Μηχανισμοί πολεοδομικής παρέμβασης και σύγχρονη νομοθεσία: έμφαση στη μεταφορά δικαιωμάτων ανάπτυξης και στη μεταφορά συντελεστή δόμησης

Abstract

In this dissertation a planning intervention mechanism is been studied, analyzed and presented as it has been formulated in Transfer of Development Rights (TDR) and Transfer of Floor Area Ration (MSD), in respect of Development Control, and applied in five countries, namely USA, Italy, Greece, Cyprus and Britain. Urban planning mechanism for redistribution of development rights on the purpose of preservation - protection social, cultural and environmental resources, based on separation of the right of development of land from land ownership and management as a separate commodity. It is placed between the taking of private property by eminent domain and restriction on the right to land development by zoning regulations. Temporary legislation is been referred to the Greek Legislation which was put into effect under the provisions of the article 24 combined with the article 17 of the Greek constitution of 1975 during the years 1976-2009. Comparative study and research of similarities, differences and all the important elements of proposals of the above three mechanisms and the experience of implementation in Greece led to conclusions about the important factors of success and achievement of sustainable development objectives.

Με την παρούσα διατριβή διερευνάται μια μέθοδος παρέμβασης στην αστική ανάπτυξη εναλλακτική απέναντι σε θεσμοθετημένες και επί μακρόν εφαρμοζόμενες, όπως διατυπώθηκε σε προτάσεις και εφαρμογές με τρεις μηχανισμούς τη Μεταφορά Δικαιωμάτων Ανάπτυξης - Transfer of Development Rights (TDR), τον Έλεγχο της Ανάπτυξης - Development Control και τη Μεταφορά Συντελεστή Δόμησης (ΜΣΔ), σε πέντε συνολικά χώρες (ΗΠΑ, Ιταλία-Βρετανία-Ελλάδα και Κύπρο, αντίστοιχα). Πολεοδομικός μηχανισμός αναδιανομής δομικής ανάπτυξης με σκοπό την προστασία-διατήρηση κοινωνικών, πολιτιστικών, περιβαλλοντικών αγαθών. Βασίζεται στον διαχωρισμό του δικαιώματος δομικής ανάπτυξης από την κυριότητα της γης και την διαχείρισή της σαν χωριστού αγαθού. Ευρίσκεται μεταξύ της στέρησης της ιδιοκτησίας-ιδιωτικής ακίνητης περιουσίας με αναγκαστική απαλλοτρίωση και με καταβολή αποζημίωσης και των κανονιστικών όρων και περιορισμών δόμησης χωρίς αποζημίωση. Η σύγχρονη νομοθεσία αναφέρεται στην ελληνική νομοθεσία που εκδόθηκε σύμφωνα με τις επιταγές του άρθρου 24 σε συνδυασμό με το άρθρο 17 του Συντάγματος του 1975 κατά το διάστημα 1976-2009 με έρευνα των αντίστοιχων ρυθμίσεων στα πλαίσια του ΝΔ 17/7/1923. Η συγκριτική μελέτη των στοιχείων των τριών μηχανισμών, η αναζήτηση ανάμεσα σε ομοιότητες, διαφορές και στα επιμέρους στοιχεία επιτυχίας και αποτελεσματικότητας ή αποτυχίας και απενεργοποίησης μεταξύ της ελληνικής εκδοχής και των προτάσεων και εφαρμογών στις άλλες χώρες οδηγούν στο συμπέρασμα της αναγκαιότητας προσαρμογής των εκάστοτε μηχανισμών παρέμβασης του πολεοδομικού σχεδιασμού στις συνθήκες, τα κεκτημένα και τις ιδιαιτερότητες για την επίτευξη των στόχων της αειφόρου ανάπτυξης.