Αστική ευθύνη του Δημοσίου για παραβίαση του ενωσιακού δικαίου: το άρθρο 105 Εισ/ΝΑΚ ως βάση για την αστική ευθύνη του Δημοσίου από παραβιάσεις του ενωσιακού δικαίου

Abstract

This study aims to examine member State liability for breaches of EU law. In order to achieve this the greek rules on State liability are examined (mainly in connection to the greek case law). Furthermore, the theoretical foundations of the principle of member State liability for breaches of EU law are examined as they have been set out by ECJ/CJEU. Besides this, the integration of the european case law conclusions into national law is observed. Thus it easier to compare the two legal systems of State responsibility (national and european). The most important conclusion is that the existing double layer system of State liability results in two level protection, where there are differences especially when it comes to establishing the member State liability. The coordination and convergence of these two legal protection systems are crucial in order to achieve a coherent and satisfactory level of judicial protection. In this context it is examined whether article 105 of the greek Introductory Law to the Civil Code can be interpreted by the Greek judge in a way which helps eliminate the fragmentation of law of State liability and the two-speed protection.

Η παρούσα μελέτη έχει ως στόχο να μελετήσει ενδελεχώς την αστική ευθύνη του Κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης για παραβιάσεις του ενωσιακού δικαίου. Σε αυτά τα πλαίσια αναλύεται το εθνικό ρυθμιστικό πλαίσιο της αστικής ευθύνης του Δημοσίου κυρίως μέσα από την προσέγγιση και εξέλιξη αυτού εκ μέρους της εγχώριας νομολογίας. Αναλύονται οι θεωρητικές βάσεις της νομικής θεμελίωσης της ευθύνης του Κράτους μέλους της Ε.Ε. για τις παραβιάσεις του ενωσιακού δικαίου και οι προϋποθέσεις θεμελίωσης της ευθύνης αυτής κατά τη νομολογία του ΔΕΚ/ΔΕΕ. Εξετάζεται δε και η ενσωμάτωση των συμπερασμάτων της ενωσιακής νομολογίας στην ελληνική έννομη τάξη. Κατ' αυτό τον τρόπο είναι δυνατή η άμεση αντιπαραβολή των δύο ρυθμιστικών πλαισίων (εθνικού και ενωσιακού). Βασικό συμπέρασμα αποτελεί το γεγονός ότι το υφιστάμενο (διττό) σύστημα αστικής ευθύνης οδηγεί σε προστασία του ζημιωθέντος σε δύο επίπεδα (εθνικό και ενωσιακό), τα οποία διαφέρουν ιδίως ως προς τις επιμέρους προϋποθέσεις θεμελίωσης της αστικής ευθύνης του Δημοσίου. Διαπιστώνεται η ανάγκη σύγκλισης των δύο συστημάτων προκειμένου να παρασχεθεί ένα ομοιόμορφο και ικανοποιητικό επίπεδο δικαστικής προστασίας. Σε αυτά τα πλαίσια εξετάζεται εάν το άρθρο 105 ΕισΝΑΚ μπορεί να αποτελέσει εργαλείο στα χέρια του Έλληνα δικαστή, ώστε να αμβλυνθούν τα φαινόμενα κατακερματισμού του δικαίου αστικής ευθύνης του Δημοσίου και της συνεπακόλουθης προστασίας δύο ταχυτήτων.