Χωρο-χρονική επιδημιολογική μελέτη του καρκίνου του πνεύμονα στην Κρήτη από το 2000-2013: συσχέτιση με δημογραφικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες κινδύνου

Abstract

Aim of this PhD study was to explore the lung cancer burden in Crete for two decades, through the use of population-level data on incidence, mortality and survival. In addition, secondary objectives were to: a) map the incidence and mortality rates per municipality in Crete and assess them spatio-temporally; b) explore the spatial-temporal trends and identify spatial clusters of the disease; c) assess the main risk factors, including demographics, social, economic and behavioral characteristics, the clinical profile of patients and selected outdoor air pollution. Special focus was placed on the role of tobacco smoking and the under study outdoor air pollutants (PM2,5, PM10, PM2,5-10, PM2,5 absorbance, NO2, NOx), as well as on the role of the financial crisis in lung cancer mortality. Data were obtained from the Cancer Regional Population Center of Crete (www.crc.uoc.gr) for the period 1992-2013, while several methods of biostatistics and spatial statistics were applied.

Η παρούσα διατριβή είχε ως στόχο τη διερεύνηση του φορτίου του καρκίνου του πνεύμονα στην Κρήτη για δύο δεκαετίες, μέσω της χρήσης πληθυσμιακών δεδομένων για την επίπτωση, τη θνησιμότητα και την επιβίωση. Επιπρόσθετα, επιμέρους στόχοι ήσαν: α) η χαρτογράφηση των δεικτών επίπτωσης και θνησιμότητας ανά Δήμο στην Κρήτη και η χωρο-χρονική τους μελέτη, β) η διερεύνηση των χωρο-χρονικών τάσεων και η ανάδειξη των γεωγραφικών συστάδων (spatial clusters) τα νόσου, γ) η αναζήτηση των κύριων παραγόντων κινδύνου, συμπεριλαμβανομένων των δημογραφικών στοιχείων, των κοινωνικών, οικονομικών και συμπεριφοριστικών χαρακτηριστικών, του κλινικού προφίλ των ασθενών και επιλεγμένων περιβαλλοντικών εκθέσεων (outdoor air pollution). Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στο ρόλο του καπνίσματος και στους υπό μελέτη ρύπους (PM2,5, PM10, PM2,5-10, PM2,5 absorbance, NO2, NOx), καθώς και στο ρόλο της οικονομικής κρίσης στη θνησιμότητα από καρκίνο του πνεύμονα. Χρησιμοποιήθηκαν δεδομένα από το 1992 έως το 2013, τα οποία συλλέχθηκαν από το περιφερειακό πληθυσμιακό Κέντρο Καταγραφής Καρκίνου της Κρήτης (www.crc.uoc.gr) και εφαρμόστηκαν μέθοδοι βιοστατιστικής και χωρικής στατιστικής.