Μελέτη των υπερηχογραφικών δεικτών αγγείωσης της έκτοπης κύησης μετά από θεραπεία με μεθοτρεξάτη

Abstract

Ectopic pregnancy is a crucial problem in Gynaecology, with many unresolved questions. Previous studies concerning the medical treatment of ectopic pregnancies, have used only β-hCG values, in order to monitor the successful or non-successful response to treatment, without considering the vascularity indices. Therefore, the current study has evaluated the vascularity indices’ changes, starting from the first day of therapy, till the final minimum values. Should the study hypothesis be confirmed, the minimum values of vascularity indices could be used, in combination with β-hCG values and the gestational sac dimensions, in every medically treated ectopic pregnancy. Hence, the results, could be used as evaluation criteria, for monitoring the treatment of all medically treated ectopic pregnancies. Seventy two women of reproductive age, have taken part in the study. They have been admitted due to secondary amenorrhea, positive β-hCG test, with or without vaginal bleeding. The participants took part voluntarily, and were allocated in two groups. The first group consisted of 37 women, who were normal or threatened intrauterine pregnancies (control group). The second group consisted of 35 women, whose sonographic findings suggested ectopic pregnancy, and qualified for methotrexate treatment (study group). Sonographic control and measurement of the vascularity indices (PI – RI) was conducted, in combination with β-hCG values. Results were divided into primary and secondary, and consisted of the vascularity indices (PI – RI), the β-hCG values, the gestational sac dimensions, the endometrial thickness, the collateral ovary dimensions, and the variability score of the combination of all the above. The study group was divided, according to the β-hCG values and their change pattern (whether they were stable or increasing), and the methotrexate dose. Initially, the dimensions of the gestational sac of both groups were measured during four consecutive periods of time. The control group has shown progressively increasing sac dimensions, whereas, in the study group sac dimensions were more stable. The β-hCG values, were higher in the control group, as compared with those of the study group. On the other hand, the endometrial thickness of the study group was gradually decreasing up to 76% per day, and the more eminent, but not statistically significant decrease, was observed in the single dose regiment of methotrexate. Moreover, the quantitative pulsatility and resistance indices were evaluated, taking in consideration the flow velocity and the systolic/diastolic correlation, and the main finding was that there were no statistically significant decreases in any of the two groups. We have to mention, that concerning the study group, methotrexate treatment was successful, since there was a decrease of up to 80%, whereas a clearly significant correlation was found between the β-hCG levels and the Resistence index (RI). In conclusion, a future goal would be to conduct additional, larger population-based studies, with a wider variety of demographic and clinical factors, in order to provide more data. The vascularity indices could be used safely, in combination with β-hCG levels and the decrease of the gestational sac dimensions, as criteria for the evaluation of response to medical treatment of ectopic pregnancies.

Η μελέτη των ασθενών που διερευνώνται για έκτοπη κύηση, αποτελεί αντικείμενο μελέτης στη γυναικολογία, με σημαντικά ευρήματα, αλλά και πολλά ερωτηματικά. Σε μελέτες που έχουν γίνει στο παρελθόν για τη φαρμακευτική αντιμετώπιση της έκτοπης κύησης, χρησιμοποιούνταν μόνο οι τιμές της β-hCG για την παρακολούθηση της ίασης ή μη, μετά τη χορήγηση της μεθοτρεξάτης, χωρίς την παράλληλη παρακολούθηση των δεικτών αγγείωσης. Η παρούσα λοιπόν μελέτη αξιολόγησε τις μεταβολές των μετρήσεων των δεικτών αγγείωσης από την 1η μέρα της φαρμακευτικής θεραπείας έως την τελική μείωση των ελάχιστων τιμών τους. Σε περίπτωση επιβεβαίωσης της ερευνητικής υπόθεσης, θα χρησιμοποιείται η ελάχιστη τιμή των δεικτών αγγείωσης, σε συνάρτηση με τις συγκεντρώσεις της β-hCG και τη μείωση των διαστάσεων του σάκου, σε κάθε έκτοπη κύηση υπό φαρμακευτική θεραπεία. Στη μελέτη συμμετείχαν 72 γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας που είχαν εισαχθεί στην Κλινική για διερεύνηση δευτεροπαθούς αμηνόρροιας, με ή χωρίς αιμόρροια εκ των έσω γεννητικών οργάνων, με θετική β-hCG. Στην 1η ομάδα (37 άτομα) συγκεντρώθηκαν οι ενδομήτριες κυήσεις και απειλούμενες κυήσεις (ομάδα μαρτύρων). Στη 2η ομάδα (35 άτομα) συγκεντρώθηκαν γυναίκες με απεικονιστικά ευρήματα που συνηγορούν υπέρ της εκτόπου κυήσεως (ομάδα μελέτης), οι οποίες πληρούσαν τις προϋποθέσεις για τη θεραπεία με μεθοτρεξάτη. Έπειτα, διενεργήθηκε υπερηχογραφικός έλεγχος και μέτρηση των δεικτών αγγείωσης (PI – RI) της έκτοπης κύησης σε συνδυασμό με έλεγχο της τιμής της β-hCG σε κάθε ασθενή. Τα αποτελέσματα χωρίστηκαν σε πρωτεύοντα και δευτερεύοντα, όπου περιγράφηκαν οι μεταβολές δεικτών αγγείωσης, μεταβολές συγκεντρώσεων της β-hCG, μεταβολές διαστάσεων εμβρυϊκού σάκου, μεταβολές πάχους ενδομητρίου και διαστάσεων σύστοιχης ωοθήκης και ο υπολογισμός μεταβλητής, ως συνδυασμού των προηγουμένων. Η ομάδα μελέτης διαιρέθηκε με βάση την παρακολούθηση της πορείας των επιπέδων της β-hCG (εάν τα επίπεδα της αυξάνουν ή παραμένουν σταθερά) και τον αριθμό των δόσεων της μεθοτρεξάτης. Αρχικά μετρήθηκαν οι διαστάσεις του σάκου σε τέσσερις διαδοχικές χρονικές στιγμές κύησης στην ομάδα ελέγχου και την ομάδα μελέτης και παρατηρήθηκαν αυξανόμενες τιμές διαστάσεων του σάκου στις γυναίκες με ενδομήτρια κύηση εν αντίθεση με τις πιο σταθερές εκτιμήσεις που προέκυψαν στις γυναίκες με έκτοπη κύηση. Οι μετρήσεις των επιπέδων της β-hCG ήταν μεγαλύτερες στην ομάδα ελέγχου σε σύγκριση με αυτές της ομάδας μελέτης ενώ οι μεταβολές στο πάχος του ενδομητρίου στη ομάδα μελέτης χαρακτηρίστηκαν με σταδιακή μείωση ανά ημέρα κύησης που έφτανε το 76%. Σημαντική μείωση αλλά όχι στατιστικά ισχυρή ήταν αυτή που καταγράφηκε στη μονή δόση μεθοτρεξάτης. Επιπλέον εκτιμήθηκαν οι ποσοτικοί δείκτες παλμικότητας και αντίστασης λαμβάνοντας υπόψη την ταχύτητα ροής και τη σχέση συστολής/διαστολής και παρατηρήθηκε ότι τόσο στην ομάδα ελέγχου όσο και σε αυτή με έκτοπες κυήσεις δεν υπήρξαν στατιστικά σημαντικές μειώσεις. Αξιόλογο είναι να επισημανθεί ότι στην ομάδα μελέτης η θεραπεία με μεθοτρεξάτη αποδείχτηκε αποτελεσματική αφού μειώθηκε κατά 80% ενώ τα επίπεδα της β-hCG με εκείνα των δεικτών αντίστασης (RI-index) διαπιστώθηκε ότι έχουν μια θετική ισχυρή συσχέτιση μεταξύ τους. Συνοψίζοντας, ένας μελλοντικός στόχος, είναι να πραγματοποιηθούν επιπρόσθετες μεγάλες πληθυσμιακές μελέτες γυναικών με ένα μεγαλύτερο εύρος δημογραφικών παραγόντων και κλινικών δεδομένων, ώστε να προκύψουν περισσότερα στοιχεία.