to analgesia with transdermal fentanyl. Furthermore, according to the genetic statistical analysis there is a polymorphism in STAT6 gene which puts suspicion about its relation with the need of opioid change.Conclusion: This study found significant variables for transdermal-fentanyl intolerance. This knowledge may help person-center care in moderate to severe cancer pain.This PhD was performed in the Palliative Care Unit, School of Medicine, of the National and Kapodistrian University of Athens.

Η παρούσα μελέτη επιχειρεί να προκαλέσει τη σκέψη των ερευνητών στον κλινικό τομέα και στη γενετική και μπορεί να οδηγήσει σε απαντήσεις σχετικά με την ποικιλομορφία της ανταπόκρισης στην αναλγησία. Ο σκοπός της είναι να εντοπιστούν οι πιθανοί κλινικοί και γενετικοί λόγοι που ευθύνονται για την αλλαγή της οπιοειδούς αναλγητικής αγωγής, εξαιτίας της δυσανεξίας στο αυτοκόλλητο της φαιντανύλης.Μέθοδος: Η έρευνα περιλαμβάνει έλληνες καρκινοπαθείς και είναι μελέτη κοόρτης. Το τελικό δείγμα αποτελείται από 289 συμμετέχοντες. Για να διερευνηθούν οι υπεύθυνοι κλινικοί λόγοι, μελετάται η σχέση με το ιστορικό των ασθενών, τα κλινικά, τα αιματολογικά, τα βιοχημικά και τα δημογραφικά χαρακτηριστικά και στοιχεία που σχετίζονται με τη νόσο τους. Η λειτουργική ικανότητα, η ποιότητα ζωής και η ψυχική κατάσταση εκτιμώνται με ειδικά αξιόπιστα και έγκυρα ερωτηματολόγια. Για τη γενετική ανάλυση επιλέγονται κατάλληλοι πολυμορφισμοί στα γονίδια STAT6, ARRB2, RGS4 και ADRA2A.Αποτελέσματα: Στο ένα τρίτο περίπου των ασθενών χρειάζεται να γίνει αλλαγή οπιοειδούς είτε λόγω μη επαρκούς αναλγησίας είτε λόγω μη ανεκτών ανεπιθύμητων ενεργειών. Οι πιο συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες που παρατηρούνται είναι η ναυτία, ο έμετος και η υπνηλία. Η νεαρή ηλικία, η παχυσαρκία, η επιβάρυνση από τα συμπτώματα της νόσου και η χημειοθεραπεία έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να συμβάλουν στην ανάγκη αλλαγής της αναλγητικής αγωγής. Μεταξύ των πολυμορφισμών που αναλύονται, μόνο ένας στο γονίδιο ARRB2 σχετίζεται με ανεπαρκή απόκριση στην αναλγησία. Επιπλέον υποψίες θέτει και ένας πολυμορφισμός στο STAT6.Συμπέρασμα: Αυτή η μελέτη βρίσκει πιθανούς υπεύθυνους παράγοντες για τη δυσανεξία στο αυτοκόλλητο της φαιντανύλης. Αυτή η γνώση μπορεί να βοηθήσει στην έγκαιρη φροντίδα ατόμων με μέτριο έως σοβαρό καρκινικό πόνο.Η παρούσα διδακτορική διατριβή εκπονήθηκε στη Μονάδα Ανακουφιστικής Αγωγής, της Ιατρικής Σχολής, του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ).