Ευρωπαϊκή συνείδηση και ελληνική ταυτότητα: η πρόσληψη του αρχαίου δράματος στην Ελλάδα μέσα από σύγχρονες ξένες παραγωγές (1980-2010)

Abstract

The thesis refers to the conception of ancient drama in Greece through the lenses of foreign productions between 1980-2010. Beginning with a short mention in the concept of response in literature and theatre, the newer theories about ancient drama are represented. Furthermore the tendencies and ideological orientations are showcased in the modern productions of this theatrical genre. The course to the rebirth of ancient drama in Greece and abroad is researched, through the presentation and the connection of the performances with historical and social circumstances, as well as the aesthetic schools, from the Renaissance till the 21st century. As ancient drama found new life, the institution of Festivals came into light, which is connected not only with the issue whether the ancient plays should be performed outdoors or indoors, but also with the simultaneous tourist growth. In later chapters the plays are presented and examined in comparison with the original ancient text. Every performance is described in the basis of optical and acoustical clues. The director’s point of view is determined and the acceptance of the production by the audience and the critics is researched. The hesitant critics in Greece about foreign productions of ancient plays is analysed with the use of certain examples. The doubts concern the modernist plays and the adaptation, which, due to critics, deprive ancient drama of its identity. Finally, the results of the research concerning the conception of ancient drama in Greece, the appearance of multicultural theatre, and the affirmation of the importance of ancient drama in modern culture are noted.

Η διατριβή αναφέρεται στην πρόσληψη του αρχαίου δράματος στην Ελλάδα μέσα από ξένες παραγωγές μεταξύ των ετών 1980-2010. Με αφετηρία τη βραχυλογική αναφορά στην έννοια της πρόσληψης στη λογοτεχνία και το θέατρο, εκτίθενται οι νεότερες θεωρίες για το αρχαίο δράμα και παρουσιάζονται οι τάσεις και οι ιδεολογικοί προσανατολισμοί στις σύγχρονες παραγωγές αυτού του θεατρικού είδους. Αναλυτικά ιχνηλατείται η πορεία για την αναβίωση του αρχαίου δράματος στην Ελλάδα και το εξωτερικό, μέσα από την παρουσίαση και σύνδεση των παραστάσεων με την ιστορική και κοινωνική πραγματικότητα, καθώς και τα αισθητικά ρεύματα, από την Αναγέννηση ως τον 21ο αιώνα. Με την αναβίωση του αττικού δράματος συναρτάται ο θεσμός των Φεστιβάλ, ο οποίος συνδέεται τόσο με την προβληματική για την παράσταση αρχαίου δράματος σε κλειστούς ή ανοιχτούς χώρους, όσο και με την παράλληλη τουριστική ανάπτυξη. Στη συνέχεια παρουσιάζονται οι παραστάσεις και εξετάζονται ως προς τη σχέση τους με το πρωτότυπο αρχαίο κείμενο. Κάθε παράσταση περιγράφεται διακεκριμένα με βάση οπτικά και ακουστικά σημεία. Προσδιορίζεται η σκηνοθετική άποψη και διερευνάται η υποδοχή της παραγωγής από το κοινό και την κριτική. Αναλύεται με αναφορά σε συγκεκριμένα παραδείγματα ο επιφυλακτικός τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζει η κριτική στην Ελλάδα τις ξένες παραγωγές αρχαίου δράματος. Οι ενδοιασμοί αναδύονται για τις νεοτερικές παραστάσεις και διασκευές, οι οποίες κατά τη γνώμη των κριτικών αναιρούν την ελληνική ταυτότητα του αρχαίου δράματος. Τέλος, καταγράφονται τα πορίσματα της έρευνας τα οποία αφορούν στον τρόπο πρόσληψης του αρχαίου δράματος στην Ελλάδα, στην εμφάνιση του διαπολιτισμικού θεάτρου, καθώς και στη διαπίστωση της ισχύος του αρχαίου θεάτρου στο σύγχρονο πολιτισμό.