Δοκιμασία καταστολής δεξαμεθαζόνης και ολική χοληστερόλη σε άτομα με πρόσφατη απόπειρα αυτοκτονίας: συσχέτιση με ψυχομετρικές παραμέτρους

Abstract

BACKGROUND: The role of lipids and the function of HPA axis constitute a modern research field in the neurobiology of suicidal behavior. The present study focuses on total cholesterol levels and basic morning cortisol and as well as on the evaluation of the HPA axis through the estimation of dexamethasone suppression test (DST) in patients with recent suicide attempts. Moreover, the relationship with psychometric parameters was explored.METHOD: One hundred fifty seven patients with recent suicide attempts (48men and 109 women) in the age range of 18 to 91 were studied. Total cholesterol levels and basic morning cortizol were measured in these patients. DST was used in 87 of these patients. Psychiatric diagnoses were established according to DSM-IV-TR. All participants were evaluated using the Suicide Intent Scale (SIS), the Beck Depression Inventory (BDI), the Agression Questionnaire (AQ) and the Symptom Checklist-90-R (SCL-90-R). A control group of 160 healthy individuals (60 men and 100 women) matched by sex and age to the suicide attempters was used for the comparison of total cholesterol and cortisol levels.RESULTS: The group of suicide attempters had significantly lower total cholesterol levels compared to the group of control subjects. Both men and women had lower total cholesterol levels compared to same sex healthy controls. The difference was present in all three diagnostic groups (psychosis, affective disorder, and other diagnosis).Female, but not male attempters had significantly higher BMI values compared to healthy controls. Violent attempts were more frequent in male and in psychotic attempters. There were no differences in total cholesterol levels between violent and non-violent attempters. Basic cortisol levels did not differ significantly between suicide attempters and healthy controls. No differences were found in DST results between the two sexes, the three diagnostic groups and violent-non violent suicide attempts. Total cholesterol and basic morning cortisol levels did not differ significantly between suppressors and non-suppressors. The correlations between total cholesterol, basic morning cortisol, DST results and suicide intent, severity of depression or aggression were all non-significant.Violent attempters present a greater range and severity of psychopathology, and significantly higher levels of perceived distress, more severe depressive symptoms, and higher levels of obsessivity- compulsivity, anxiety and psychoticism compared with non-violent attempters. There were, though, no significant differences in the aggression rating scale score between violent and non-violent attempters.CONCLUSIONS: The results support the role of total cholesterol as a risk factor for suicide attempts at least in psychiatric patients. The hypothesis of HPA hyperactivity in suicidal behavior is not been confirmed by this study. Violent methods are associated with severe psychic dysphoria and severe depressive symptoms in combination with high levels of anxiety, obsessivity- compulsivity and psychoticism. Total cholesterol levels were not related to any specific psychiatric symptomatology and the neurobiological mechanisms that connect low cholesterol levels to auto-destructive behaviors remain unclear.

ΣΚΟΠΟΣ: Ο ρόλος των λιπιδίων και η λειτουργία του άξονα υποθαλάμου –υπόφυσης – επινεφριδίων (ΥΥΕ) αποτελούν ένα σύγχρονο πεδίο έρευνας στη νευροβιολογία της αυτοκτονικής συμπεριφοράς. Η παρούσα εργασία εστιάζει στη μελέτη των επιπέδων της ολικής χοληστερόλης, της πρωινής κορτιζόλης και της δραστηριότητας του άξονα ΥΥΕ μέσω της δοκιμασίας καταστολής με δεξαμεθαζόνη σε άτομα με πρόσφατη απόπειρα αυτοκτονίας, καθώς και στις πιθανές συσχετίσεις των βιολογικών αυτών παραγόντων με ψυχομετρικές παραμέτρους. ΜΕΘΟΔΟΣ: Μελετήθηκαν συνολικά 157 άτομα με πρόσφατη απόπειρα αυτοκτονίας (48 άνδρες και 109 γυναίκες) ηλικιακού φάσματος από 18 έως 91 ετών, στους οποίους προσδιορίστηκαν τα επίπεδα της ολικής χοληστερόλης και τα βασικά επίπεδα της κορτιζόλης. Σε 87 άτομα (28 άνδρες και 59 γυναίκες) έγινε η δοκιμασία καταστολής με δεξαμεθαζόνη. Καθορίστηκαν οι διαγνώσεις των αποπειραθέντων σύμφωνα με τα κριτήρια του Διαγνωστικού και Στατιστικού Εγχειριδίου των Ψυχικών Διαταραχών (Τέταρτη Έκδοση), DSM IV-TR. Τα άτομα που συμμετείχαν στη μελέτη αξιολογήθηκαν με την κλίμακα αυτοκτονικής πρόθεσης του Beck (SIS), την κλίμακα κατάθλιψης του Beck (BDI), το ερωτηματολόγιο της επιθετικότητας (AQ), καθώς και με τo ερωτηματολόγιο γενικής ψυχοπαθολογίας SCL-90-R. Χρησιμοποιήθηκε ομάδα 160 υγιών μαρτύρων (60 άνδρες και 100 γυναίκες) σύμφωνων ως προς την ηλικία και το φύλο με τους αποπειραθέντες για την εκτίμηση των βιολογικών δεδομένων. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Στην ομάδα των ατόμων με πρόσφατη απόπειρα αυτοκτονίας, οι τιμές της ολικής χοληστερόλης που καταγράφονται είναι σημαντικά μικρότερες σε σύγκριση με τους υγιείς μάρτυρες, εύρημα που επιβεβαιώνεται τόσο για τους άνδρες, όσο και για τις γυναίκες με απόπειρα, αλλά και για κάθε μία διαγνωστική κατηγορία χωριστά (ψύχωση, συναισθηματική διαταραχή, ‘’άλλη διάγνωση’’). Επίσης, οι άνδρες με πρόσφατη απόπειρα έχουν σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα ολικής χοληστερόλης σε σύγκριση με τις γυναίκες. Από τη μελέτη του πληθυσμού προέκυψε ότι οι αποπειραθείσες έχουν σημαντικά υψηλότερες τιμές του δείκτη μάζας σώματος σε σύγκριση με τις υγιείς μάρτυρες, ενώ δεν διαπιστώθηκε αντίστοιχη διαφορά στους άνδρες. Οι απόπειρες με βίαιη μέθοδο είναι συχνότερες στους άνδρες και στα άτομα με ψύχωση, ενώ η κατανομή των τιμών της ολικής χοληστερόλης δεν διαφέρει σημαντικά μεταξύ των ατόμων με βίαιη και εκείνων με μη βίαιη απόπειρα. Οι βασικές τιμές της κορτιζόλης δεν παρουσιάζουν σημαντική διαφορά μεταξύ των ατόμων με πρόσφατη απόπειρα αυτοκτονίας και των υγιών μαρτύρων. Η συχνότητα της θετικής και της αρνητικής δοκιμασίας καταστολής με δεξαμεθαζόνη δεν παρουσιάζει σημαντικές διαφορές μεταξύ των δύο φύλων, των τριών διαγνωστικών κατηγοριών, καθώς και μεταξύ των βίαιων και μη βίαιων αποπειρών, ενώ οι κατανομές της ολικής χοληστερόλης και της πρωινής κορτιζόλης δεν διαφέρουν σημαντικά μεταξύ των ατόμων με θετική και εκείνων με αρνητική δοκιμασία δεξαμεθαζόνης. Δεν διαπιστώθηκαν σημαντικές συσχετίσεις μεταξύ της ολικής χοληστερόλης, της πρωινής κορτιζόλης και των αποτελεσμάτων της δοκιμασίας καταστολής με δεξαμεθαζόνη με την αυτοκτονική πρόθεση, τη βαρύτητα της κατάθλιψης και την επιθετικότητα. Τα άτομα με βίαιες απόπειρες διαπιστώθηκε ότι παρουσίαζαν μεγαλύτερο εύρος και βαρύτητα στην ψυχοπαθολογία, αλλά και σημαντικά υψηλότερα επίπεδα αντιλαμβανόμενης δυσφορίας, καθώς και σημαντικά βαρύτερη καταθλιπτική συμπτωματολογία, υψηλότερα επίπεδα ψυχαναγκαστικότητας – καταναγκαστικότητας , άγχους και ψυχωτισμού σε σχέση με τα άτομα με μη βίαιη απόπειρα, ενώ οι δύο τύποι των αποπειρών δεν διέφεραν μεταξύ τους ως προς την βαθμολογία στην κλίμακα επιθετικότητας. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Τα παραπάνω ευρήματα υποστηρίζουν το ρόλο της ολικής χοληστερόλης ως παράγοντα κινδύνου για απόπειρα αυτοκτονίας τουλάχιστον σε άτομα με ψυχιατρική διαταραχή. Η υπόθεση για αυξημένη δραστηριότητα του άξονα ΥΥΕ στην αυτοκτονική συμπεριφορά δεν στηρίζεται από τα αποτελέσματα της παρούσας μελέτης. Η βίαιη μέθοδος των αποπειρών αυτοκτονίας σχετίζεται με σοβαρή ψυχική δυσφορία και βαρύτερη καταθλιπτική συμπτωματολογία σε συνδυασμό με υψηλά επίπεδα άγχους, ψυχαναγκαστικότητας-καταναγκαστικότητας, αλλά και ψυχωτισμού. Τα επίπεδα χοληστερόλης πάντως δεν συσχετίζονται με τη ψυχιατρική συμπτωματολογία. Παρόλον ότι συζητείται η σύνδεση της χοληστερόλης με την κεντρική σεροτονεργική δραστηριότητα, οι νευροβιολογικοί μηχανισμοί με τους οποίους η χαμηλή χοληστερόλη μπορεί να οδηγήσει σε αυτοκαταστροφική συμπεριφορά παραμένουν αδιευκρίνιστοι.