Ευρωπαϊκή Ένωση και θεσμοί τοπικής και περιφερειακής διακυβέρνησης στην Ελλάδα

Abstract

The present thesis attempts to shed light on the issue of the twofold influence of the European Union on the domestic subnational institutions: as a factor that not only poses pressures for adaptation but offers opportunities for subnational mobilisation as well. The thesis focuses on the degree of direct and unmediated mobilisation of the domestic institutions in the EU arena, as a reflection of the successive waves of decentralization that began in the second half of the 1980s.The direct presence of the Greek subnational authorities in the EU is investigated through a threefold typology of mobilisation: a) financial, b) regulative, and c) co-operative. The analysis aims at providing answers to the question of the extend that the europeanization pressures favoured direct subnational mobilisation in the supranational (European) arena. Historical new institutionalism, Europeanization and multi-level governance constitute the theoretical framework, while empirical data are drawn from distinctive case studies for each type of mobilisation with a view to provide general conclusions (deductive approach).

Η παρούσα διατριβή επιχειρεί να διαπραγματευθεί το θέμα της διττής επίδρασης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) στους εγχώριους θεσμούς τοπικής και περιφερειακής διακυβέρνησης: αφ’ ενός ως παράγοντα πίεσης για προσαρμογές, αφ’ ετέρου ως πεδίο προσφοράς ευκαιριών υποεθνικής κινητοποίησης (subnational mobilization). Ειδικότερα, αναζητείται ο βαθμός στον οποίο αναπτύχθηκε η απευθείας (direct) και αδιαμεσολάβητη από εθνικές αρχές κινητοποίηση των εγχώριων θεσμών στην ΕΕ, ως αντανάκλαση διαδοχικών μεταρρυθμιστικών πρωτοβουλιών αποκέντρωσης που εκκίνησαν στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του 1980. Η απευθείας δραστηριοποίηση των αυτοδιοικητικών και αποσυγκεντρωμένων αρχών της χώρας στην ΕΕ διερευνάται μέσω τριών τύπων κινητοποίησης που συνδέονται με προσπάθειες: α) άντλησης χρηματοδοτικών πόρων, β) άσκησης επιρροής σε θεσμικά όργανα της ΕΕ και, γ) ανάπτυξης οριζόντιων συνεργασιών. Η ανάλυση επιχειρεί να απαντήσει στο ερώτημα του κατά πόσο οι εξευρωπαϊστικές πιέσεις εκσυγχρονισμού των υποεθνικών θεσμών ευνόησαν την ανάπτυξη της απευθείας κινητοποίησής τους στο υπερεθνικό (ενωσιακό) επίπεδο εξουσίας. Η προσέγγιση του ιστορικού νεοθεσμισμού, ο εξευρωπαϊσμός και η πολυεπίπεδη διακυβέρνηση συγκροτούν το θεωρητικό πλαίσιο εντός του οποίου αναλύονται τα εμπειρικά δεδομένα που αντλούνται από διακριτές μελέτες περίπτωσης για κάθε τύπο κινητοποίησης, με σκοπό την εξαγωγή ευρύτερων συμπερασμάτων.