Les traductions grecques des oeuvres théâtrales de Paul Claudel: l' Annonce faite à Marie et Partage de midi

Abstract

The purpose of this thesis is to present two of the most famous plays of the French writer and poet Paul Claudel, through their translations in Greek, intended for theatrical performance, as well as to highlight the multiple aspects of reception by the Greek literary and theatrical audience.After a brief retrospective on Claudel’s life and literary work, we focus on the plays L’Annonce faite à Marie, transcribed by Myrtiotissa, as well as on Partage de Midi, translated by Takis Papatsonis, Julia Tsiakiris and Stratis Pascalis. Comparing the original and its translation in detail, we note the omissions, additions and changes met in every effort during the translation progress. In addition, we attempt to investigate the problems faced by each translator and identify the solutions adopted. Applying the theory of Antoine Berman, we examine some key points of these plays, crucial for understanding the specificity of each translation as we have proceeded to a comparative study.The project was very much supported by the analysis of the unpublished translation of L’Annonce faite à Marie by Myrtiotissa, which we study through two different versions (handwritten and typewritten). Also unreleased is the second retranslation of Partage de Midi by Stratis Pascalis, which comes after those of Takis Papatsonis and Julia Tsiakiris. The interviews listed in the Annex of this thesis come in support of the reached conclusions. Finally, we include extensive and comprehensive collection of critical articles that capture the impact of these two theatrical plays on the Greek audience.

Σκοπός της παρούσας διατριβής είναι να παρουσιάσει δύο από τα μεγάλα θεατρικά έργα του γάλλου συγγραφέα και ποιητή Paul Claudel, μέσω των μεταφράσεών τους στην ελληνική γλώσσα, ενόψει της μεταφοράς τους στην ελληνική σκηνή, καθώς και να αναδείξει τις πολλαπλές πτυχές της πρόσληψής τους στο ελληνικό λογοτεχνικό και θεατρικό κοινό.Μετά από μια συνοπτική αναδρομή στη ζωή και το λογοτεχνικό έργο του Claudel, εστιάζουμε στον Ευαγγελισμό, σε μετάφραση της Μυρτιώτισσας, και στον Κλήρο του Μεσημεριού, έτσι όπως τον μετέγραψαν οι: Τάκης Παπατσώνης, Τζούλια Τσιακίρη και Στρατής Πασχάλης. Αντιπαραβάλλοντας το πρωτότυπο και τη μετάφρασή του διεξοδικά, σημειώνουμε τις παραλήψεις, τις προσθήκες και τις μεταβολές κάθε μεταφραστικής προσπάθειας. Επιπλέον, επιχειρούμε να διερευνήσουμε τα προβλήματα που αντιμετώπισε ο εκάστοτε μεταφραστής και να εντοπίσουμε τις λύσεις που υιοθετήθηκαν. Βασιζόμενοι στην θεωρία του Antoine Berman εξετάζουμε κάποια κομβικά σημεία των έργων, καίριας σημασίας, για την κατανόηση της ιδιαιτερότητας της κάθε μετάφρασης καθώς τα μελετήσαμε συγκρτικά.Το εγχείρημα αυτό υποστηρίζεται καταλυτικά από την ανάλυση της ανέκδοτης μετάφρασης του Ευαγγελισμού από τη Μυρτιώτισσα, την οποία μελετάμε μέσα από δύο εκδοχές (χειρόγραφη και δακτυλογραφημένη). Ανέκδοτη είναι επίσης και η δεύτερη αναμετάφραση του Κλήρου του Μεσημεριού από τον Στρατή Πασχάλη, που έπεται εκείνων των Τάκη Παπατσώνη και Τζούλιας Τσιακίρη. Οι συνεντεύξεις που παρατίθενται στο Παράρτημα της διατριβής αυτής έρχονται προς επίρρωσιν των συμπερασμάτων στα οποία καταλήξαμε. Τέλος, περιλαμβάνεται εκτενής και πλήρης συλλογή κριτικών άρθρων που αποτυπώνουν την απήχηση των δύο αυτών έργων στο ελληνικό θεατρικό κοινό.