Επίδραση της μακροχρόνιας έκθεσης σε ατμοσφαιρική ρύπανση, σχετιζόμενη με κυκλοφοριακή κίνηση, στη νοσηρότητα και τη θνησιμότητα απο καρδιαγγειακά νοσήματα, στο Λεκανοπέδιο της Αττικής

Abstract

Several studies have provided evidence of the adverse effects of short term exposures to air pollution on cardiovascular morbidity and mortality. The corresponding studies related to long term exposures are fewer, have mostly been implemented at the US or Northern Europe. Most of them report an adverse association between air pollution and the incidence of and mortality from cardiovascular diseases. However, some publications report no relationship between long term exposure to air pollution and cardiovascular disease.Older studies have used estimates of exposure to pollution based on measurements from fixed air pollution monitoring sites, thus attributing the same exposure estimate to all subjects in the same area. In recent publications, researchers try to individualize the exposure estimation to air pollution, more frequently by applying land use regression models.Our objective was to evaluate the effects of long term exposure to traffic-related air pollution on the incidence of and mortality from cardiovascular disease (CVD) in a Greek cohort in the Attica area.We used data from the European Prospective Investigation on Nutrition and Cancer (EPIC) for 2752 subjects followed from 1997 to 2011, whose residence was in 10 municipalities of the Greater Athens area. Air pollution exposure estimation was based on a spatio-temporal land use regression (LUR) model linking geo-codedresidential addresses to long-term average PM10 and NO2 concentrations. The incidence of and mortality from cardiovascular events, myocardial infarction and stroke were considered as health outcomes. For the statistical analysis, Cox proportional hazards models were used, adjusting for the potential confounding effects of several demographic and socioeconomic factors.We found an association between PM10 exposure with the incidence of total cardiovascular events (HR for 10μg/m3 increase in exposure to PM10: 1.43, p-value: 0.056), more pronounced among younger subjects (HR for 10μg/m3 increase in exposure to PM10 for subjects aged ≤50 years old at enrollment: 1.98, p-value: 0.038), as well as the incidence of ischemic heart disease events among women (HR for 10μg/m3 increase in exposure to PM10: 2.28, p-value: 0.079). All other associations examined with cardiovascular incidence outcomes, separately by gender and by age group, were in the same direction even though not all of them were found statistically significant. Weaker or null associations were observed with NO2 exposure, for the same outcomes. NO2 was positively related to the incidence of cardiovascular disease in women but the association was statistically significant only for ischaemic heart disease incidence (HR for 10μg/m3 increase in exposure to NO2: 1.59, p-value: 0.034). Long term exposure to PM10 and NO2 was associated with mortality from cardiovascular diseases and more specifically, from ischaemic heart disease.In conclusion, our study adds to the evidence that exposure to particulate matter has long-term adverse effects on the incidence of and mortality from cardiovascular disease. It is one of the very few studies performed in southern Europe and the first in the Greater Athens area and in Greece generally, in a densely populated, highly polluted area with warm climate.

Υπάρχουν αρκετές μελέτες στην βιβλιογραφία που τεκμηριώνουν την επιβαρυντική δράση της μακροχρόνιας έκθεσης στην ατμοσφαιρική ρύπανση στα καρδιαγγειακά νοσήματα. Ο σκοπός της παρούσας διδακτορικής διατριβής ήταν να μελετηθούν οι επιδράσεις της μακροχρόνιας έκθεσης στην ατμοσφαιρική ρύπανση που προέρχεται από την κυκλοφορία οχημάτων, στη νοσηρότητα και τη θνησιμότητα από καρδιαγγειακά νοσήματα, στο Λεκανοπέδιο της Αττικής. Εκτιμήθηκαν οι συγκεντρώσεις αιωρούμενων σωματιδίων με αεροδυναμική διάμετρο <10μm (PM10) και διοξειδίου του αζώτου (NO2) για την διεύθυνση κατοικίας των 2752 συμμετεχόντων από τη μελέτη ΕΠΙΚ-Ελλάς για την περίοδο 1997-2011, με τη χρήση χωρό-χρονικών μοντέλων χρήσης γης [Land Use Regression models]. Ως εκβάσεις, χρησιμοποιήθηκαν η νοσηρότητα και η θνησιμότητα από ισχαιμική καρδιοπάθεια, εγκεφαλικό επεισόδιο ή καρδιαγγειακά νοσήματα. Για τη στατιστική ανάλυση, χρησιμοποιήθηκαν τα μοντέλα αναλογικών κινδύνων του Cox και έγινε έλεγχος για πολλούς δημογραφικούς και κοινωνικό-οικονομικούς συγχυτικούς παράγοντες. Βρέθηκαν θετικές συσχετίσεις της έκθεσης σε PM10 με την εμφάνιση καρδιαγγειακού νοσήματος (ΣΚ για 10μg/m3 αύξησης του PM10:1.43, p-value:0.056), οι οποίες ήταν πιο ισχυρές στους νεότερους συμμετέχοντες (ΣΚ για 10μg/m3 αύξησης του PM10:1.98, p-value:0.038). Αυξημένος κίνδυνος παρουσιάστηκε ειδικότερα για τη επίπτωση ισχαιμικής καρδιοπάθειας στις γυναίκες (ΣΚ για 10μg/m3 αύξησης του PM10:2.28, p-value:0.079). Πιο ασθενής ή μηδενική σύνδεση της νοσηρότητας από καρδιαγγειακά νοσήματα παρατηρήθηκε με την έκθεση σε υψηλότερες συγκεντρώσεις NO2. Τέλος, η μακροχρόνια έκθεση σε PM10 και NO2 φάνηκε να συνδέεται με τη θνησιμότητα από καρδιαγγειακά νοσήματα και κυρίως από ισχαιμική καρδιοπάθεια.Η παρούσα έρευνα αναδεικνύει ότι η έκθεση στα αιωρούμενα σωματίδια σχετίζεται θετικά με την αύξηση της επίπτωσης και της θνησιμότητας από καρδιαγγειακά νοσήματα στην Αττική, σε μια πυκνοκατοικημένη περιοχή με υψηλά επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης και θερμό κλίμα.