Η επιλογή επαγγέλματος σε σχέση με μια ελλειμματική εικόνα εαυτού: υιοθετώντας μια ψυχαναλυτική θεώρηση του αντικειμένου

Abstract

The aim of designing and conducting this research refers to the need for personal disclosure as regards people who experience a congenital physical disability, in order to identify these factors that influence the way they mentally internalize their disability. Taking into account that intrapsychic processes always have a social imprinting, the research investigates whether the latent content of a job choice, could be seen as a narcissistic replenishment of a disabled body, as it has been postulated in the main research hypothesis. The main thematic sections that were studied refer to: 1) the importance of intersubjectivity in the relevant field, 2) the study and collaboration regarding the assumption of parenthood, focusing on the qualitative characteristics of the parent – child relationship (mainly with regard to the primary bonding) and 3) how the birth of a child with a disability can affect the parent-child relationship.In this research 7 people with congenital disabilities or a physical disability with a very early onset (during the first year of life) took part (4 males and 3 females). Thirty-five interviews were conducted, whilst the research method that was used was that of “life stories,” a procedure related to biographical research.The research outcome as it has been described in the result section shows that disability may have a very early mental interpretation as it is recognized through maternal gaze. Therefore, the relationship between parental reactions to disability and the child’s observations regarding his or her physical differentiation may contribute to this body image that can develop psychological disorders. In addition, the research has shown qualitative differences in the way disability mediates the relation that both sexes form with each parent. On the one hand, males tend to describe a “suffocatingly” close relationship with their mothers, which developed in direct relation to the absence of the father, a relationship that may intervene negatively on the course of the constitution of the male gender identity. On the other hand, women tend to focus in their narratives in describing a relationship with an overprotective father figure.Finally, it is worth mentioning that all participants expressed a particular interest regarding an artistic activity either as an attempt to express a painful feeling or as an effort to redress a “disabled” body.

Ο σκοπός σχεδιασμού και υλοποίησης της εν λόγω μελέτης αφορά στην αφήγηση του εξατομικευμένου βιώματος, προσκαλώντας τα υπό μελέτη υποκείμενα να υποδείξουν τα ίδια τους παράγοντες εκείνους που επέδρασαν στον τρόπο που μεταβόλισαν ψυχικά την εκ γενετής σωματική αναπηρία τους. Λαμβάνοντας υπόψη ότι η ενδοψυχική διεργασία έχει πάντα μια κοινωνική αποτύπωση, διερευνάται το λανθάνον περιεχόμενο που διέπει την ενδεικτική επιθυμία επαγγελματικής ενασχόλησης των συμμετεχόντων, επιχειρώντας έτσι να καταδειχθεί η ερευνητική υπόθεση που υποστηρίζει ότι η επαγγελματική επιλογή δύναται να αποτελεί την ναρκισσιστική αναπλήρωση ενός ανάπηρου σώματος. Οι κεντρικές θεματικές ενότητες που μελετούνται αφορούν: 1) στη σημασία ανάδειξης της διυποκειμενικότητας στη μελέτη του γνωστικού πεδίου της αναπηρίας, 2) στη μελέτη και επεξεργασία της ανάληψης της γονικής ιδιότητας και των ποιοτικών εκείνων χαρακτηριστικών που περιγράφουν την σχέση γονέα - παιδιού (εστιάζοντας στα ποιοτικά χαρακτηριστικά του πρωταρχικού δεσμού), και 3) στο πώς η γέννηση ενός παιδιού με αναπηρία διαμεσολαβεί την σχέση γονέα – βρέφους.Στην εν λόγω έρευνα έλαβαν μέρος 7 συμμετέχοντες (4 άνδρες και 3 γυναίκες) που βίωναν κάποια μορφή εκ γενετής σωματική αναπηρία ή μια αναπηρία με πολύ πρόωρη εκδήλωση (εντός του πρώτου έτους ζωής). Το πλήθος των συναντήσεων που πραγματοποιήθηκαν ανέρχεται στις 35, ενώ το ερευνητικό εργαλείο που χρησιμοποιήθηκε ήταν αυτό των «αφηγήσεων ζωής», μέσω της βιογραφικής προσέγγισης.Τα αποτελέσματα της παραπάνω ερευνητικής διαδικασίας κατέδειξαν ότι η αναπηρία δύναται να έχει μια πολύ πρώιμη ψυχική εγγραφή όπως αυτή αρχικά αναγνωρίζεται μέσα από το βλέμμα της μητέρας. Ως εκ τούτου, η συνισταμένη των γονικών συμπεριφορών και αντιδράσεων απέναντι στην αναπηρία του παιδιού τους και οι παρατηρήσεις του παιδιού αναφορικά με την σωματική του διαφορετικότητα φαίνεται να αποτελούν εκείνη την εικόνα σώματος που δύναται να αναπτύξει ψυχολογικές διαταραχές. Επίσης, η παρούσα μελέτη κατέδειξε διαφορές στον τρόπο που διαμεσολαβεί η αναπηρία τις σχέσεις που διαμορφώνουν τα δύο φύλα με τους σημαντικούς άλλους, με τους άρρενες συμμετέχοντες να περιγράφουν μια «ασφυκτική» σχέση με την μητέρα, που δημιουργείται στη σκιά της απουσίας του πατέρα, παρεμβάλλοντας έτσι της πορείας συγκρότησης της ανδρικής ταυτότητας και τις γυναίκες να περιγράφουν μια σχέση με έναν υπερπροστατευτικό πατέρα. Τέλος, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι όλοι οι συμμετέχοντες του δείγματος ανέφεραν μια κλίση προς κάποια καλλιτεχνική δραστηριότητα ως το πεδίο έκφρασης ενός επώδυνου συναισθήματος σε μια ενδεχόμενη προσπάθεια επανόρθωσης ενός «τραυματισμένου» σώματος.