Η φύση και η διαδικασία της κατασκευής: διερεύνηση του ρόλου της αισθητικής κρίσης στην εξέλιξη της δομής

Abstract

Any search for the meaning of aesthetic value leads to the dilemma about whether beauty is an objective quality of things or a subjective state of the observer's mind attributed to things. If we want to overcome the deadlock problem of the above dilemma, we should seek for a characteristic of the aesthetic value that does not depend on the terms of objectivity and/or subjectivity. The only thing we can say with certainty about any aesthetic value is that, regardless of whether it is an objective quality of things or a subjective approach, it is always attributed to a structure. This unbreakable relationship between structure and aesthetic value characterized as beauty has a universal value: it is impossible to talk about the aesthetic value without referring to structure. But because "there is no structure without construction, either abstract or genetic" (Piaget, Le structuralisme, ed. PUF, 1968), we conclude that each structure is always a subset of a larger whole that unfolds in space and time as a construction process. So, whenever we evaluate any structure, inevitably our vision is turned into a single localized site of an overall construction process through which the observed structure is produced. So, rather than looking for the essence of the concept of the Beautiful in the object itself, we may broaden our investigation and direct our search to the concept of the construction process through which the product under evaluation is generated. By seeking for the physical nature and the invariable principles that govern all construction processes, the relationship of the aesthetic vision and the evolution process of a structure will be investigated from its birth to its completion.

Κάθε αναζήτηση για την έννοια της αισθητικής αξίας οδηγείται αναπόφευκτα στο δίλλημα για το αν η ωραιότητα ή η ομορφιά είναι μια αντικειμενική ιδιότητα των πραγμάτων ή μια υποκειμενική θεώρηση την οποία ο παρατηρητής αποδίδει στα πράγματα. Αν θέλουμε να υπερβούμε το αδιέξοδο πρόβλημα του παραπάνω διλλήματος, θα πρέπει να αναζητήσουμε ένα χαρακτηριστικό της αισθητικής αξίας που να μην εξαρτάται από τους όρους αντικειμενικότητα - υποκειμενικότητα. Το μόνο πράγμα που μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα για κάθε αισθητική αξία είναι ότι, ανεξάρτητα με το αν αποτελεί αντικειμενική ιδιότητα των πραγμάτων ή υποκειμενική θεώρηση, πάντοτε αποδίδεται σε μια δομή. Αυτή η άρρηκτη σχέση μεταξύ ωραιότητας και δομής έχει καθολική αξία: είναι αδύνατο να μιλάμε για αισθητική αξία χωρίς να αναφερόμαστε σε δομή. Επειδή όμως «δεν υπάρχει δομή χωρίς προηγούμενη κατασκευή, είτε αφηρημένη είτε γενετική» (Piaget, Le structuralisme, ed. PUF, 1968), συμπεραίνουμε ότι κάθε δομή είναι πάντοτε γνήσιο υποσύνολο ενός ευρύτερου όλου που εκδιπλώνεται στον χώρο και στον χρόνο ως κατασκευαστική διαδικασία. Έτσι, κάθε φορά που αξιολογούμε μια οποιαδήποτε δομή, αναπόφευκτα η θεώρησή μας βρίσκεται στραμμένη σε μια μόνο εντοπισμένη θέση μιας συνολικής κατασκευαστικής διαδικασίας μέσω της οποίας έχει παραχθεί η παρατηρούμενη δομή. Επομένως αντί να αναζητήσουμε την ουσία της έννοιας του Ωραίου ή της ομορφιάς στο αντικείμενο καθεαυτό, μπορούμε διευρύνουμε την εποπτεία μας και να στρέψουμε την αναζήτηση μας στην έννοια της κατασκευαστικής διαδικασίας μέσω της οποίας παράγεται το προς αξιολόγηση αντικείμενο. Αναζητώντας τη φύση της κατασκευής και τις σταθερές αρχές που διέπουν κάθε κατασκευαστική διαδικασία θα διερευνηθεί η σχέση της αισθητικής θεώρησης με τη διαδικασία εξέλιξης μιας δομής από τη γέννηση έως της αποπεράτωσή της.