Αξιολόγηση των κρίσιμων σημείων ελέγχου των σημαντικότερων καλλιεργειών με βάση τα συστήματα πιστοποίησης στην ελληνική γεωργία

Abstract

The thesis follows two parallel lines that will connect after the recording and analysis of all collected and available data and information. Both directions are based on the recording and analysis of specific data, which were chosen because they are important critical control points.The first direction concerns the measurements and analysis of important elements in both soil and water samples. The samples were collected from different parts of Greece and came from different cultures and three agricultural systems (Organic, Integrated and Conventional Agriculture). The elements measured were pH, salinity, nitrites (N-NO2-), Nitrate (N-NO3-), Potassium (K+), ammonium (N-NH4+), Phosphates (Po4-), Copper (Cu) and sulfate (SO4-). Additionally, we used data provided by the DIO, a Greek organic certification body, in order to analyze the existence of active substances in organic agriculture in Greece as well as their concentrations.The second direction concerns the collection and analysis of information collected through interviews and questionnaires, for the situation in all three agricultural systems in Greece, a practice which is common in comparing farming systems. For our survey, we used unstructured in depth interviews, while the questions covered the relationship between the three agricultural systems, their critical control points, solutions to their problems, evaluation of them as well as their future in Greek agriculture. A total of 25 interviews with different people from different areas of agriculture were conducted. Among those interviewed were academics, directors of certification bodies, agriculture journalists, directors of cooperatives and others. Also, we collected 200 questionnaires, which were completed by people involved in the agricultural sector, consisted of questions covering a wide range of information regarding both the people involved in the agriculture and the agricultural systems themselves.The analysis of all the thesis results revealed that the most important critical control points of the three agricultural systems are summarized as follows:•The soil of the crop (applies to all three agricultural systems).•The water used (applies to all three agricultural systems).•The monitoring of the certification bodies (applies to Organic Agriculture).•Acaricides and herbicides (applies to Organic Agriculture).•Subsidies (applies to Organic Agriculture).•The pricing of agriculture products (applies to Integrated Agriculture).•The state controls (applies to Conventional Agriculture).•Distribution networks of agriculture products (applies to Organic Agriculture).•The identity of agriculture products (applies to Integrated Agriculture).•Bureaucracy (applies to Organic and Integrated Agriculture).•The fragmentation of land (applies to Conventional Agriculture).

Η διατριβή ακολουθεί δύο παράλληλες κατευθύνσεις οι οποίες θα συνδεθούν μετά το πέρας της καταγραφής και ανάλυσης όλων των συλλεγμένων και διαθέσιμων στοιχείων και πληροφοριών. Και οι δύο κατευθύνσεις βασίζονται στην καταγραφή και ανάλυση συγκεκριμένων στοιχείων, τα οποία επιλέχθηκαν λόγω του ότι αποτελούν σημαντικά κρίσιμά σημεία ελέγχου. Η πρώτη κατεύθυνση αφορά μετρήσεις και αναλύσεις σημαντικών στοιχείων τόσο σε δείγματα εδάφους όσο και σε δείγματα νερού. Τα δείγματα συλλέχθηκαν από διαφορετικά μέρη της Ελλάδος και προέρχονταν από διαφορετικές καλλιέργειες και των τριών συστημάτων καλλιέργειας (Βιολογική Γεωργία, Ολοκληρωμένη Διαχείριση και Συμβατική Γεωργία). Τα στοιχεία που μετρήθηκαν ήταν το pH, η αλατότητα, τα Νιτρώδη (N-NO2-), τα Νιτρικά (N-NO3-), το Κάλιο (K+), τα Αμμωνιακά (N-NH4+), τα Φωσφορικά (PO4-), ο Χαλκός (Cu) και τα Θειικά (SO4-). Επιπρόσθετα, χρησιμοποιήσαμε στοιχεία που μας διέθεσε ο πιστοποιητικός οργανισμός ΔΗΩ, προκειμένου να αναλύσουμε την ύπαρξη δραστικών ουσιών σε βιολογικές καλλιέργειες ανά την Ελλάδα, καθώς και τις συγκεντρώσεις αυτών.Η δεύτερη κατεύθυνση αφορά τη συλλογή και ανάλυση των πληροφοριών που συλλέχθηκαν, μέσω συνεντεύξεων και ερωτηματολογίων, για την κατάσταση που επικρατεί στους τόσο στη ΒΓ όσο και στην ΟΔ και ΣΓ στην Ελλάδα, πρακτική η οποία είναι σύνηθες στην σύγκριση συστημάτων καλλιέργειας. Στην παρούσα χρησιμοποιήσαμε μη δομημένες συνεντεύξεις σε βάθος, ενώ οι ερωτήσεις αφορούσαν την σχέση μεταξύ των τριών συστημάτων καλλιέργειας, τα κρίσιμα σημεία ελέγχου τους, τις λύσεις των προβλημάτων που εμφανίζουν, την αξιολόγησή τους αλλά και το μέλλον που έχουν στην Ελληνική γεωργία. Συνολικά πραγματοποιήθηκαν συνεντεύξεις από 25 διαφορετικά άτομα, από διάφορους τομείς, σχετικούς πάντα με την γεωργία και δη με τα συστήματα πιστοποίησης. Στο σύνολο των ατόμων που συμμετείχαν στις συνεντεύξεις ήταν Πανεπιστημιακοί, διευθυντές πιστοποιητικών οργανισμών, δημοσιογράφοι γεωργικών θεμάτων, πρόεδροι συνεταιρισμών και άλλοι. Εν συνεχεία, συλλέξαμε 200 ερωτηματολόγια, τα οποία συμπληρώθηκαν από άτομα εμπλεκόμενα στον γεωργικό τομέα, και τα οποία περιελάμβαναν ερωτήσεις που κάλυπταν μεγάλο φάσμα πληροφοριών τόσο αναφορικά με τους ενασχολούμενους με την γεωργία όσο και με τα ίδια τα συστήματα καλλιέργειας.Από την ανάλυση όλων των αποτελεσμάτων της παρούσας προέκυψε ότι τα πλέον σημαντικά κρίσιμα σημεία ελέγχου των τριών συστημάτων καλλιέργειας συνοψίζονται στα ακόλουθα:•Το έδαφος των καλλιεργειών (αφορά και τα τρία συστήματα καλλιέργειας).•Το χρησιμοποιούμενο νερό (αφορά και τα τρία συστήματα καλλιέργειας).•Ο έλεγχος από τους πιστοποιητικούς οργανισμούς (αφορά αποκλειστικά την ΒΓ).•Τα ακαρεοκτόνα και τα ζιζανιοκτόνα (αφορά την Βιολογική Γεωργία).•Οι επιδοτήσεις (αφορά την Βιολογική Γεωργία).•Η τιμολόγηση των αγροτικών προϊόντων (αφορά την Ολοκληρωμένη Διαχείριση).•Οι κρατικοί έλεγχοι (αφορά την Συμβατική Γεωργία).•Τα δίκτυα διανομής των αγροτικών προϊόντων (αφορά την Βιολογική Γεωργία).•Η ταυτότητα των προϊόντων της Ολοκληρωμένης Διαχείρισης (αφορά την Ολοκληρωμένη Διαχείριση).•Η γραφειοκρατία (αφορά την Βιολογική Γεωργία και την Ολοκληρωμένη Διαχείριση).•Ο πολυτεμαχισμός των εκτάσεων (αφορά την Συμβατική Γεωργία).