Η επίδραση της συμμόρφωσης στη θεραπευτική αποτελεσματικότητα αναλόγων σωματοστατίνης σε ασθενείς με μεγαλακρία

Abstract

Acromegaly is a chronic and debilitating disease, which can be characterized as a "clinically malignant disease", since its effects on the various organs of the body lead to increased morbidity and mortality.Clinical findings and morphological changes in the body are due to increased secretion of growth hormone (GH). It has been shown that the severity of the effects of acromegaly, and hence the increased mortality, has a positive correlation with elevated levels of growth hormone and insulin growth factor 1 (IGF-I).Everyday annoyances (headache, hypertension, arthralgia, etc.), social isolation, increased morbidity and low life expectancy require early diagnosis, immediate treatment and effective cure for acromegaly. Therapeutic goals include the restoration of visual and other neurological disorders and the maintenance of pituitary function.Indicative of the urgent need to treat acromegaly are the different therapeutic approaches that have been developed, such as surgical removal of the adenoma, radiotherapy and medication previously with the administration of high doses of dopamine agonists (initially bromocriptine then quinagolide and last cabergoline), and since 1990 with the administration of somatostatin analogs (octreotide - lanreotide and recently pasreotide). Finally, since 2003, in the medication treatment of acromegaly, has been added the administration of pegvisomat, a growth hormone receptor antagonist.To date, the transsegmental excision of the adenoma that overstates growth hormone is the first approach to the problem, but the success of surgery depends on: the specialization of the neurosurgical center, how good is the neurosurgeon, pre-operative location of adenoma, the size of the adenoma, possible extensions of this to adjacent parts of the brain.Radiation of the adenoma is an alternative form of treatment of the disease, but its therapeutic effect is achieved over a long period of time. It has also been found that a large proportion of acromegaly patients show sub-subsidence, so radiation therapy is required in specialized centers.Drug treatment with somatostatin, octreotide and lanreotide analogues, showed that both GH levels were reduced by as much as about 90%, and IGF-I levels were normalized to satisfactory levels. Also, the symptoms and abnormalities of the acromegaly are significantly improved and adenoma size decreases with minimal side effects.As is now known, the effects of acromegaly on the various organs of the body lead to increased morbidity and mortality, mainly by the circulatory and respiratory system.It has also been shown that the severity of the effects of acromegaly, and hence increased mortality, has a positive correlation with both growth hormone levels and IGF-I on the one hand, and on the other hand with exposure to hypersecretion of growth hormone. Usually diagnosis and hence treatment is almost 10 years after the onset of the disease when the morphological effects of the disease are evident. Diagnosis of acromegaly is then easy, and it is extremely difficult in its initial stages since its symptoms and signs are common to a variety of conditions.

Η Μεγαλακρία είναι μια χρόνια και φθοροποιός νόσος, η οποία δύναται να χαρακτηρισθεί ως μία “κλινικά κακοήθης νόσος”, εφ΄ όσον οι επιπτώσεις της στα διάφορα όργανα του σώματος οδηγούν σε αυξημένη νοσηρότητα και θνησιμότητα. Τα κλινικά ευρήματα και οι μορφολογικές αλλαγές του σώματος οφείλονται στην αυξημένη έκκριση της αυξητικής ορμόνης (GH, growth hormone). Έχει δε αποδειχθεί ότι η βαρύτητα των επιπτώσεων της μεγαλακρίας, και κατά συνέπεια η αυξημένη θνησιμότητα, έχει θετική συσχέτιση με τις αυξημένες τιμές της αυξητικής ορμόνης και του ινσουλινόμορφου αυξητικού παράγοντα Ι (IGF-Ι, insulin growth factor 1). Τα καθημερινά ενοχλήματα (κεφαλαλγία, υπέρταση, αρθραλγίες κ.τ.λ.), η κοινωνική απομόνωση, η αυξημένη νοσηρότητα και το χαμηλό προσδόκιμο επιβίωσης, επιβάλλουν την έγκαιρη διάγνωση, την άμεση αντιμετώπιση και την αποτελεσματική θεραπεία της μεγαλακρίας. Στους θεραπευτικούς στόχους συγκαταλέγονται επίσης η αποκατάσταση των οπτικών και των άλλων νευρολογικών διαταραχών και η διατήρηση της λειτουργίας της υποφύσεως.Ενδεικτικό της επιτακτικής ανάγκης για τη θεραπεία της μεγαλακρίας είναι οι διαφορετικές θεραπευτικές προσεγγίσεις οι οποίες έχουν αναπτυχθεί, όπως η χειρουργική εκτομή του αδενώματος, η ακτινοθεραπεία και η φαρμακευτική αγωγή. παλαιότερα με τη χορήγηση υψηλών δόσεων αγωνιστών ντοπαμίνης (αρχικά βρωμοκρυπτίνη στη συνέχεια κιναγολίδη και τελευταία καβεργολίνη), και από το 1990 με τη χορήγηση αναλόγων σωματοστατίνης (οκτρεοτίδη - λανρεοτίδη και πρόσφατα πασιρεοτίδη). Τέλος από το 2003 στη φαρμακευτική αντιμετώπιση της μεγαλακρίας προστέθηκε η χορήγηση της πεγκβισομάντης που είναι ανταγωνιστής των υποδοχέων της αυξητικής ορμόνης.Μέχρι σήμερα, η διασφηνοειδική εκτομή του αδενώματος που υπερεκκρίνει αυξητική ορμόνη, αποτελεί την πρώτη προσέγγιση του προβλήματος, αλλά η επιτυχία της επέμβασης εξαρτάται από:την εξειδίκευση του νευροχειρουργικού κέντρου,την επιδεξιότητα του νευροχειρουργού, την προεγχειρητική εντόπιση του αδενώματος, το μέγεθος του αδενώματος, τις πιθανές επεκτάσεις αυτού σε παρακείμενα τμήματα του εγκεφάλου.Η ακτινοβολία του αδενώματος εναλλακτική μορφή θεραπείας της νόσου, αλλά το θεραπευτικό της αποτέλεσμα επιτυγχάνεται μετά από μεγάλο χρονικό διάστημα. Επίσης, έχει διαπιστωθεί ότι ένα μεγάλο ποσοστό μεγαλακρικών ασθενών εμφανίζει υποϋποφυσισμό και για αυτό επιβάλλεται η ακτινοθεραπεία να γίνεται σε εξειδικευμένα κέντρα.Η φαρμακευτική αγωγή με τη χορήγηση των αναλόγων σωματοστατίνης, της οκτρεοτίδης και της λανρεοτίδης δηλαδή, έδειξε ότι ελαττώνονται τόσο τα επίπεδα της GH σε ποσοστό μέχρι και 90% περίπου, όσο και ομαλοποιούνται οι τιμές του IGF-I σε ικανοποιητικά επίπεδα. Eπίσης, βελτιώνονται σημαντικά τα συμπτώματα και τα παθολογικά σημεία της μεγαλακρίας και μειώνεται το μέγεθος του αδενώματος, με ελάχιστες παρενέργειες.Όπως είναι πλέον γνωστό οι επιπτώσεις της μεγαλακρίας στα διάφορα όργανα του σώματος οδηγούν σε αυξημένη νοσηρότητα και θνησιμότητα κυρίως από το κυκλοφορικό και αναπνευστικό σύστημα.Έχει μάλιστα αποδειχθεί ότι η βαρύτητα των επιπτώσεων της μεγαλακρίας, και κατά συνέπεια η αυξημένη θνησιμότητα, έχει θετική συσχέτιση με τα επίπεδα της αυξητικής ορμόνης και του IGF-I αφ’ ενός, και αφ’ ετέρου με το διάστημα έκθεσης στην υπερέκκριση της αυξητικής ορμόνης. Συνήθως η διάγνωση και συνεπώς η θεραπεία γίνεται σχεδόν 10 έτη μετά την έναρξη της νόσου, όταν γίνονται εμφανείς οι μορφολογικές επιπτώσεις της νόσου. Τότε, η διάγνωση της μεγαλακρίας είναι εύκολη, ενώ είναι εξαιρετικά δύσκολη στα αρχικά της στάδια αφού τα συμπτώματα και τα σημεία της είναι κοινά για πληθώρα παθήσεων