Οι πολλαπλές κύστεις του Naboth ως προγνωστικός παράγοντας δυσπλασίας, προκαρκινικών καταστάσεων και καρκίνου του τραχήλου της μήτρας και του ενδομητρίου

Abstract

The originality of this study lies in the fact that, in all previous studies, single Naboth cysts in the endocervix were considered to be an asymptomatic condition and an incidental finding, without suspicion of malignancy or other serious pathology. In case of confirmation of this hypothesis, the presence of multiple Nabothian cysts should lead to systematic evaluation, in order to investigate if they are associated with dysplasia or malignancy of the endocervical canal or the endometrium. These findings could be used as markers for early disease detection, as well as the next step for designing new cytological and histopathological approaches. The current study is a prospective, clinical-laboratory case-control study. It was conducted in the 2nd Department of Obstetrics and Gynaecology of the Aristotle University of Thessaloniki, in the Hippokratio General Hospital of Thessaloniki; 162 women from the general population, of both reproductive and non-reproductive age participated; all women were examined with ultrasound or presented with multiple Nabothian cysts on any imaging modality, as well as women who presented with various conditions for elective surgery. Women with multiple Nabothian cysts comprised the study group (n=84), whereas women without Nabothian cysts comprised the control group (n=78). Results were compared with those of possible further surgical procedures.Results have been divided into primary and secondary results. Primary results consisted of the prevalence of dysplasia and malignancy in both groups. Secondary results consisted of the age when appearance of multiple Nabothian cysts is more often, and the number of cysts (0 vs. ≥1). The study group was divided according to the number of cysts (0 vs. ≥1, 1-3 vs. ≥4), age (menopausal vs. reproductive) and body weight (normal vs. overweight/obese). The study sample provides a representative view of the frequency of multiple Nabothian cysts in the general population, since 50% of women presented with 1 to 6 cysts. It is noteworthy, that all women who presented with malignancy, either with or without multiple cysts, were menopausal; this is in agreement with the fact that due to estrogen decrease, the cervical epithelium is thinned. Cytological malignancy in 11 women was associated with multiple cysts (2 – 5), whereas the same finding was associated with no cysts in eight women. Ηistopathological examination showed that eight women with multiple cysts had malignancy, and out of those without cysts, eight more women were diagnosed with malignancy. Both results had no correlation with patients’ body weight. One should be careful regarding differential diagnosis of multiple Nabothian cysts from adenoma malignum, which has a characteristic multicystic appearance, is localized deep in the cervix, is usually large and patients complain of increased serous vaginal discharge. In conclusion, a future aim would be to conduct studies in larger populations, with more demographic factors and clinical data, in order to further clarify this issue.

Η πρωτοτυπία της παρούσας μελέτης έγκειται στο γεγονός ότι σε μελέτες που έχουν γίνει στο παρελθόν, οι μεμονωμένες κύστεις του Naboth στον ενδοτράχηλο θεωρούνταν μια ασυμπτωματική κατάσταση και ένα τυχαίο εύρημα, χωρίς υποψία κακοήθειας ή άλλης παθολογικής διεργασίας. Αν επιβεβαιωθεί η υπόθεση, θα εξετάζεται συστηματικά εάν η εμφάνιση πολλαπλών κύστεων του Naboth είναι απόρροια μιας εξαλλαγής, δυσπλασίας ή καρκίνου του τραχήλου ή ενδομητρίου. Τα αποτελέσματα αυτά θα μπορούσαν να χρησιμεύσουν ως δείκτες παρακολούθησης και αξιολόγησης για την έγκαιρη εντόπιση των γυναικών που νοσούν, αλλά και ως επόμενο βήμα για το σχεδιασμό νέων μέτρων προσέγγισης, κυτταρολογικά και ιστολογικά. Η συγκεκριμένη μελέτη αποτελεί μια προοπτική κλινικο-εργαστηριακή μελέτη τύπου ασθενών – μαρτύρων και πραγματοποιήθηκε στη Β ́ Μαιευτική – Γυναικολογική Κλινική του Α.Π.Θ., στο Γ.Ν.Θ. «Ιπποκράτειο». Συμμετείχαν 162 γυναίκες αναπαραγωγικής και μη ηλικίας από το γενικό πληθυσμό, οι οποίες ελέγχθησαν υπερηχογραφικά ή εμφάνισαν τις πολλαπλές κύστεις του Naboth μετά από οποιονδήποτε απεικονιστικό έλεγχο στα εξωτερικά ιατρεία της Κλινικής, καθώς και γυναίκες αναπαραγωγικής και μη ηλικίας, οι οποίες προσήλθαν για διάφορες γυναικολογικές παθήσεις στη κλινική. Οι γυναίκες με τα περιγραφόμενα ευρήματα αποτέλεσαν την ομάδα μελέτης, σύνολο 84, ενώ γυναίκες χωρίς τα υπερηχογραφικά ευρήματα την ομάδα ελέγχου, σύνολο 78. Ακολούθησε σύγκριση με τα αποτελέσματα των κυτταρολογικών ελέγχων και βιοψιών μετά από τις χειρουργικές επεμβάσεις. Τα αποτελέσματα χωρίστηκαν σε πρωτεύοντα όπου περιγράφηκε το ποσοστό επίπτωσης δυσπλασίας και καρκίνου στις δύο ομάδες, και σε δευτερεύοντα όπου παρατέθηκε η ηλικία, στην οποία εμφανίζονται πιο συχνά οι πολλαπλές κύστεις του Naboth, και ο αριθμός των κύστεων( 0 έναντι ≥ 1). Η ομάδα μελέτης διαιρέθηκε με βάση τον αριθμό των κύστεων (0 έναντι ≥1, 1-3 έναντι ≥4), την ηλικία (εμμηνοπαυσιακές έναντι προ-εμμηνοπαυσιακές) και το βάρος (φυσιολογικές έναντι υπέρβαρες / παχύσαρκες). Το δείγμα της μελέτης αποτέλεσε ένα αντιπροσωπευτικό στοιχείο προσδιορισμού της συχνότητας του αριθμού των κύστεων Naboth, αφού από το σύνολο των γυναικών που συμμετείχαν στην αξιολόγηση το 50% αυτών εμφάνισαν από μια ως και 6 κύστες. Χαρακτηριστικό είναι ότι οι γυναίκες που εμφάνισαν κακοήθεια είτε με πολλαπλές είτε με μεμονωμένες κύστεις βρίσκονταν στην εμμηνόπαυση, στοιχείο που συμφωνεί με την παρατήρηση ότι σε εμμηνοπαυσιακές γυναίκες υπάρχει μείωση των οιστρογόνων με επακόλουθη λέπτυνση του επιθηλίου του τραχήλου. Η κυτταρολογική ένδειξη κακοήθειας σε 11 γυναίκες σχετίστηκε με την ύπαρξη πολλαπλών κύστεων από δυο ως πέντε, ενώ ίδιου τύπου ένδειξη σε οκτώ γυναίκες δεν συσχετίστηκε με την παρουσία κύστεων. Η ιστολογική μελέτη που ακολούθησε έδειξε ότι οκτώ άτομα με πολλαπλές κύστες παρουσίασαν κακοήθεια, ενώ η ιστολογική εξέταση των ατόμων χωρίς κύστεις Naboth που παρουσίασαν κακοήθεια, ήταν οκτώ. Τα κυτταρολογικά και ιστολογικά ευρήματα δεν έδειξαν συσχέτιση με το βάρος σώματος. Οφείλουμε να διαφοροδιαγιγνώσκουμε τις πολλαπλές κύστεις Naboth από το κακοήθες αδένωμα (adenoma malignum), το οποίο έχει μια χαρακτηριστική πολυκυστική απεικόνιση, εντοπίζεται στο εν τω βάθει στρώμα του τραχήλου.Συνοψίζοντας, ένας μελλοντικός στόχος είναι να πραγματοποιηθούν επιπρόσθετες μεγάλες πληθυσμιακές μελέτες γυναικών με ένα μεγαλύτερο εύρος δημογραφικών παραγόντων και κλινικών δεδομένων ώστε να προκύψουν περισσότερα στοιχεία.