Συσχέτιση δομικών και λειτουργικών δεικτών πρώιμης αθηρωμάτωσης με τα χαρακτηριστικά του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών σε υγιείς μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες

Abstract

Introduction: Women with polycystic ovary syndrome (PCOS) are characterized by an accumulation of cardiovascular risk factors, which possibly increase the risk of cardiovascular disease (CVD), from a relatively young age. Menopause on the other hand, presents an additional negative effect towards metabolic dysfunction. However, the association between cardiovascular risk and PCOS after menopause has not been adequately investigated. We aimed to evaluate the effect of PCOS on markers of subclinical atherosclerosis in non-diabetic postmenopausal women. Methods: 286 postmenopausal women with intact ovaries participated in this cross-sectional analysis. Presence of ≥3 characteristics corresponded to the PCOS phenotype: central obesity, insulin resistance, current hyperandrogenism or history of clinical androgen excess, history of irregular menses or infertility. We compared markers of vascular structure and function [intima-media thickness, atheromatous plaques presence as well as flow-mediated dilation, pulse wave velocity (PWV) and augmentation index, respectively] between women with a PCOS phenotype and the rest of the sample, who served as controls. Results: Higher levels of PWV were observed in women with PCOS when compared with controls (9.46±1.74 vs. 8.60±1.51 m/s, P=0.001, univariate). Increasing components of PCOS associated with higher levels of PWV (P-value for linear trend < 0.001). Multivariate regression analysis showed that PWV was predicted by the PCOS phenotype, age and systolic blood pressure. Conclusion: Asymptomatic, non-diabetic, postmenopausal women with a putative PCOS phenotype exhibit increased arterial stiffness, independently of age, body mass index or blood pressure. This might present one mechanism explaining the effect of PCOS towards the development of CVD later in life.

Εισαγωγή: Οι μεταβολικές διαταραχές που εκδηλώνονται σε γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS) φαίνεται να συσχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο υπέρτασης και καρδιαγγειακής νόσου. Η εμμηνόπαυση αποτελεί ανεξάρτητο παράγοντα κινδύνου για την εκδήλωση καρδιαγγειακής νόσου, ωστόσο η σχέση ανάμεσα στον καρδιαγγειακό κίνδυνο και το PCOS μετά την εμμηνόπαυση δεν έχει διερευνηθεί επαρκώς. Στόχος της μελέτης μας ήταν η αξιολόγηση της επίδρασης του PCOS ως προς την ανάπτυξη υποκλινικής αθηροσκλήρυνσης, σε μη-διαβητικές εμμηνοπαυσιακές γυναίκες.Μέθοδοι: Η παρούσα μελέτη διασταύρωσης συμπεριέλαβε 286 εμμηνοπαυσιακές γυναίκες με ακέραιες και τις δύο ωοθήκες. Ο φαινότυπος PCOS ορίστηκε από την παρουσία τουλάχιστον τριών από τα παρακάτω: ινσουλινοαντοχή, κεντρική παχυσαρκία, τρέχουσα υπερανδρογοναιμία ή ιστορικό κλινικά έκδηλης υπερπαραγωγής ανδρογόνων, ιστορικό υπογονιμότητας καθώς και ιστορικό διαταραχών της εμμήνου ρύσεως. Παραδοσιακοί παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου καθώς και δείκτες αγγειακής δομής (πάχος έσω-μέσου χιτώνα, παρουσία αθηρωματικής πλάκας) και αγγειακής λειτουργίας (εξαρτώμενη από τη ροή αγγειοδιαστολή της βραχιονίου αρτηρίας, ταχύτητα σφυγμικού κύματος [PWV], κεντρικός αυξητικός δείκτης) εκτιμήθηκαν συγκριτικά ανάμεσα σε γυναίκες με φαινότυπο PCOS και το υπόλοιπο δείγμα, που χρησιμοποιήθηκε ως ομάδα ελέγχου.Αποτελέσματα: Οι γυναίκες με φαινότυπο PCOS (Ν=43) παρουσίασαν υψηλότερες τιμές συστολικής αρτηριακής πίεσης (ΣΑΠ) και τριγλυκεριδίων και χαμηλότερες τιμές HDL-χοληστερόλης σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου. Οι μέσες τιμές του PWV διέφεραν σημαντικά ανάμεσα στις γυναίκες PCOS και την ομάδα ελέγχου (9.46±1.74 vs. 8.60±1.51 m/s, P=0.001, μονοπαραγοντική ανάλυση). Η πολυπαραγοντική γραμμική παλινδρόμηση κατέδειξε ότι η παρουσία του PCOS φαινοτύπου, σε συνδυασμό με την ηλικία και τη ΣΑΠ ήταν οι μόνοι ανεξάρτητοι προβλεπτικοί παράγοντες της PWV.Συμπεράσματα: Η αρτηριακή σκληρία είναι αυξημένη σε ασυμπτωματικές, μη-διαβητικές εμμηνοπαυσιακές γυναίκες, που εκδηλώνουν τα χαρακτηριστικά του υποθετικού PCOS φαινοτύπου, ανεξάρτητα από την ηλικία, το δείκτη μάζας σώματος ή την αρτηριακή πίεση. Αυτή η συσχέτιση πιθανόν να αποτελεί ένα μηχανισμό μέσω του οποίου το PCOS αυξάνει τον κίνδυνο εκδήλωσης καρδιαγγειακής νόσου και υπέρτασης, παράλληλα με την αύξηση της ηλικίας.