Εντοπισμός ασθενών με οστεοπόρωση από τα ορθοπαντομογραφήματα με τη χρήση ειδικού ηλεκτρονικού προγράμματος

Abstract

Background: To assess the diagnostic accuracy of mandibular cortical width (MCW) as an indicator of the risk of osteoporosis.Materials and methods: The study included 343 women between 45-75 years of age. After informed consent all subjects underwent dual energy X-ray absorptiometry (DXA) of the hip and the lumbar spine (L1 to L4) in order to establish a gold standard diagnosis of osteoporosis and an orthopantomogram (OPG).From the initial subjects 28 (8.2%) did not meet the inclusion criteria. In the final sample 315 patients were included, of whom 293 were postmenopausal (93.3%) and 22 perimenopausal (6.7%). Based on the DXA examination the sample was divided into three groups: a) normal controls (n=106), b) osteopenics (n=103) and c) osteoporotics (n=106). The MCW index was calculated by three different observers using the Emago image processing software. Inter rater agreement was considered important since MCW was being tested as a possible screening tool for osteoporosis.Results: Comparisons of MCW values between normal controls, osteopenic and osteoporotic women in our sample showed that these values clearly differentiate between the three groups, especially between normal and osteoporotic subjects. Furthermore, the receiver operator characteristic curve (ROC) analysis showed this to hold true in real diagnostic terms, giving a threshold value of 3.24 for differentiating between normal and osteoporotic women.Conclusions: With ROC values ranging between 0.80 and 0.87 we can reasonably assume that the MCW index is a reliable indication of the presence of osteoporosis in a patient.Key Words: osteoporosis, panoramic radiographs, mandibular cortical width, dual energy X-ray absorptiometry, radiomorphometric indices.

ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ: Ο στόχος μας ήταν να εκτιμήσουμε τη διαγνωστική ακρίβεια του δείκτη MCW στη διάγνωση οστεοπόρωσης. ΥΛΙΚΟ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΙ: η μελέτη συμπεριέλαβε 343 γυναίκες ηλικίας 45-75 ετών. Μετά από ενημέρωση και υπογεγραμμένη συγκατάθεση όλοι οι ασθενείς της μελέτης υποβλήθηκαν σε μέτρηση DXA του ισχίου και της οσφυϊκής μοίρας της ΣΣ (Ο1-Ο4) με στόχο να τεκμηριωθεί ή όχι οστεοπόρωση με τον ιδανικό τρόπο, και σε ένα Ορθοπαντομογράφημα (πανοραμική ακτινογραφία). Από τους αρχικά 343 ασθενείς οι 28 (8,2%) δεν πληρούσαν τα κριτήρια στρατολόγησης στη μελέτη. Στο τελικό δείγμα περιελήφθησαν 315 ασθενείς από τους οποίες οι 293 (93,3%) ήταν μετεμμηνοπαυσιακές και οι 22 ήταν περιεμμηνοπαυσιακές (6,7%). Με βάση το DXA το δείγμα διαχωρίστηκε σε τρεις ομάδες: α) φυσιολογικές (106 ασθενείς), β) οστεοπενικές (103) και γ) οστεοπορωτικές (106). Ο MCW δείκτης μετρήθηκε στις πανοραμικές λήψεις από τρεις ανεξάρτητους παρατηρητές με χρήση του προγράμματος επεξεργασίαας εικόνας Emago. Μετρήθηκε ο δείκτης συμφωνίας των παρατηρητών ως σημαντικός παράγοντας αφού ο MCW μελετήθηκε ως πιθανό εργαλείο πληθυσμιακού ελέγχου οστεοπόρωσης. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: η σύγκριση των τιμών MCW μεταξύ φυσιολογικών, οστεοπενικών και οστεοπορωτικών γυναικών στο δείγμα μας, έδειξε ότι αυτές οι τιμές διαφοροδιαγνώσκουν, ξεχωρίζουν σαφώς τις τρεις αυτές ομάδες και κυρίως την ομάδα των φυσιολογικών από εκείνη των οστεπορωτικών. Επιπλέον, η ROC ανάλυση των μετρήσεων του MCW, επιβεβαίωσε τα παραπάνω με πραγματικούς διαγνωστικούς όρους, δίνοντας κατώφλι διαφοροποίησης των φυσιολογικών από τις οστεοπορωτικές την τιμή 3.24 mm.ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: με ROC τιμές μεταξύ 0.80 και 0.87 μπορούμε δικαιολογημένα να συμπεράνουμε ότι ο MCW αποτελεί έναν αξιόπιστο δείκτη παρουσίας οστεοπόρωσης.