Η μελέτη της επίπτωσης των πολυμορφισμών του γονιδίου του αγγειοτασινογόνου και του γονιδίου της συνθάσης της αλδοστερόνης, καθώς και της συσχέτισης αυτών με την αρτηριακή υπέρταση και με τις βλάβες που προκαλούνται στα όργανα στόχους στα πλαίσια της νόσου

Abstract

Purpose: The angiotensinogen (M235T) and aldosterone synthase (CYP11B2) genepolymorphisms have been positively associated with increased incidence of arterialhypertension (AH) and potentially are associated with preclinical organ damage. Morespecifically, in the present study we examined whether these variants are associated withcardiac indices, micro-and macro-vascular damage and renal function along with underlyingmechanisms, such as inflammation and cystatin-C, which may be proved clinically relevant. Methods: The study population consisted of 319 untreated essential hypertensives and acontrol group, consisted of 193 matched subjects. The gene mutations frequencies weredetermined using polymerase chain reaction (PCR) technique. Aortic stiffness was evaluated,on the basis of carotid to femoral pulse wave velocity (c-f PWV) by means of a computerizedmethod. Brachial artery flow-mediated dilatation (FMD) has been used to assess endothelialdysfunction. Ultrasound measurement of the intima-media thickness of carotid arteries (CIMT),augmentation index, ankle-brachial index, as well as the incidence and progression ofretinopathy were evaluated. The left cardiac indices, regarding left ventricular geometry andfunction, were assessed by echocardiography. Venous blood samples were drawn forestimation of creatinine, glomerular filtration rate (GFR) was estimated by Cockcroft-Gaultformula and concentrations of the biomarker Serum Cystatin-C levels, intracellular celladhesion molecule-1 (ICAM-1), vascular cell adhesion molecule-1 (VCAM-1) in the serumwere measured by the ELISA method and high sensitivity C-reactive protein (hsCRP) andfibrinogen were measured by immunonephelometry. Finally, total plasma homocysteine levelswere measured by a fluorescence polarization immunoassay.Results: The TT genotype was associated with EH (OR 1.11; 95% CI 1.049-1.180; P =0.0017) TT homozygotes had significantly lower FMD compared with M allele carriers incontrols (p=0.038) and c-fPWV was higher in TT homozygotes compared with MM+MTgenotypes in hypertensive patients (p=0.025). Regarding the CYP11B2 promoter genotype wehave observed higher values of IMT in -344TT homozygosity, in the group of hypertensives(712.5±16.2 vs 781.6±33.5 μm, p=0.039). Notably, it was observed that T-allele carriage wassignificantly associated with higher prevalence of atherosclerotic plaques in total population(OR: 0.32, p=0.020), and similar results were obtained for hypertensives, though withoutreaching statistical significance (p=0.057). Moreover, after adjustment for co-variables,cystatin-C levels correlated significantly with PWV values both in total (r=0.26, p<0.001) andin hypertensive populations (r=0.23, p<0.001). Interestingly, in univariable analyses, increasedlevels of cystatin-C (above 75th percentile) correlated with higher PWV values (p=0.002). Inregards to the C-344T polymorphism, TT homozygous hypertensives exhibited significantlyhigher values of LVMI compared to C allele carriers (88.2±30.2 vs 79.9±24.6 g/m2, p=0.020)and higher prevalence of concentric hypertrophy (p<0.0001). Moreover, cystatin-C levels didnot differ across genotypes, they were correlated with LVMI values (r=0.22, p=0.002) andmean E/A ratio (r=-0.24, p<0.001), in contrast to hsCRP. Remarkably, increased levels ofcystatin-C correlated with higher LVMI levels (p<0.001). Furthermore, although thefibrinogen values did not differ between T carriers and CC-homozygotes in the group ofhealthy (344.210±15.238 vs 358.135±8.853 mg/dl, p=0.532), the difference between TThomozygotes and C-allele carriers hypertensives in fibrinogen levels reached statisticalsignificance (386.750±11.176 vs 360.020±6.836 mg/dl, p=0.028. Similarly, fibrinogen levelsbetween M-allele carriers and T-homozygotes was statistically significant in hypertensives(373.040±6.261 vs 348.613±14.092 mg/dl, p=0.051).Conclusions: According to the present study, 235TT homozygosity may be a genetic markerfor increased AH incidence and for endothelial dysfunction and arterial stiffness, whereas -344TT homozygosity for atherosclerosis, given that it was significantly associated with highervalues of IMT and increased prevalence of atherosclerotic plaques in the study population. TTgenotype of the C-344T polymorphism potentially predicts higher values of LVMI andconcentric hypertrophy pattern in untreated hypertension. Moreover, cystatin-C concentrationsare associated with increased arterial stiffness and may be a marker of preclinical structuralabnormalities of the left ventricle.

Σκοπός: Οι πολυμορφισμοί του γονιδίου του αγγειοτασινογόνου (M235T) και της συνθάσηςαλδοστερόνης (C-344T), έχουν συσχετισθεί με αυξημένη επίπτωση της αρτηριακήςυπέρτασης (ΑΥ) και πιθανά σχετίζονται με υποκλινική βλάβη στα όργανα στόχους. Στηνπαρούσα μελέτη διερευνήθηκαν κατά πόσον οι συγκεκριμένοι πολυμορφισμοί μπορούν ναπαρέχουν πληροφορίες σε σχέση με υπερηχοκαρδιογραφικούς δείκτες, με μικρο-και μακρο-αγγειακές αλλοιώσεις και με τη νεφρική λειτουργία στα πλαίσια της νόσου καθώς και τουςπιθανούς υποκείμενους μηχανισμούς που μπορεί να είναι κλινικά σημαντικοί, όπως ηφλεγμονή και η συστατίνη-C.Μέθοδοι: Τον πληθυσμό της μελέτης αποτέλεσαν 319 νεοδιαγνωσθέντες υπερτασικοί μηθεραπευόμενοι ασθενείς και 193 υγιή άτομα. Η προσδιορισμός των πολυμορφισμώνπραγματοποιήθηκε με αλυσιδωτή αντίδραση πολυμεράσης (PCR). Η αρτηριακή σκληρίαεκτιμήθηκε βάσει της ταχύτητας του καρωτιδο-μηριαίου σφυγμικού κύματος (PWV) και ηενδοθηλιακή λειτουργία εκτιμήθηκε στη βραχιονίο από τη ροή μετά από ίσχαιμη περίδεση(FMD). Επίσης αξιολογήθηκαν ο σφυροβραχιόνιος δείκτης (ABI), η πάχυνση του έσω-μέσουχιτώνα (IMT) και η επίπτωση της αμφιβληστροειδοπάθειας με βυθοσκόπηση. Η εκτίμηση τωνκαρδιακών δεικτών, όσον αφορά την αριστερή καρδιακή δομή και λειτουργία, αξιολογήθηκανμε υπερηχοκαρδιογραφία. Μετρήθηκαν τα επίπεδα της κρεατινίνης ορού, και εκτιμήθηκε ορυθμός σπειραματικής διήθησης (GFR) με τον τύπο των Cockcroft-Gault. Τα επίπεδα τηςυψηλής ευαισθησίας C-αντιδρώσας πρωτεΐνης (hsCRP) και ινωδογόνου εκτιμήθηκαν μεανοσονεφελομετρία, ενώ τα επίπεδα της συστατίνης-C και των μορίων προσκόλλησης ICAM-1, VCAM-1 με μέθοδο ELISA. Τέλος, μετρήθηκαν τα επίπεδα της ομοκυστεΐνης με βάση τηντεχνική του ανοσοφθορισμού.Αποτελέσματα: O 235TT γονότυπος συσχετίσθηκε με την ΑΥ (OR 1,11; 95% CI 1,049-1,180; P = 0,0017). Επίσης, οι 235ΤΤ ομοζυγώτες είχαν σημαντικά χαμηλότερη FMD σε σχέση με τους φορείς του Μ-αλληλόμορφου στην ομάδα ελέγχου (p=0,038) και υψηλότερηPWV στους υπερτασικούς ασθενείς (p=0,025). Όσον αφορά το C-344T πολυμορφισμόπαρατηρήθηκαν υψηλότερες τιμές του IMT στην TT ομοζυγωτία, στην ομάδα τωνυπερτασικών (712,5±16,2 έναντι 781,6±33,5 μm, p=0,039). Επίσης, βρέθηκε ότι η ομοζυγωτίατου T-αλληλομόρφου σχετίστηκε σημαντικά με την υψηλότερη επικράτηση τωναθηρωματικών πλακών στο συνολικό πληθυσμό (OR: 0,32, p=0,020), και παρόμοιααποτελέσματα ελήφθησαν για υπερτασικούς, χωρίς όμως να είναι στατιστικά σημαντικά(p=0,057). Επιπλέον, τα επίπεδα της συστατίνης-C συσχετίστηκαν σημαντικά με την PWVτόσο στο σύνολο (r=0,26, p<0,001) όσο και στον υπερτασικό πληθυσμό (r=0,23, p<0,001).Αξιοσημείωτο είναι επίσης ότι, τα αυξημένα επίπεδα της συστατίνης-C (>75οτεταρτημόριο)συσχετίστηκαν με υψηλότερες τιμές PWV (p=0,002). Αναφορικά στον C-344Tπολυμορφισμό, οι ΤΤ υπερτασικοί ομοζυγώτες παρουσίασαν σημαντικά υψηλότερες τιμέςLVMI σε σχέση με τους φορείς του C-αλληλομόρφου (88,2±30,2 έναντι 79,9±24,6 g/m2,p=0,020) καθώς και υψηλότερη επίπτωση της συγκεντρικής υπερτροφίας (p<0,001).Επιπλέον, αν και οι τιμές της συστατίνης-C δε διέφεραν σημαντικά μεταξύ των γονοτύπωντου C-344T πολυμορφισμού, τα επίπεδά της συσχετίστηκαν με τις τιμές της LVMI (r=0,22,p=0,002) και με το λόγο των μ.ο των κυμάτων Ε/Α στην απεικόνιση με ιστικό Doppler (TDI)(r=-0,24, p<0,001), σε αντίθεση με τη CRP. Αξιοσημείωτo είναι πως τα αυξημένα επίπεδα τηςσυστατίνης-C συσχετίστηκαν με υψηλότερα επίπεδα LVMI (p<0,001). Επιπλέον, αν και οιτιμές ινωδογόνου δε διέφεραν μεταξύ των Τ-φορέων και των CC-ομοζυγωτών στην ομάδατων υγιών (344,210±15,238 έναντι 358,135±8,853 mg/dl, p=0,532), η διαφορά των τιμών τουινωδογόνου μεταξύ ΤΤ-ομοζυγωτών και C-φορέων στους υπερτασικούς φάνηκε ότι φτάνειστα επίπεδα στατιστικής σημαντικότητας (386,750±11,176 έναντι 360,020±6,836 mg/dl,p=0,028. Ομοίως, οι τιμές μεταξύ Μ-φορέων και Τ-ομοζυγωτών ήταν στατιστικά σημαντικήστους υπερτασικούς (373,040±6,261 έναντι 348,613±14,092 mg/dl, p=0,051).Συμπεράσματα: Σύμφωνα με την παρούσα μελέτη, η 235TT ομοζυγωτία πιθανώς σχετίζεταιμε αυξημένη επίπτωση ΑΥ και αποτελεί δείκτη επηρεασμένης ενδοθηλιακής λειτουργίας καιαρτηριακής σκληρίας, ενώ η 344ΤΤ αθηρωμάτωσης, δεδομένου ότι συνδυάζεται μευψηλότερες τιμές IMT και μεγαλύτερη επίπτωση αθηρωματικών πλακών. O ΤΤ γονότυποςτου C-344T πολυμορφισμού, σχετίζεται με αυξημένο δείκτη μάζας αριστερής κοιλίας και μετο πρότυπο της συγκεντρικής υπερτροφίας. Επίσης, οι τιμές της συστατίνης-C συσχετίζονταιαναλογικά με αυξανόμενη αρτηριακή σκληρία σε υπερτασικούς ασθενείς και πιθανώςαποτελεί ένα χρήσιμο δείκτη δομικών μεταβολών των αριστερών κοιλοτήτων.