Έργα Ελλήνων συνθετών για σόλο φλάουτο (1958-2008)

Abstract

The purpose of this study was to present the results of research in a particular field of the repertoire of works for solo flute by Greek composers produced from 1958 to 2008, compared with the same production abroad, repeating what is the evolution of the flute as a solo instrument, as a "tool" for testing and implementation of technical performance coupled with synthesis techniques, as well as the scope for the very personal dialogue between the composer and the instrument, and as a means of expression of the composer's thoughts. The whole recording, the realisation of which was sought as far as possible, can be used for educational purposes together with the presentation and informed assessment of the works for solo flute by the Greek composers, whose work is based on their high technical level and potential. The modern techniques of playing the flute described here, as well as the presented ways in which to apply these techniques were exposed to personal opinions as efficiently as possible for the selected Greek works. The goal is to facilitate the understanding of the musical text, and, as an extension of this study, to lead to more performances, interpretive versions, and possibly recordings. Achieving this goal contributes to a better understanding by the public (both Greek and international) of the Greek repertoire for the flute; moreover, there is a reasonable expectation of acceptance by the international community of flutists, who will be provided with this research to create a tradition of interpretation and teaching of Greek works for solo flute in the world.The positive outcome of the entire effort, through the role of the flute in general, will hopefully contribute to the promotion of the very interesting Greek music while urging the Greek composers to produce more works for solo flute.Methodologically, the whole negotiation follows the path from general to specific, so that it is maintained in the historical context and narrative developed in the light of a systematic approach.It should be noted that this study focuses on the flute as an instrument placed in specific musical style and new techniques - techniques of sound production used by the Greek composers writing for this instrument.The large database of works created here (183) and gathered during the investigation does not allow for in depth analysis and commentary if it was the work of a single composer or, even more, for a single project, it would then be appropriate. The extent of the influence of the formal / structural elements, new compositional techniques and any other components in the art of composition contributes to the deepening of understanding, and, therefore, improved performance of the musical work.

Σκοπός της διατριβής ήταν να παρουσιαστούν τα αποτελέσματα της έρευνας ενός συγκεκριμένου τομέα του ρεπερτορίου, των έργων για σόλο φλάουτο των ελλήνων συνθετών που έχουν παραχθεί από το 1958 έως το 2008, σε σχέση με την αντίστοιχη στο εξωτερικό παραγωγή, να επισημανθεί ό,τι συνδέεται με την εξέλιξη του φλάουτου ως σολιστικού οργάνου, ως “εργαλείου” δοκιμής και εφαρμογής των τεχνικών εκτέλεσης σε συνδυασμό με τις τεχνικές σύνθεσης, καθώς και ως πεδίου ανάπτυξης του όλως προσωπικού διαλόγου ανάμεσα στο όργανο και τον συνθέτη-δημιουργό και μέσον έκφρασης του μουσικής σκέψης του. Επιδιώχτηκε μια ―στο πλαίσιο του εφικτού― συνολική καταγραφή, παρουσίαση και τεκμηριωμένη αξιολόγηση των συνθέσεων των ελληνικών συνθέσεων για σόλο φλάουτο, με κριτήριο το τεχνικό τους επίπεδο και τις δυνατότητές τους για αξιοποίηση στο εκπαιδευτικό έργο. Περιγράφηκαν οι σύγχρονες τεχνικές παιξίματος του φλάουτου και εκτέθηκαν οι τρόποι µε τους οποίους μπορούν να εφαρμοστούν οι εν λόγω τεχνικές, εκτέθηκαν προσωπικές απόψεις για την όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματική εκτέλεση επιλεγμένων ελληνικών έργων. Στόχος, η διευκόλυνση της κατανόησης του μουσικού κειμένου και κατ' επέκταση της μελέτης αυτού, η οποία θα οδηγήσει σε περισσότερες εκτελέσεις, ερμηνευτικές εκδοχές, ενδεχομένως και σε ηχογραφήσεις. Η επίτευξη του στόχου από τη µια μεριά θα συμβάλλει στην καλύτερη γνωριμία του κοινού (ελληνικού και διεθνούς) µε το ελληνικό ρεπερτόριο για φλάουτο, κι από την άλλη, η εύλογα προσδοκώμενη αποδοχή του από το διεθνές φλαουτιστικό κοινό θα αποτελέσει προϋπόθεση δημιουργίας παράδοσης στην ερμηνεία και κατ' επέκταση στην διδασκαλία ελληνικών έργων για σόλο φλάουτο σε παγκόσμιο επίπεδο.Η θετική έκβαση της όλης προσπάθειας, μέσω και της ανάδειξης γενικά του ρόλου του φλάουτου, προσδοκάται ότι θα συντελέσει στην προώθηση της εξαιρετικά ενδιαφέρουσας ελληνικής μουσικής και θα προτρέψει τους έλληνες συνθέτες στην παραγωγή όλο και περισσότερων έργων για φλάουτο.Μεθοδολογικά, η όλη πραγμάτευση, τόσο αυτή που γίνεται στο πλαίσιο της ιστορικής αφήγησης όσο και εκείνη που αναπτύσσεται υπό το πρίσμα της συστηματικής θεώρησης, ακολουθεί την πορεία από το γενικό στο ειδικό.Θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι η παρούσα εργασία εστιάζεται στο φλάουτο ως όργανο, στο ύφος της μουσικής και στις νέες τεχνικές - πρακτικές εκτέλεσης που χρησιμοποίησαν οι έλληνες συνθέτες γράφοντας μουσική γι’ αυτό το όργανο. Ο μεγάλος αριθμός (183) των έργων που συγκεντρώθηκαν και καταλογραφήθηκαν κατά την διάρκεια της έρευνας, δεν επιτρέπει την εις βάθος ανάλυση και τον σχολιασμό τους, όπως θα γινόταν, εάν επρόκειτο για τα έργα ενός μόνο συνθέτη ή, πολύ περισσότερο, για ένα μόνο έργο. Τα μορφολογικά / δομικά στοιχεία, οι νέες τεχνικές σύνθεσης και κάθε άλλη συνιστώσα που αφορά στην τέχνη της σύνθεσης, θίγονται στο βαθμό που συνεισφέρουν στην καλύτερη κατανόηση-εμβάθυνση και, ως εκ τούτου, στην αρτιότερη εκτέλεση του μουσικού έργου.