Η διαπάλη του δικαιώματος προστασίας των προσωπικών δεδομένων των δημοσίων προσώπων και της ελευθερίας του τύπου

Abstract

In the doctoral thesis I tried to demonstrate, through four chapters, the interpretative relationship between the competing rights of freedom of expression and information on the one hand, to the extent that they are in line with the principle of transparency and the protection of personal data on the other. Starting point was the analysis of the constitutional background of the protection of personal data and the highlighting of the additional contribution of Article 9A of the Constitution to that protection. In the second chapter the content of the conflicting rights was investigated through a hermeneutic dialectic approach to the protection of personal data. Then, in the third chapter, the national legislative framework of the protection of personal data was described, along with its failures. In the fourth and final chapter I investigated the criteria, which must be considered for a fair balance between the freedom of the press and the protection of personal data. I examined the following crucial factors: i) being a “public figure”, including celebrities, politicians, judges, members of the Greek Orthodox Church, civil servants, professors in higher education institutions, ii) the relevance of the content of a publication revealing personal data to the exercise of public functions, iii) the compliance of the press with its obligations, iv) the correction of the record regarding a false statement that a celebrity has made which results in misleading the public, v) the disclosure of a public figure’s wrongdoing, vi) the previous voluntary disclosure of personal data, vii) the nature of the publicized personal data viii) the means of the publication ix) the impact of the publication on the public figure. In my thesis I was mainly focused on the practical application of constitutional values, national rules and European directives, referring to both domestic and European jurisprudence.

Στη διδακτορική διατριβή προσπάθησα να καταδείξω, μέσα από τέσσερεις θεματικές ενότητες, τον ερμηνευτικό συσχετισμό μεταξύ των ανταγωνιζόμενων δικαιωμάτων της ελευθερίας έκφρασης και πληροφόρησης αφενός, στο μέτρο που αυτά συμπλέουν με την αρχή της διαφάνειας, και της προστασίας των προσωπικών δεδομένων αφετέρου. Αφετηρία αποτέλεσε η ανάλυση του συνταγματικού υποβάθρου της προστασίας των προσωπικών δεδομένων και η ανάδειξη της επιπρόσθετης συμβολής στην προστασία αυτή του άρθρου 9Α Συντ. Στο δεύτερο κεφάλαιο, ερευνήθηκε το περιεχόμενο των αντίρροπων ελευθεριών, μέσα από μια ερμηνευτική διαλεκτική προσέγγιση σε σχέση με το δικαίωμα προστασίας των προσωπικών δεδομένων. Στη συνέχεια, στο τρίτο κεφάλαιο, προσδιορίστηκε το εθνικό νομοθετικό καθεστώς της προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, με την παράλληλη παρουσίαση των αστοχιών αυτού, ενώ στο τέταρτο και τελευταίο κεφάλαιο ερευνήθηκαν τα κριτήρια γενικής εφαρμογής, η συνεκτίμηση των οποίων ενδεικνύει το προτεινόμενο ως ορθό μέτρο κατίσχυσης του ενός δικαιώματος έναντι του άλλου, μέσα από τη συγκεραστική υποχώρησή τους και πάντοτε υπό την εξέταση του συγκεκριμένου πραγματολογικού υπόβαθρου της εκάστοτε υπόθεσης. Ως παράγοντες στάθμισης μελετήθηκαν ο χαρακτηρισμός ενός προσώπου ως «δημοσίου προσώπου», είτε πρόκειται για πρόσωπα της επικαιρότητας είτε για πολιτικούς και όσους συμμετέχουν στον πολιτειακό βίο της χώρας (όπως δικαστικοί λειτουργοί, λειτουργοί της ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, δημόσιοι υπάλληλοι, καθηγητές ανώτερων και ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων), η συνάφεια του περιεχομένου ενός δημοσιεύματος, που αποκαλύπτει προσωπικά δεδομένα, προς την άσκηση δημόσιων καθηκόντων του υποκειμένου, η τήρηση των συναλλακτικών υποχρεώσεων του τύπου, η ανάγκη ανάδειξης της αντιφατικής συμπεριφοράς και της υποκριτικής δημόσιας στάσης των δημοσίων προσώπων, η αποκάλυψη της παραβατικής συμπεριφοράς τους, η προηγούμενη οικειοθελής δημοσιοποίηση των προσωπικών δεδομένων εκ μέρους των ίδιων των μετέπειτα θιγέντων, η φύση των δημοσιοποιούμενων δεδομένων, το μέσο της δημοσίευσης αλλά και οι in concreto συνέπειες αυτής. Η δε αφήγηση ήταν κυρίως προσανατολισμένη στην πρακτική εφαρμογή των συνταγματικών αξιών, εθνικών κανόνων και ευρωπαϊκών οδηγιών, με προσπάθεια ισορρόπησης μεταξύ της ημεδαπής και ευρωπαϊκής νομολογίας.