Διερεύνηση του ρόλου της απελίνης στην παθογένεια του σακχαρώδη διαβήτη κύησης

Abstract

Gestational diabetes mellitus (GDM) is a metabolic complication of pregnancy resulting from the inability of pancreas to increase insulin production to overcome the insulin resistance of pregnancy. It is a transient condition that has to be early identified and managed in order to prevent adverse pregnancy outcomes for mother and neonatal. Increased BMI and obesity are main risk factors for GDM. Adipose tissue secretes adipokines that influence multiple organs and metabolism, in general. The aim of the present study was to investigate levels of apelin, an adipokine, in a group of women with GDM versus a group of women with normal pregnancy, in the second trimester, third trimester and 2 months postpartum and to compare apelin levels with known insulin resistance indices, such as HOMA-IR and QUICKI, in an attempt to investigate the role of apelin in pregnancy, with or without GDM. In total, 44 pregnant women with GDM, aged 31±0.9 years (study group), were compared to 44 age matched women with normal pregnancy (controls). Serum levels of apelin, glucose, insulin, total cholesterol, triglycerides, transaminases (SGOT and SGPT), urea and creatinine were determined and BMI and insulin resistance indices were calculated, in all phases of the study. BMI and apelin levels did not differ significantly between the two groups and they both increased during pregnancy and postpartum. Dyslipidemia characterized both groups. Women with GDM had lower levels of total cholesterol and higher levels of triglycerides than controls and dyslipidemia disappeared postpartum. Insulin levels were higher in women with GDM than controls. During the follow-up, glucose levels increased and insulin levels decreased significantly only in control group. Apelin levels did not correlated significantly with any of the parameters during pregnancy and postpartum, in both groups. In the group of women with GDM, apelin levels had statistically significant correlation with HOMA-IR and QUICKI. The results of the present study show that apelin levels increase during pregnancy possibly in reaction to increased insulin resistance during pregnancy, with no difference between the group of GDM and controls. In the second trimester, apelin levels could not independently predict GDM, whereas it could be considered a marker of insulin resistance after a GDM pregnancy delivery.

Ο σακχαρώδης διαβήτης κύησης (ΣΔΚ) αποτελεί μια μεταβολική επιπλοκή της κύησης που προκύπτει όταν κατά την κύηση το πάγκρεας της μητέρας αδυνατεί να παράγει τόση ινσουλίνη ώστε να υπερνικήσει την αντίσταση στην ινσουλίνη. Είναι κατάσταση προσωρινή, η οποία πρέπει να αντιμετωπιστεί έγκαιρα ώστε να αποφευχθούν δυσμενείς επιπτώσεις για τη μητέρα και το νεογνό. Η αύξηση του βάρους και η παχυσαρκία στην εγκυμοσύνη αποτελούν παράγοντα κινδύνου για την εμφάνιση ΣΔΚ. Ο λιπώδης ιστός παράγει λιποκίνες οι οποίες επηρεάζουν τη λειτουργία των οργάνων και το μεταβολισμό γενικότερα.Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν να διερευνηθούν τα επίπεδα της απελίνης, μιας λιποκίνης, σε ομάδα εγκύων γυναικών με ΣΔΚ και να συγκριθούν με εκείνα γυναικών με μη επιπλεγμένη με ΣΔΚ εγκυμοσύνη, στο δεύτερο και τρίτο τρίμηνο της εγκυμοσύνη, αλλά και δύο μήνες μετά τον τοκετό. Επιπλέον στόχος ήταν να συγκριθούν τα επίπεδα της απελίνης σε σχέση με γνωστούς δείκτες ινσουλινοαντίστασης κατά την εγκυμοσύνη, αλλά και μετά τον τοκετό.Μελετήθηκαν 44 γυναίκες με ΣΔΚ, μέσης ηλικίας 31±0,9 έτη (ομάδα ελέγχου), και συγκρίθηκαν με 44 γυναίκες με φυσιολογική εγκυμοσύνη (μάρτυρες), αντιστοίχων ηλικίων. Προσδιορίσθηκαν τα επίπεδα της απελίνης, της γλυκόζης, της ολικής χοληστερόλης, των τριγλυκεριδίων, των τρανσαμινασών (SGOT και SGPT), της ουρίας και της κρεατινίνης, ενώ υπολογίσθηκαν ο δείκτης μάζα σώματος (ΒΜΙ) και οι δείκτες αντίστασης στην ινσουλίνη HOMA-IR και QUICKI, σε τρία στιγμιότυπα (2ο τρίμηνο, 3ο τρίμηνο της εγκυμοσύνης και στη λοχεία).Ανάμεσα στις δύο ομάδες δεν παρατηρήθηκε διαφορά του ΒΜΙ ούτε της απελίνης, στα τρία στιγμιότυπα. Δυσλιπιδαιμία παρατηρήθηκε και στις δύο ομάδες των γυναικών, με εκείνες της ομάδας ελέγχου να έχουν χαμηλότερα επίπεδα ολικής χοληστερόλης και υψηλότερα τριγλυκεριδίων από τις μάρτυρες. Η δυσλιπιδαιμία υποχώρησε μετά τον τοκετό. Τα επίπεδα της ινσουλίνης ήταν υψηλότερα στις γυναίκες με ΣΔΚ σε σχέση με τις μάρτυρες. Από τις μεταβολές των παραμέτρων στα τρία στιγμιότυπα παρατηρήθηκε σημαντική αύξηση της γλυκόζης και ελάττωση των επιπέδων της ινσουλίνης μόνο στις μάρτυρες. Τα επίπεδα της απελίνης αυξήθηκαν σημαντικά ανάμεσα στα τρία στιγμιότυπα και στις δύο ομάδες, χωρίς όμως να παρουσιάζουν σημαντική συσχέτιση με τις υπόλοιπες παραμέτρους σε κάθε στιγμιότυπο και χωρίς να μπορούν να ερμηνεύσουν τα επίπεδα της γλυκόζης. Μετά τον τοκετό, παρόλα αυτά, η απελίνη σχετιζόταν στατιστικά σημαντικά με τους δείκτες ινσουλινοαντίστασης.Τα αποτελέσματα της παρούσας μελέτης καταδεικνύουν ότι τα επίπεδα της απελίνης αυξάνουν κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης πιθανόν αντιδραστικά στην αυξανόμενη αντίσταση στην ινσουλίνη. Παρόλα αυτά οι μεταβολές είναι ανάλογες στις γυναίκες με ΣΔΚ και στις μάρτυρες. Στο 2ο τρίμηνο, η απελίνη δεν μπορεί να προβλέψει το ΣΔΚ ενώ μπορεί να αποτελέσει δείκτη αντίστασης στην ινσουλίνη μετά τον τοκετό σε γυναίκες με ΣΔΚ.