Η ανάλυση των περιφερειακών συστημάτων καινοτομίας

Abstract

A regional system of innovation underlines the dynamic, cumulative and social nature of the innovation production process. This regional aggregation includes research institutes, academic institutions, training organizations, policy makers, financing organizations, clusters and intermediary facilitating actors for technology transfer. The final beneficiaries of the coordinated frame of support for the production of innovation are the enterprises of region. The approaches of analysis of regional system of innovation follow two basic approaches. The systemic approach which analyzes in detail the internal attribution of regions examining the system failures and the metric approach which analyzes the indicators of imputs and outputs examining the market failures. The systemic approach is used in empirical studies applied on a limited number of regions with specialized regional characteristics while the metric approach is applied in wide number of regions as an exercise of indicator benchmarking without however the analytic deepening of the systemic approach. This study attempts to answer the research question concerning the possibility of the convergence of these two approaches of analysis. The result of the investigation is the development of an analytical framework (Interaction Intensity Index- 3[I]) with satisfactory level of analytic capacity, detailed description of innovation activities, along with the possibility of periodical renewal of data and also with possibility of comparative analysis between regions. The analytical framework has been used for clustering the European regional innovation systems based on the systemic features, for the analysis of Greek regional innovation systems, for the analysis of geographic agglomeration of innovation resources as well as for the design and evaluation of innovation growth policies.

Ένα περιφερειακό σύστημα καινοτομίας υπογραμμίζει τη δυναμική, συσσωρευτική και κοινωνική φύση της διαδικασίας παραγωγής καινοτομίας. Αυτή η περιφερειακή συνάθροιση περιλαμβάνει ερευνητικά ιδρύματα, πανεπιστημιακά ιδρύματα, οργανισμούς κατάρτισης, φορείς χάραξης πολιτικής, χρηματοοικονομικούς οργανισμούς, συστάδες και ενδιάμεσους οργανισμούς μεταφοράς τεχνολογίας. Ο τελικός αποδέκτης του συντονισμένου πλαισίου υποστήριξης για την παραγωγή καινοτομίας είναι οι επιχειρήσεις μίας περιφέρειας. Οι προσεγγίσεις της ανάλυσης ενός περιφερειακού συστήματος καινοτομίας ακολουθούν δύο βασικές προσεγγίσεις. Η συστημική προσέγγιση η οποία αναλύει σε λεπτομέρεια τα ενδοστοιχεία απόδοσης των περιφερειών εξετάζοντας τις αποτυχίες του συστήματος και η μετρική προσέγγιση η οποία αναλύει τα δείκτες εισροών και εκροών εξετάζοντας τις αποτυχίες της αγοράς. Η συστημική προσέγγιση περιορίζεται σε εμπειρικές μελέτες περιορισμένου αριθμού περιφερειών με εξειδικευμένα χαρακτηριστικά ανάλυσης ενώ η μετρική σε ευρεία άσκηση συγκριτικής αξιολόγησης δεικτών χωρίς όμως την αναλυτική εμβάθυνση της συστημικής προσέγγισης. Η μελέτη αυτή επιχειρεί να απαντήσει στο ερευνητικό ερώτημα περί της δυνατότητας σύγκλισης των δύο αυτών προσεγγίσεων ανάλυσης περιφερειακών συστημάτων καινοτομίας. Το αποτέλεσμα της διερεύνησης είναι ανάπτυξη ενός αναλυτικού πλαισίου (Interaction Intensity Index- 3Ι) με ικανοποιητικό επίπεδο αναλυτικής ικανότητας και εξειδίκευση των διεργασιών της καινοτομίας, με περιοδική ανανέωση των στοιχείων αλλά και με δυνατότητα συγκριτικής ανάλυσης μεταξύ πολλών περιφερειών. Το αναλυτικό πλαίσιο χρησιμοποιήθηκε για την ομαδοποίηση (clustering) των Ευρωπαϊκών περιφερειακών συστημάτων καινοτομίας με βάση τα συστημικά τους χαρακτηριστικά, την ανάλυση των Ελληνικών περιφερειών σε Εθνικό επίπεδο, την ανάλυση γεωγραφικών συγκεντρώσεων απόδοσης των ενδοστοιχείων καινοτομίας σε Ευρωπαϊκό επίπεδο καθώς και για την αξιολόγηση και χάραξη των πολιτικών ανάπτυξης της καινοτομίας.